جراحی فرنکتومی یکی از روش‌های رایج در دندانپزشکی است که برای رفع مشکلات مرتبط با فرنوم (بافت‌های کوچک اتصال‌دهنده در دهان) انجام می‌شود. شاید این نام برایتان آشنا باشد، اما ندانید دقیقاً چه کاربردی دارد یا چرا لازم است. در این مقاله، همه‌چیز را درباره فرنکتومی توضیح می‌دهیم: از تعریف و دلایل انجام آن گرفته تا مراحل جراحی، مزایا و نکات مراقبتی. اگر می‌خواهید اطلاعات دقیق و کاربردی درباره این روش بدانید، تا انتها با ما همراه باشید!
فرنکتومی چیست؟
فرنوم (Frenum) نواری نازک و الاستیک از بافت بدن است که در دهان، بین لب‌ها و لثه‌ها یا زیر زبان و کف دهان قرار دارد. این بافت به‌طور طبیعی به حرکت لب‌ها و زبان کمک می‌کند، اما گاهی کوتاه، ضخیم یا غیرطبیعی بودن آن مشکلاتی ایجاد می‌کند. اینجا جایی است که جراحی فرنکتومی به کار می‌آید.
فرنکتومی عملی است که طی آن فرنوم مشکل‌ساز بریده یا اصلاح می‌شود. این جراحی معمولاً سریع و کم‌تهاجم است و می‌تواند با تیغ جراحی یا لیزر انجام شود. هدف آن بهبود عملکرد دهان، اصلاح مشکلات گفتاری یا زیباتر کردن لبخند است.
انواع فرنوم در دهان
دو نوع فرنوم اصلی در دهان وجود دارد:
- فرنوم لبی (Labial Frenum): بین لب بالا یا پایین و لثه قرار دارد.
- فرنوم زبانی (Lingual Frenum): زیر زبان را به کف دهان متصل می‌کند.
هر کدام از این فرنوم‌ها اگر غیرطبیعی باشند، ممکن است نیاز به فرنکتومی داشته باشند.
دلایل انجام جراحی فرنکتومی
فرنکتومی به دلایل پزشکی، عملکردی یا زیبایی انجام می‌شود. در ادامه، مهم‌ترین دلایل آن را بررسی می‌کنیم:
- اختلالات گفتاری
فرنوم زبانی کوتاه (که به آن Tongue-tie هم می‌گویند) حرکت زبان را محدود می‌کند. این مشکل، به‌ویژه در کودکان، می‌تواند باعث مشکل در تلفظ برخی حروف یا حتی غذا خوردن شود. فرنکتومی زبانی این محدودیت را برطرف کرده و گفتار را بهبود می‌بخشد.
- مشکلات شیردهی در نوزادان
نوزادانی با فرنوم زبانی کوتاه ممکن است نتوانند به‌خوبی شیر مادر یا شیشه را بمکند. این موضوع باعث کاهش وزن نوزاد یا ناراحتی مادر می‌شود. فرنکتومی در ماه‌های اول زندگی می‌تواند این مشکل را به‌سرعت حل کند.
- فاصله بین دندان‌ها
فرنوم لبی بزرگ یا پایین‌آمده می‌تواند فاصله‌ای بین دندان‌های جلویی (دیاستما) ایجاد کند. این مشکل در دندان‌های جلویی بالا شایع است و گاهی با ارتودنسی به‌تنهایی برطرف نمی‌شود. فرنکتومی لبی به کاهش این فاصله کمک می‌کند.
- مشکلات لثه‌ای
فرنوم لبی که خیلی نزدیک به لثه باشد، می‌تواند لثه را بکشد و باعث تحلیل آن شود. این موضوع خطر بیماری‌های لثه‌ای یا حتی از دست دادن دندان را افزایش می‌دهد. فرنکتومی فشار روی لثه‌ها را کاهش می‌دهد.
- بهبود عملکرد پروتزهای دندانی
در افرادی که از دندان مصنوعی یا پروتز استفاده می‌کنند، فرنوم بزرگ می‌تواند پروتز را جابه‌جا کند یا باعث ناراحتی شود. فرنکتومی به ثابت ماندن پروتز کمک می‌کند.
- مسائل زیبایی
فرنوم غیرطبیعی ممکن است ظاهر لبخند را تحت‌تأثیر قرار دهد. برای کسانی که به زیبایی دندان‌هایشان اهمیت می‌دهند، فرنکتومی می‌تواند بخشی از فرآیند بهبود باشد.
انواع فرنکتومی
فرنکتومی بسته به محل فرنوم و روش انجام به چند نوع تقسیم می‌شود:
- فرنکتومی لبی: برای اصلاح فرنوم بین لب و لثه.
- فرنکتومی زبانی: برای اصلاح فرنوم زیر زبان.
- فرنکتومی با لیزر: روشی پیشرفته با دقت بالا، خونریزی کمتر و بهبودی سریع.
- فرنکتومی سنتی: با تیغ جراحی و گاهی با بخیه انجام می‌شود.
مراحل انجام فرنکتومی
برای درک بهتر، مراحل انجام این جراحی را گام‌به‌گام توضیح می‌دهیم:
- معاینه و مشاوره
اولین قدم، مراجعه به دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی است. پزشک با بررسی فرنوم، شدت مشکل را ارزیابی می‌کند و تصمیم می‌گیرد آیا فرنکتومی لازم است یا خیر. این مرحله برای انتخاب روش مناسب (لیزری یا سنتی) حیاتی است.
- بی‌حسی موضعی
برای راحتی بیمار، ناحیه مورد نظر با بی‌حسی موضعی بی‌حس می‌شود. در کودکان یا نوزادان، ممکن است از بی‌حسی سبک‌تر استفاده شود.
- برش فرنوم
- روش سنتی: پزشک با تیغ جراحی فرنولوم را برش می‌دهد و در صورت نیاز بخیه می‌زند.
- روش لیزری: لیزر با دقت فرنولوم را برش می‌دهد و معمولاً نیازی به بخیه نیست، چون لیزر بافت را همزمان ترمیم می‌کند.
- مراقبت‌های پس از جراحی
پزشک دستورالعمل‌های مراقبتی را ارائه می‌دهد تا بهبودی سریع و بدون مشکل انجام شود.
مزایای فرنکتومی
فرنکتومی فواید زیادی دارد که آن را به گزینه‌ای ارزشمند تبدیل می‌کند:
- بهبود گفتار: به‌ویژه در کودکان، این جراحی تلفظ را بهتر می‌کند.
- افزایش اعتمادبه‌نفس: اصلاح فاصله دندان‌ها یا ظاهر لبخند، اعتمادبه‌نفس را بالا می‌برد.
- سلامت لثه‌ها: کاهش فشار روی لثه‌ها، از بیماری‌های لثه‌ای جلوگیری می‌کند.
- رفع مشکلات شیردهی: در نوزادان، تغذیه را آسان‌تر می‌کند.
- روند سریع: جراحی در کمتر از 30 دقیقه انجام می‌شود و دوره نقاهت کوتاهی دارد.
مراقبت‌های پس از جراحی فرنکتومی
برای نتیجه بهتر، مراقبت‌های پس از جراحی را جدی بگیرید:
- بهداشت دهان: از مسواک نرم و دهان‌شویه تجویزی استفاده کنید.
- رژیم غذایی: در روزهای اول، غذاهای نرم و خنک بخورید تا فشار روی ناحیه جراحی وارد نشود.
- داروها: مسکن‌ها یا آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی را طبق دستور مصرف کنید.
- پیگیری پزشکی: برای بررسی بهبودی، جلسات معاینه را فراموش نکنید.
فرنکتومی کودکان و بزرگسالان
فرنکتومی در هر سنی قابل‌انجام است، اما شرایط آن متفاوت است:
- کودکان: بیشتر برای مشکلات گفتاری یا شیردهی انجام می‌شود. جراحی در کودکان سریع‌تر بهبود می‌یابد، چون بافت‌ها نرم‌تر هستند.
- بزرگسالان: معمولاً برای مسائل زیبایی، لثه‌ای یا پروتزها انجام می‌شود و ممکن است نیاز به مراقبت بیشتری داشته باشد.
عوارض احتمالی فرنکتومی
فرنکتومی جراحی کم‌خطری است، اما عوارض نادری ممکن است رخ دهد:
- خونریزی خفیف: در چند ساعت اول طبیعی است.
- عفونت: با رعایت بهداشت، احتمال آن بسیار کم است.
- حساسیت موقت: ناحیه جراحی ممکن است چند روز حساس باشد.
- در صورت مشاهده علائم غیرعادی مثل خونریزی شدید یا تورم، سریعاً با پزشک تماس بگیرید.
جراحی فرنکتومی با لیزر بهتر است یا سنتی
انتخاب روش به شرایط بیمار و توصیه پزشک بستگی دارد:
روش لیزری:
- دقت بالا
- خونریزی و درد کمتر
- بدون بخیه
- بهبودی سریع
- مناسب برای کودکان
روش سنتی:
- هزینه کمتر
- مناسب برای موارد پیچیده
- ممکن است نیاز به بخیه داشته باشد
- پزشک با توجه به نیاز شما، بهترین روش را پیشنهاد می‌کند.
هزینه فرنکتومی چقدر است؟
هزینه فرنکتومی به عوامل زیر بستگی دارد:
- نوع جراحی (لبی یا زبانی)
- روش (لیزری یا سنتی)
- محل کلینیک
- تخصص پزشک
برای اطلاع از هزینه دقیق، با کلینیک دندانپزشکی تماس بگیرید یا مشاوره حضوری رزرو کنید.
سخن پایانی
جراحی فرنکتومی راه‌حلی ساده و موثر برای مشکلات فرنوم است. از بهبود گفتار و تغذیه در کودکان گرفته تا اصلاح لبخند و سلامت لثه‌ها در بزرگسالان، این روش می‌تواند کیفیت زندگی را بهبود دهد. اگر فکر می‌کنید به این جراحی نیاز دارید، با یک دندانپزشک متخصص مشورت کنید.
انتخاب کلینیک معتبر و متخصصین با تجربه برای فرنکتومی بسیار مهم است. کلینیک‌هایی با تجهیزات مدرن و پزشکان متخصص می‌توانند نتیجه بهتری ارائه دهند. برای دریافت خدمات با کیفیت، می‌توانید به کلینیک تخصصی ارتودنسی و دندانپزشکی ایده‌آل در تهران مراجعه کنید. با تجهیزات مدرن و متخصصین مجرب، لبخندی سالم و زیبا در انتظار شماست! برای رزرو نوبت یا مشاوره، با ما تماس بگیرید.
سوالات متداول درباره فرنکتومی
- فرنکتومی چقدر طول می‌کشد؟
معمولاً 15 تا 30 دقیقه، بسته به پیچیدگی جراحی.
- آیا فرنکتومی دردناک است؟
خیر، با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و دردی احساس نمی‌کنید. پس از جراحی، ناراحتی خفیف با مسکن قابل‌کنترل است.
- دوره نقاهت چقدر است؟
در روش لیزری، چند روز و در روش سنتی، یک تا دو هفته.
- آیا همه به فرنکتومی نیاز دارند؟
خیر، فقط در صورت مشکلات گفتاری، لثه‌ای یا زیبایی توصیه می‌شود.
