مراقبت های ارتودنسی به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که به منظور حفظ سلامت دهان و دندان‌ها در طول و بعد از درمان ارتودنسی انجام می‌شود.
در دنیای امروز سلامت دهان و دندان و زیبایی لبخند بیش از پیش اهمیت یافته است. دندان‌های مرتب و هماهنگ در کنار لبخند جذاب نه تنها اعتماد به نفس افراد را افزایش می‌دهد بلکه نمایانگر سلامت دندان‌ها نیز می‌باشد. در همین راستا درمان ارتودنسی به عنوان یک راهکار موثر نقش مهمی در بهبود ترتیب و موقعیت دندان‌ها دارد. اما مرتب کردن دندان‌ها و رفع ناهنجاری‌های فک بدون مراقبت های ارتودنسی دندان امکان پذیر نیست.
در این مقاله، به بررسی اهمیت مراقبت ارتودنسی در طول دوره درمان و نقش آن در حفظ سلامت دهان و دندان‌ها خواهیم پرداخت. همچنین، مشکلات رایجی که ممکن است در طول درمان ارتودنسی پیش آید و راهکارهای پیشگیری از آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در تا پایان با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
اهمیت مراقبت از دندان‌ها در درمان ارتودنسی
مراقبت از دندان‌ها در حین درمان ارتودنسی به عنوان یکی از جوانب بسیار مهم و حیاتی این درمان محسوب می‌شود. برخی از مهمترین اثرات این اقدام در سلامت دهان و موفقیت درمان ارتودنسی عبارت است از:
حفظ بهداشت دهان و لثه
در دوره درمان ارتودنسی، دستگاه‌های ارتودنتیک به دندان‌ها و لثه اضافه می‌شوند. این کار مناطقی را در دهان ایجاد می‌کند که تمیز کردن آن‌ها سخت‌تر است. اگر مراقبت‌های منظم و دقیق از دهان و دندان‌ها صورت نگیرد، باکتری‌ها و پلاک‌ها روی دندان‌ها و دستگاه ارتودنسی تجمع کرده و باعث التهابات لثه و آسیب به دندان‌ها می‌شوند. این موارد ممکن است حتی باعث آسیب های شدید تر و یا بروز خونریزی لثه شود.
جلوگیری از خرابی دستگاه ارتودنتیک و طولانی شدن درمان
اگر مراقبت‌های لازم انجام شده و دندان‌ها به درستی تمیز نشوند، براکت‌ها و اتصالات دستگاه ارتودنتیک سریع‌تر خراب شده و نیاز به تعویض و تعمیرات مکرر پیدا می‌کنند. این موضوع می‌تواند طول دوره درمان و هزینه ارتودنسی را افزایش می‌دهد.
پیشگیری از آسیب به سطح دندان‌ها
دستگاه ارتودنسی فشار و نیروی زیادی را به سطح دندان‌ها اعمال می‌کند. اگر دندان‌ها به درستی تمیز نشوند، تجمع جرم و پلاک می‌تواند به سطح دندان‌ها لطمه زده و آن‌ها را پوسیده کند. این موضوع نه تنها باعث افزایش مدت درمان می‌شود بلکه ظاهر ناخوشایندی نیز به دندان‌ها می‌دهد.
حفظ ظاهر زیبایی
یکی از دلایل اصلی انجام ارتودنسی دندان، بهبود ظاهر دندان‌ها و زیبایی طرح لبخند است. اما اگر مراقبت‌های لازم از دندان‌ها در طول درمان انجام نشود، مشکلاتی مانند تغییر رنگ دندان‌ها و ایجاد لکه روی آن‌ها به وجود می‌آید. این مشکلات از زیبایی ظاهری دندان‌ها کاسته و باعث می‌شوند نظم و ترتیب دندان‌ها به چشم نیاید.
به طور خلاصه، مراقبت از دندان‌ها و حفظ بهداشت دهان در طول درمان ارتودنسی باید به طور جدی مدنظر قرار گیرد. این مراقبت‌ها به عنوان یک بخش اساسی از روند درمان باعث می‌شوند که فرد نتیجه دلخواه را به بهترین نحو کسب کرده و از مشکلات جانبی جلوگیری شود.
مراقبت ارتودنسی شامل چه مواردی است؟
مراقبت های ارتودنسی از زمانی که شما تصمیم می‌گیرید برای رفع ناهنجاری‌ها و مشکلات فک و دندان‌ها، از درمان ارتودنسی استفاده کنید آغاز شده و تا مدتی بعد از اتمام درمان و خارج کردن دستگاه ارتودنسی از دهان ادامه دارد.
مراقبت‌های لازم در درمان ارتودنسی به طور کلی شامل سه مرحله است:
- مراقبت های قبل از ارتودنسی
- مراقبت های حین ارتودنسی
- مراقبت بعد از ارتودنسی (مراقبت از دندان های ارتودنسی شده)
مراقبت های قبل از درمان ارتودنسی
مراقبت‌های قبل از درمان ارتودنسی بسیار اهمیت دارند، زیرا آماده‌سازی مناسب قبل از شروع درمان می‌تواند به بهبود نتایج و کاهش مشکلات مرتبط با درمان کمک کند. در واقع با رعایت این مراقبت‌ها، شما می‌توانید بهترین شروع ممکن را برای درمان ارتودنسی خود داشته باشید و از مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری کنید.
در ادامه، مراقبت‌های مهم قبل از درمان ارتودنسی را توضیح می‌دهیم:
مشورت با دندانپزشک ارتودنتیست
اولین قدم قبل از درمان ارتودنسی، مشاوره با یک متخصص ارتودنسی در تهران با تجربه و قابل اعتماد است. اهمیت این مرحله به حدی زیاد است که می‌تواند موفقیت درمان را برای شما تضمین کند. در جلسه مشاوره، دندانپزشک موارد زیر را بررسی می کند:
- ارزیابی و تشخیص: در این مرحله، دندانپزشک ارتودنتیست با مشاهده دندان‌ها، فک‌ها و سایر عوامل مرتبط با ساختار دهان مشکلات دندانی و فکی شما را به دقت ارزیابی می‌کند.
- بررسی تاریخچه پزشکی: دندانپزشک نیاز به درک دقیق‌تری از تاریخچه پزشکی شما دارد. بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر، سوالاتی در مورد بیماری‌ها، داروها، عوارض آلرژیک و سایر مسائل پزشکی که ممکن است تاثیری بر درمان ارتودنسی داشته باشند، از شما می‌پرسد.
- تعیین اهداف و ترجیحات شما: در این مرحله، شما با دندانپزشک خود در مورد اهدافی که از درمان ارتودنسی دارید، صحبت می‌کنید. مواردی از قبیل ترجیحات ظاهری، زمان‌بندی، نوع دستگاه ارتودنسی و سایر مسائلی که ممکن است بر تصمیم‌گیری تاثیر بگذارد.
- توضیح گزینه‌های درمان: دندانپزشک به شما گزینه‌های مختلف درمانی را توضیح می‌دهد و مزایا و معایب هر یک را با شما مطرح می‌کند. این توضیحات شامل نوع دستگاه ارتودنسی، مدت زمان مورد نیاز برای درمان و سایر جزئیات است.
- برنامه‌ریزی مالی: دندانپزشک به شما اطلاعاتی در مورد هزینه‌های مربوط به درمان ارتودنسی و همچنین گزینه‌های پرداخت را ارائه می‌دهد.
- پاسخ به سوالات: پس از شنیدن توضیحات دندانپزشک، شما می‌توانید هر سوالی که در مورد درمان، مراقبت‌ها و سایر جزئیات دارید را از دندانپزشک خود بپرسید.
مشاوره با دندانپزشک ارتودنتیست به شما اطمینان می‌دهد که درمان انتخابی به نیازها و ترجیحات شما پاسخ می دهد و برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای مراحل آینده فراهم می‌کند.
رعایت بهداشت و توجه به تمیزی دهان و دندان‌ها
قبل از شروع درمان ارتودنسی، بهتر است دهان و دندان‌های خود را به طور کامل تمیز کنید. این اقدام باعث کاهش ریسک عفونت‌ها و التهابات در دوره درمان می‌شود. لذا توصیه می‌شود مسواک زدن و استفاده منظم از نخ دندان بعد از هر وعده غذایی را به برنامه روزانه خود اضافه کنید. این عادت در همه مراحل درمان ارتودنسی اهمیت ویژه‌ای دارد.
معاینه دندانی و درمان مشکلات پیش از آغاز ارتودنسی
قبل از شروع درمان، معاینه دقیقی از دندان‌ها انجام می‌شود تا مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان‌ها، عفونت و التهاب لثه‌ها تشخیص داده شده و اقدامات لازم برای رفع آن‌ها صورت پذیرد. این کار باعث می‌شود محیط سالم‌تر و مطمئن‌تری برای نصب دستگاه ارتودنسی در محیط دهان ایجاد شود. با توجه به طولانی بودن مدت درمان ارتودنسی، اگر دندان پوسیده قبل از ارتودنسی ترمیم نشود، در حین درمان مشکلاتی را برای شما ایجاد کرده و هزینه‌های بیشتری برایتان به همراه دارد.
اصلاح عادات غذایی
قبل از شروع درمان، ممکن است دندانپزشک به شما توصیه‌هایی درباره تغییر و اصلاح عادات خوردن و نوشیدن برای جلوگیری از خرابی دستگاه‌های ارتودنتیک بدهد. از جمله خوراکی‌هایی که باعث آسیب به دستگاه ارتودنسی شده و سلامت دندان‌های شما در درمان ارتودنسی به خطر می‌اندازند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خوراکی‌های سفت و چسبنده
- میوه‌های خیس و له شده
- خوراکی‌های خرد شده خیلی ریز
- مواد لزج و غلیظ
- نوشیدنی‌های گازدار
- خوراکی‌های ترش و اسیدی
عکس‌برداری و اخذ مدل دهان
عکس‌برداری و اخذ مدل دهان از مراحل اساسی در درمان ارتودنسی است که به دندانپزشک کمک می‌کند تا تصویر دقیق‌تری از ساختارهای دهان شما به دست آورده و برنامه درمانی مناسب‌تری برای شما تعیین کند. متخصص ارتودنسی معمولا برای کسب اطلاعات دقیق از ساختار دهان بیمار مدل دهانی با استفاده از مواد خاص و انواع عکس از جمله عکس‌های پانوراما، توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) و عکس‌های دیجیتال از دندان‌ها و فک‌ها تهیه می کند.
در حین درمان ارتودنسی چه مراقبت‌هایی لازم است؟
مراقبت های حین درمان ارتودنسی از همان لحظه اول بعد از قرارگیری دستگاه ارتودنسی در دهان‌تان آغاز می‌شود. معمولا متخصص ارتودنسی نکات مهم در مورد مراقبت و نگهداری را به شما توضیح می‌دهد. این مراقبت‌ها نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت دهان، بهبود نتایج درمان و جلوگیری از مشکلات احتمالی ایفا می‌کند. پس توصیه‌ها و دستورالعمل های ارتودنتیست را جدی بگیرید.
در این بخش مراقبت های ارتودنسی در طول درمان را برایتان شرح می‌دهیم.
مراقبت در روز اول ارتودنسی
در روز اول بعد از نصب ارتودنسی، بیمار درد خفیفی احساس می‌کند و دندان‌ها دچار حساسیت می‌شوند. برای کاهش درد و حساسیت می‌توانید مسکن های بدون نسخه مصرف کنید یا دهان‌تان را با محلول آب و نمک گرم بشویید. مراقبت های هفته اول تفاوتی با مراقبت‌های روز نخست ندارد و بهتر است تا یک هفته با دقت فراوان مراقبت دندان‌هایتان باشید. در ادامه نکات مهم در مورد مراقبت های حین ارتودنسی را بخوانید.
رعایت بهداشت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی
دستگاه‌های ارتودنتیک مکان مناسبی را برای تجمع باکتری‌ها، جرم و رسوبات در محیط دهان فراهم می‌کنند. بنابراین رعایت بهداشت دهان و دندان در این دوره اهمیت ویژه ای دارد. به طور منظم مسواک بزنید و از نخ دندان و دهانشویه مناسب استفاده کنید. روزانه 3 تا 4 باز مسواک بزنید به طوری که برای هر دندان حدود 10 ثانیه وقت بگذارید. در مواردی که امکان مسواک زدن ندارید دهان را به خوبی با آب بشویید.
استفاده از ابزارهای مخصوص برای تمیز کردن دندان‌ها و دستگاه ارتودنسی
در مراقبت های حین ارتودنسی برای تمیز کردن دندان ها و دستگاه ارتودنسی، ابزارهای مخصوص تهیه کنید. استفاده از انواع مسواک‌های مخصوص ارتودنسی و آب پاش دهان یا waterpik به شما کمک می‌کند به طور موثرتر و کامل‌تری دستگاه ارتودنسی و دندان‌های خود را تمیز کنید.
رعایت توصیههای غذایی با بریس ها
خوردن غذاهای سفت و چسبنده (مانند پفک و ته دیگ) و جویدن اجسام سخت (عادت جویدن مداد یا ناخن) با دندان‌ها در حین درمان ارتودنسی ممنوع است. زیرا به دندان‌ها و دستگاه ارتودنسی آسیب می‌رساند. بهتر است در طول مدت درمان غذاهای نرم مصرف کنید و غذا را به آرامی بجوید. عادات غذایی که قبل از درمان ارتودنسی آغاز شده است باید تا پایان درمان و حتی مدتی بعد از ارتودنسی دندان ها ادامه داشته باشد.
استفاده از محصولات بهداشتی مخصوص
برای حفظ سلامت دندان‌ها و مراقبت از دستگاه ارتودنسی به ویژه در ارتودنسی ثابت و ارتودنسی نامرئی (لینگوال) که دستگاه به مدت طولانی روی دندان‌ها باقی می‌ماند از محصولات بهداشتی مخصوص استفاده کنید. محصولاتی از قبیل خمیردندان مخصوص ارتودنسی، دهانشویه حاوی فلوراید و محلول ضد عفونی کننده دهان.
در مورد ارتودنسی لینگوال که دستگاه ارتودنسی پشت دندان‌ها نصب شده و دسترسی به آن سخت‌تر است، رعایت اصول بهداشتی و استفاده از محصولات مخصوص برای تمیز کردن دندان‌ها اهمیت بیشتری دارد.
استفاده از بریس‌های مخصوص
اگر دندان‌های شما در اثر تماس با دستگاه ارتودنتیک حساسیت پیدا کرده‌اند، بهتر است از دندانپزشک بخواهید بریس‌های معمولی را بریس‌ها و براکت‌های مخصوص جایگزین کند. به این ترتیب حساسیت دندان‌ها کاهش یافته و احساس بهتری خواهید داشت.
مراجعه منظم به متخصص
در طول درمان مراجعه دوره‌ای به ارتودنتیست برای تنظیم‌ها و بررسی‌های مرتب وضعیت دستگاه و دندان‌ها به بهبود نتایج و جلوگیری از مشکلات جانبی کمک می‌کند. این موضوع در مراقبت های حین ارتودنسی بسیار مهم است. زیرا در جلسات ویزیت دندانپزشک می‌تواند هر نوع مشکل پیش آمده را تشخیص داده و راه حل مناسبی برای رفع آن ارائه دهد.
تغذیه در دوران درمان ارتودنسی
در حین درمان ارتودنسی دندان‌ها برای جابه‌جایی و تغییر موقعیت، توسط دستگاه ارتودنسی تحت فشار قرار می‌گیرند. به همین دلیل در طول دوره درمان باید به تغذیه و چیزهایی که می‌جوید، دقت کنید. در این دوره سعی کنید مواد غذایی نرم و حاوی کلسیم، پتاسیم، ویتامین C و D مصرف کنید و از مصرف خوراکی‌های سفت و خشک و چسبنده اجتناب نمایید. در جدول زیر لیست خوراکی‌های مجاز و ممنوع در حین دوره ارتودنسی آورده شده است.
| خوراکی‌ها و غذاهای مجاز | خوراکی‌ها و غذاهای ممنوع |
| سوپ
آش فرنی شله زرد پوره سیب زمینی لوبیا پخته ماکارونی و نودل برنج موز ژله و دسرهای نرم غذاهای دریایی بدون استخوان نان نرم شیر و ماست سبزیجات پخته یا نرم
|
چیپس و پفک
آدامس شکلات و آبنبات سفت گز سوهان مربا ذرت، پاپ کورن و بلال آجیل و خشکبار یخ ته دیگ نان‌های تست یا سفت نوشابه قهوه غذاهای چرب خوراکی‌های حاوی دانه‌های ریز |
مراقبت بعد از ارتودنسی
بعد از اتمام ارتودنسی، زمانی که دندان‌ها در موقعیت جدید و صحیح خود قرار گرفته‌اند و دستگاه ارتودنسی از دهان خارج می‌شود، زمان شروع مراقبت بعد از ارتودنسی است. در این زمان دندان‌ها تمایل دارند به حالت قبلی خود برگردند. بنابراین برای تثبیت دندان‌ها در جایگاه جدید و حفظ سلامت دهانی باید مراقبت بعد از ارتودنسی را به طور جدی دنبال کرد. نحوه مراقبت از دندان ارتودنسی شده به این صورت است:
استفاده از ریتینرها و نایت گارد
مهمترین مراقبت بعد از ارتودنسی که نقش مهمی در تثبیت دندان‌ها و جلوگیری از بازگشت به موقعیت قبلی آن‌ها دارد استفاده مرتب از ریتینرها (نگهدارنده ارتودنسی) و محافظ دندان شبانه طبق دستورالعمل ارتودنتیست است.
- در مورد استفاده از نگهدارنده و ریتینرها موارد زیر را حتما رعایت کنید:
- در 5 تا 6 ماه نخست نباید ریتینر را بیش از 12 ساعت از دهان خارج کنید.
- برای نگهداری ریتینرها از محفظه مخصوص استفاده کنید.
- هنگام ورزش و تفریحات آبی نگهدارنده را از دهان خارج کنید.
- به طور منظم نگهدارنده را با آب، مسواک نرم و صابون تمیز کنید.
مراجعه به پزشک بعد از ارتودنسی
بعد از برداشتن دستگاه ارتودنسی دندانپزشک فواصل زمانی برای مراجعات بعدی را برای شما تعیین می‌کند. در زمان‌های مشخص شده به دندانپزشک مراجعه کنید تا وضعیت سلامت دندان‌ها با دقت مورد ارزیابی قرار گیرد. گاهی ممکن است دندان‌ها شروع به حرکت و برگشت به حالت قبل از ارتودنسی کرده باشند، که نیاز به اقدامات درمانی خاصی دارد. تشخیص این حرکت بدون مراجعه منظم به دندانپزشک میسر نیست.
رعایت توصیههای ارتودنتیست
دستورالعمل‌ها و توصیههای دندانپزشک در مورد نحوه مراقبت از دندان ارتودنسی شده را جدی گرفته و به طور کامل به آن‌ها عمل کنید. این توصیه‌ها معمولا در مورد استفاده از نگهدارنده و ریتینرها، نحوه مسواک زدن، خمیر دندان مناسب، دهانشویه و محلول‌های ضد عفونی کننده مناسب است.
رعایت بهداشت دهان و دندان‌ها
رعایت بهداشت دهان و دندان‌ها در هر زمانی لازم است. اما بعد از درمان ارتودنسی که دندان‌ها ممکن است در معرض آسیب قرار گرفته باشند اهمیت این موضوع دو چندان می‌شود. همچنان دندان‌ها را به طور مرتب مسواک بزنید و از نخ دندان و دهانشویه مناسب استفاده کنید.
رعایت توصیههای تغذیه‌ای و عدم استفاده از اشیا مخرب
توصیههای تغذیه‌ای و محدودیت مواد غذایی مصرفی که در مراقبت های حین ارتودنسی رعایت می‌کردید را بعد از ارتودنسی نیز ادامه دهید. زیرا دندان‌ها هنوز مایل به حرکت هستند و وارد کردن فشار به آن‌ها با مصرف غذاهای سفت و چسبنده یا جویدن اشیا سخت باعث آسیب می‌شود.
مراقبت های ارتودنسی در هنگام ورزش
در حین درمان ارتودنسی و بعد از آن شما محدودیتی برای ورزش کردن نخواهید داشت. با رعایت اصول و نکات ایمنی زیر می‌توانید ورزش و فعالیت‌های بدنی خود را در طول دوره درمان ارتودنسی ادامه دهید.
- خارج کردن دستگاه ارتودنسی متحرک از دهان هنگام ورزش
- پرهیز از ورزش‌هایی که احتمال صدمه به سر و صورت در آن‌ها زیاد است
- استفاده از محافظ دندانی در زمان ورزش
- رعایت احتیاط و پرهیز از حرکات خشن و پر خطر
- مراجعه به ارتودنتیست در صورت آسیب به دستگاه ارتودنسی یا ضربه دیدن دندان‌ها
- استفاده از ریتینرهای مخصوص برای انجام ورزش‌های آبی
- پرهیز از مصرف خوراکی‌هایی که ممکن است به دستگاه ارتودنسی آسیب بزند مانند نوشیدنی‌های انرژی زا
مراقبت های اینویزیلاین (ارتودنسی متحرک نامرئی)
دستگاه اینویزیلاین، نوعی دستگاه ارتودنسی متحرک است که به منظور اصلاح ناهنجاری‌های دندانی و فکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مراقبت های اینویزیلاین (ارتودنسی نامرئی) معمولا راحت‌تر از مراقبت های ارتودنسی ثابت است. زیرا دستگاه را می‌توان به راحتی از دهان خارج کرده و به خوبی تمیز کرد. در مورد مراقبت از پلاک‌های ارتودنسی متحرک نامرئی، رعایت ساده به بهبود نتایج و پیشگیری از مشکلات احتمالی کمک می‌کند:
- پایبندی به استفاده منظم از دستگاه اینویزیلاین
- مسواک زدن روزانه 3 تا 4 بار، استفاده از نخ دندان و دهانشویه
- تمیز کردن منظم دستگاه ارتودنسی
- استفاده از محفظه‌های مخصوص نگهداری پلاک ارتودنسی متحرک
- تمیز کردن ارتودنسی متحرک با استفاده از آب، صابون و مسواک نرم
- مراجعه به دندانپزشک در صورت تغییر شکل و حالت دستگاه اینویزیلاین
- رعایت اصول تغذیه ای مراقبت های حین ارتودنسی
- خارج کردن پلاک ارتودنسی متحرک در زمان خوردن، آشامیدن و مراقبت‌های بهداشتی دهان و دندان
مراقبت های ارتودنسی ثابت و لینگوال
مراقبت های ارتودنسی ثابت و ارتودنسی لینگوال مشابه هم است و شامل همان مواردی است که در مورد مراقبت های ارتودنسی در حین درمان و بعد از اتمام درمان توضیح داده شد. تنها ذکر این نکته الزامی است که در ارتودنسی لینگوال که بریس‌ها پشت دندان‌ها قرار می‌گیرند باید تمیز کردن دندان‌ها و بریس‌ها را با دقت و وسواس بیشتری انجام دهید. به طوری که مطمئن شوید هیچگونه جرم یا ذرات مواد غذایی بین دندان‌ها و دستگاه ارتودنسی باقی نمانده است. همچنین چون هزینه ارتودنسی در این روش درمانی بیشتر است، برای جلوگیری از هزینه‌های جانبی و اضافی ترمیم دندان سعی کنید مراقبت های ارتودنسی لینگوال را جدی بگیرید. البته در ارتودنسی لینگوال محدویت‌های غذایی کمتر است که دندانپزشک به شما توضیح خواهد داد.
جمع‌بندی
اگر می‌خواهید درمان ارتودنسی شما را به نتیجه مطولب رسانده و دندان‌هایی سالم، زیبا و مرتب داشته باشید مراقبت های ارتودنسی را جدی بگیرید. مراقبت های ارتودنسی قبل از شروع درمان با انتخاب متخصص ارتودنسی آغاز شده و تا زمانی که دندان‌ها در موقعیت صحیح خود ثابت شوند ادامه دارد.
نحوی مراقبت از دندان‌ها در طول درمان ارتودنسی در تمام روش‌های ارتودنسی تقریبا مشابه است. یعنی بیمار باید بیش از حالت عادی به بهداشت دهان و دندان‌ها توجه کند، از مصرف غذاهای سفت و خشک و عادات مخرب مانند جویدن اشیا سخت بپرهیزد، به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کند و دستورالعمل‌ها و توصیههای دندانپزشک را با جدیت دنبال نماید.
