نگهدارنده ارتودنسی محصولاتی هستند که پس از اتمام درمان دوره ارتودنسی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این محصولات را با نام ریتینر ارتودنسی نیز می‌شناسند. پس از این که دوره درمان شما به پایان رسید، متخصص ارتودنسی از شما می‌خواهد تا برای جلوگیری از حرکت مجدد دندان‌ها از این نگهدارنده‌ها استفاده کنید. در غیر اینصورت نتیجه درمان شما به مرور زمان تغییر خواهد کرد.
استفاده نکردن از این محصولات موجب شده تا پس از گذشت مدتی، گونه‌ها، بافت‌های زبان و لب‌ها باعث شوند تا دندان‌ها مسیر حرکت خود را تغییر دهند. در این صورت موقعیت آن‌ها تغییر خواهد کرد؛ بنابراین استفاده از نگهدارنده‌های ارتودنسی اهمیت زیادی دارد. برای آشنایی بیشتر شما با این محصولات، ما در این مطلب اطلاعات بیشتری در مورد ریتینر‌های ارتودنسی در اختیار شما قرار می‌دهیم.
فهرست مطالب
ریتینر ارتودنسی چیست؟
ریتینر ارتودنسی به محصولاتی گفته می‌شود که بیماران باید بعد از اتمام دوره درمان خود از آن‌ها استفاده کنند. استفاده از ریتینر‌ها موجب شده تا دندان‌ها بتوانند در موقعیت جدید خود ثابت بمانند و با گذشت زمان، به حالت اولیه برنگردند.
دلیل این که به بیماران توصیه می‌شود تا از نگهدارنده دندان بعد از ارتودنسی استفاده کنند این است که گاهی اوقات ممکن است پس از برداشتن براکت‌ها و سیم‌ها، دندان‌های مجدداً به موقعیت اولیه خود برگردند. با اینکه دوره درمان شما تمام شده، اما این یکی از مهم‌ترین بخش‌های ارتودنسی دندان به شمار می‌رود.
از دیگر کاربرد این محصولات این است که موجب می‌شوند تا بین لثه و فک هماهنگی ایجاد شود. در صورتی که پزشک تشخیص دهد که بیمار در بخش فک و لثه عدم هماهنگی دارد، استفاده از نگهدارنده‌ها را توصیه می‌کند. در این صورت دندان‌ها به خوبی با لثه هماهنگ می‌شوند و فک نیز فرم طبیعی خود را به دست می‌آورد.
بهترین زمان استفاده نگهدارنده دندان بعد از ارتودنسی
بسیاری از بیماران در خصوص بهترین زمان استفاده نگهدارنده بعد از ارتودنسی اطلاعی ندارند و نمی‌دانند باید چه زمانی این محصولات را مورد استفاده قرار دهند. بهترین زمان استفاده از این محصولات، دقیقاً بعد از جدا کردن براکت‌های ارتودنسی است. همان طور که گفتیم بعد از جدا شدن براکت‌ها، دندان‌ها می‌توانند با گذشت زمان به حالت ابتدایی خود باز گردند.
با این وجود بسیاری از بیماران استفاده از نگهدارنده ارتودنسی را جدی نمی‌گیرند و پس از اتمام دوره درمان، از آن استفاده نمی‌کنند. در این خصوص باید بدانید که تا یک ماه ابتدایی جدا شدن براکت‌ها، دندان‌ها می‌توانند به جای اول خود حرکت کنند؛ بنابراین در این مدت استفاده از این محصولات بسیار ضروری است.
در صورتی که به دلیل مشکل مالی نمی‌توانید در مدت زمان تعیین شده توسط پزشک از نگهدارنده‌های ارتودنسی استفاده کنید، بهتر است در یک ماهه اول آن‌ها را به کار ببرید؛ زیرا در این مدت بیشترین میزان جابجایی وجود دارد.
انواع نگهدارنده دندان بعد از ارتودنسی
نگهدارنده‌های دندان که بعد از ارتودنسی مورد استفاده قرار می‌گیرند، در نمونه‌های مختلفی تولید و عرضه می‌شوند. به طور کلی نگهدارنده‌های دندان بعد از ارتودنسی به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم می‌شوند. ما در ادامه نمونه‌های مختلف این محصولات را بررسی خواهیم کرد.
نگهدارنده‌های ثابت ارتودنسی
این نوع ارتودنسی‌ها همان طور که از نامشان پیداست، به صورت ثابت هستند. ارتودنسی ثابت با استفاده از یک سیم فلزی در پشت دندان‌ها قرار می‌گیرند. این قرار‌گیری در پشت دندان باعث شده تا سیم‌های فلزی مشخص نباشند و مخفی می‌مانند. از آنجایی که جدا کردن این ارتودنسی‌ها می‌تواند کار دشواری باشد و روند درمان را با اختلال مواجه کند، بنابراین پزشک ترجیح می‌دهد تا این نوع نگهدارنده ارتودنسی را به صورت ثابت درون دهان نصب کند.
نگهدارنده هالی
نگهدارنده هالی یکی از نمونه‌های غیر ثابت یا متحرک ریتینر ارتودنسی هستند. این محصولات از جنس پلاستیک ساخته شده‌اند. این نوع نگهدارنده‌ها را بر اساس اندازه دهان فرد می‌سازند. این مدل دارای چند گیره است که می‌توانند نگهدارنده را به دندان‌های آسیاب اول متصل کنند.
ریتینر شفاف یا اسیکس
از دیگر مدل‌های نگهدارنده دندان بعد از ارتودنسی، می‌توان به نگهدارنده‌های شفاف یا اسیکس اشاره کرد. همان طور که واضح است، این مدل‌ها ظاهری شفاف دارند و برای تولید آن‌ها از پلاستیک‌های کاملاً شفاف استفاده کرده‌اند. همین ویژگی موجب شده تا این نگهدارنده‌ها بسیار شبیه به ارتودنسی نامرئی باشند.
با توجه به اینکه این نوع ریتینر ارتودنسی حالتی نامرئی دارد، بنابراین بسیاری از افراد از این نگهدارنده‌ها استفاده می‌کنند. برای طراحی این مدل نگهدارنده نیز ابتدا از دندان‌های بیمار قالب می‌گیرند.
نحوه مراقبت از ریتینر
مراقبت های ارتودنسی برای ریتینر کار سختی نیست و با رعایت چند نکته ساده، می توان به خوبی از این نگهدارنده‌ها مراقبت کرد. کارهایی که شما باید برای مراقبت از ریتینر انجام دهید عبارتند از:
- اولین موضوعی که در مورد استفاده از نگهدارنده ارتودنسی اهمیت دارد، رعایت بهداشت دهان است. در صورت عدم رعایت این موضوع، ممکن است بیمار دچار التهاب لثه و حتی پوسیدگی دندان‌ها شود.
- با توجه به این که ابزار نگهدارنده بعد از ارتودنسی با ظرافت بالایی ساخته می‌شوند، بنابراین در صورت مراقبت نادرست از آن‌ها می‌توانند به راحتی دچار شکستگی شوند. به همین علت توصیه می‌شود در زمان مصرف مواد غذایی مختلف بسیار مراقب باشید تا نگهدارنده‌ها دچار مشکل نشوند.
- نکته مهم دیگری که باید در خصوص مراقبت از ریتینر به آن توجه کنید این است که باید همیشه آن‌ها را تمیز نگه دارید. جدا از مسئله مسواک زدن و نخ دندان و رعایت بهداشت دندان، نگهدارنده ارتودنسی نیز باید تمیز شود. در این صورت در محل استفاده از این محصولات باکتری و میکروب جمع نمی‌شود.
چگونه ریتینر خود را تمیز کنیم؟
یکی از سؤالاتی که اکثر بیماران با آن مواجه هستند این است که چگونه باید نگهدارنده دندان بعد از ارتودنسی را تمیز کنند؟ تمیز کردن این محصولات کار دشواری نیست. همان طور که شما هر روز مسواک می‌زنید، باید هر روز نگهدارنده‌های ارتودنسی را نیز تمیز کنید. بدین منظور می‌توانید همراه با مسواک زدن دندان‌ها، با استفاده از خمیر دندان و مسواک این محصولات را تمیز نمایید. ( آشنایی با انواع مسواک ارتودنسی)
به علاوه در صورتی که از نگهدارنده ارتودنسی متحرک استفاده می‌کنید، می‌توانید برای تمیز نمودن این نگهدارنده‌ها آن‌ها را درون محلول‌های تمیز‌کننده مخصوص قرار دهید. همچنین در برخی از مدل‌ها می‌توانید برای تمیز کردن این محصولات، از کمی سرکه سفید رقیق شده نیز استفاده نمایید.
نکات مهم استفاده از نگهدارنده بعد از ارتودنسی
با وجود تمام این تفاسیر، شما باید برخی نکات مهم استفاده از نگهدارنده بعد از ارتودنسی را رعایت کنید تا محصولات موردنظر دچار آسیب نشوند. از مهم‌ترین نکات نگهداری از این محصولات می‌توان موارد زیر را نام برد.
- با وجود نصب نگهدارنده دندان بعد از ارتودنسی، شما باید همچنان به صورت مرتب به پزشک خود مراجعه کنید. متخصص مورد نظر باید در مدت زمان ارتودنسی انجام شده و حتی بعد از جدا کردن آن‌ها باید وضعیت بیمار را به صورت مرتب بررسی کند. بنابراین سعی کنید در زمان تعیین شده برای بررسی ریتینر ارتودنسی به متخصص خود مراجعه نمایید تا او مطمئن شود که دندان‌های شما در محل تعیین شده قرار دارند و به حالت اولیه بر نمی‌گردند.
- برای تمیز کردن نگهدارنده بعد از ارتودنسی خمیر دندان‌های معمولی را به کار نبرید. دلیل این امر این است که این نوع خمیر دندان‌ها می‌توانند باعث آسیب به سطح آکریلیک نگهدارنده‌های ارتودنسی شوند. این امر بدین شکل صورت می‌گیرد که با استفاده از خمیر دندان معمولی سطح آکریلیک تا حد زیادی کاهش می‌یابد. در نهایت زمینه برای ایجاد باکتری فراهم می‌شود.
طرز استفاده از نگهدارنده ارتودنسی
نحوه استفاده درست از نگهدارنده ارتودنسی اهمیت زیادی دارد. ممکن است پزشک نحوه استفاده از این محصولات را به شما آموزش دهد. نکته مهمی که باید بدانید این است که طرز استفاده از نگهدارنده ارتودنسی متحرک می‌تواند در برخی مدل‌ها کمی متفاوت باشد. ما در این بخش دو مدل از آن را بررسی می‌کنیم.
نحوه استفاده از ریتینر هالی
طرز استفاده از این مدل بدین شکل است که بیمار باید برای مدت ۶ تا ۱۲ ماه به صورت شبانه روز نگهدارنده را استفاده کرده و تنها برای مسواک زدن و خوردن غذا، آن را از دهان خارج کند. در سال دوم استفاده از این محصول، می‌تواند تنها شب‌ها آن را استفاده کند و در سال سوم نیز این میزان کاهش می‌یابد.
به گونه‌ای که بیمار می‌تواند یک یا دو بار در هفته شب‌ها نگهدارنده بعد از ارتودنسی را درون دهان قرار دهد. دقت داشته باشید که در صورت انجام فعالیت‌های ورزشی بیمار باید نگهدارنده را از دهان خارج نماید.
استفاده از ریتینر شفاف
طرز استفاده از نگهدارنده ارتودنسی در این مدل بدین شکل است که بیمار باید در دو روز ابتدایی به صورت شبانه روزی ریتینر ارتودنسی را مورد استفاده قرار دهد. در سال اول این محصول باید به مدت ۱۰ تا ۱۲ ساعت درون دهان بیمار باشد. با ورود به سال دوم، بیمار می‌تواند تنها یک شب در میان از نگهدارنده شفاف بهره ببرد. در نهایت در سال سوم نیز یک شب در هفته استفاده از آن کفایت می‌کند.
جمع‌بندی
نگهدارنده ارتودنسی یکی از مهم‌ترین محصولات برای بعد از درمان ارتودنسی به شمار می‌رود. با استفاده از نگهدارنده‌های ارتودنسی می‌توان دندان‌ها را در حالت ایجاد شده ثابت نگه داشت. دلیل استفاده از این محصولات این است که ممکن است دندان‌های بیمار بعد از جدا شدن براکت‌های ارتودنسی، مجدداً به حالت ابتدایی خود برگردند.
نحوه استفاده و مراقبت از ریتینر بسیار راحت است. برخی از آن‌ها به صورت ثابت و برخی به صورت متحرک درون دهان قرار می‌گیرند. شما باید علاوه بر هزینه ارتودنسی، هزینه‌های استفاده از نگهدارنده ارتودنسی را نیز برای چند سال به لیست هزینه‌های خود اضافه کنید.
