طول عمر ایمپلنت یکی از سوالات و دغدغههای بسیار مهم افرادی است که قصد دارند از این روش درمانی برای دندانهای از دست رفته خود استفاده کنند. ایمپلنت دندان بهترین و مناسبترین روش برای جایگزینی دندانهایی است که دیگر قابل استفاده نیستند و باید به طور کامل برداشته شوند. اما ایا ایمپلنت مادام العمر است؟
شاید شما نیز به وفور شنیده باشید که ایمپلنت دندان دائمی است و هرگز از دچار آسیب نمیشود. نمیتوان به طور قطعی در این مورد نظر داد، زیرا عوامل مختلفی وجود دارد که میتوانند باعث افزایش عمر ایمپلنت دندان شوند. در ادامه به بررسی مهمترین عوامل تأثیر گذار بر عمر ایمپلنت دندان میپردازیم.
فهرست مطالب
چرا ایمپلنت را روش دائمی برای جایگزینی دندانها به شمار میآورند؟
اولین دلیل مقاومت بالای ایمپلنت استفاده از مواد بسیار باکیفیت برای این کار است. پایه ایمپلنت از جنس تیتانیوم ساخته میشود؛ تیتانیوم طول عمر و سازگاری بالایی با ساختار بدن انسان دارد. به همین دلیل میتواند برای سالهای طولانی بدون آسیب درون فک انسان باقی بماند. علاوه بر آن تاج قرار گرفته بر روی پایه نیز از جنس سرامیک با کیفیت است و طول عمر بسیار بالایی دارد.
دومین دلیل طول عمر ایمپلنت دندان این است که پایه تیتانیوم درون استخوان فک قرار گرفته و کاملا با آن جوش میخورد. این موضوع باعث میشود، پایه همانند ریشه دندان بسیار محکم و مقاوم باقی بماند.
شاید شما هم معتقد باشید که بدون دانستن اطلاعات بالا و با توجه به قیمت ایمپلنت دندان، انتظار می رود که این پروتزها مادام العمر باشند.
آیا عمل پیوند استخوان برای ماندگاری ایمپلنت ضروری است؟
بسیاری از افراد تصور میکنند اگر این عمل را قبل از ایمپلنت انجام دهند، ماندگاری و عمر ایمپلنت دندان افزایش مییابد. در صورتی که این باور کاملا اشتباه است. اگر فردی به دلایل مختلف تراکم استخوان فک مناسبی برای کاشت دندان نداشته باشد، باید عمل پیوند استخوان انجام دهد.
طبق آمار کمتر از 10 درصد از افراد به این پیوند نیاز دارند. از بین رفتن تراکم استخوان به دلایل مختلفی مانند عفونت، بیماریهای زمینهای، کشیدن دندانها و یا تصادف اتفاق میافتد. پس از انجام عمل پیوند فرد آمادگی کامل را برای انجام ایمپلنت دندان خواهد داشت.
عوامل تأثیرگذار بر طول عمر ایمپلنت کدامند؟
عوامل مختلفی وجود دارند که بر ماندگاری و طول عمر ایمپلنت تأثیر میگذارند. در ادامه مهمترین عوامل بررسی شدهاند.
1- کیفیت مواد استفاده شده
شرکتها و برندهای مختلفی در زمینه تولید ایمپلنت فعالیت میکنند. برخی از آنها دارای کیفیت و ماندگاری بسیار بالایی هستند. بهتر است قبل از انجام ایمپلنت تحقیق کاملی در این زمینه انجام داده و ایمپلنتی با کیفیت مناسب استفاده کنید. در این زمینه میتوانید با دندانپزشک متخصص مشورت کنید.
نکته دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که شرکتهای سازنده بر روی پایههای ایمپلنت از پوششهایی استفاده میکنند که تأثیر مستقیمی بر جوش خوردن پایه با استخوان فک دارد. حتما در مورد نوع پوشش ایمپلنت و کیفیت بالای آن نیز پرسوجو کنید.
2- مهارت متخصص
متخصص ایمپلنت قبل از شروع کار باید معاینهها و آزمایشات لازم را انجام داده و شرایط را برای کاشت دندان فراهم کند. اگر این روش درمان برای بیمار مناسب نباشد، قطعا با مشکل روبرو شده و عمر ایمپلنت را تحت تأثیر قرار میدهد. دندان پزشک متخصص تمام شرایط را بررسی و در صورت فراهم بودن شرایط این نوع درمان را انجام میدهد.
نحوه انجام ایمپلنت نیز بر روی طول عمر ایمپلنت تأثیر دارد که مستقیما به تجربه و تخصص دندانپزشک برمیگردد. کلینیک دندان پزشکی ایده آل یکی از مراکز بسیار معتبر و شناخته شده در زمینه درمانهای مختلف دندان پزشکی است. در این مرکز، ایمپلنت دندان با کیفیتی عالی و متناسب با شرایط بیمار انجام میشود.
3- سلامت دهان و دندان
افرادی که قصد انجام ایمپلنت دندان دارند باید استخوان فک با تراکم کافی و همچنین لثه سالم و مطلوبی داشته باشند. در غیر این صورت فک و لثه نمیتوانند به خوبی پایه ایمپلنت را نگه داشته و مشکلات مختلفی در ادامه به وجود میآید.
اگر مشکلات گفته شده در بیمار وجود داشته باشد، باید ابتدا برای برطرف شدن و درمان آنها اقدامات لازم انجام شود. اگر این مشکلات قبل از انجام ایمپلنت تشخیص داده نشوند، کاشت با موفقیت انجام نشده و قطعا شکست میخورد.
4- نداشتن بیماریهای زمینهای
افرادی که دارای بیماریهای زمینهای مانند دیابت، سرطان، بیماریهای قلبی و مشکلاتی از این قبیل هستند، باید با دندان پزشک خود در میان بگذارند. این بیماریها ممکن است روند کاشت دندان را دچار مشکل کرده و طول عمر ایمپلنت را کاهش دهد. به این صورت دندانپزشک پس از بررسی وضعیت سلامتی فرد برای درمان و کاشت ایمپلنت اقدام میکند.
برخی از افراد پس از انجام ایمپلنت دچار بیماریها و مشکلاتی میشوند که کاشت آنها را نیز با مشکل روبرو میکند. به همین دلیل سلامتی و نداشتن بیماریهای خاص میتواند به افزایش طول عمر ایمپلنت دندان کمک کند.
5- میزان تراکم استخوان فک
همانطور که متوجه شدید، میزان تراکم استخوان فک بهطور مستقیم با پایداری ایمپلنت و استحکاماش در محل نصب مرتبط است. هرچه استخوان فک سالمتر و متراکم باشد، پایه ایمپلنت پایدارتر خواهد بود و بهتر به فک جوش میخورد.
از طرف دیگر، ایمپلنت(ها) هم جلوی تحلیل رفتن استخوان فک به دلیل از دست دادن دندان(ها) را میگیرد.
6- سلامت سیستم ایمنی بدن
بیماریهای خودایمنی میتوانند منجر به طولانیتر شدن زمان بهبودی و افزایش خطر عفونت شود و فرآیند کاشت را پیچیده کند. همچنین دیدیم که سلامت لثه برای ماندگاری ایمپلنتهای دندانی ضروری است، از ثبات آنها حمایت میکند.
7- موقعیت قرارگیری ایمپلنت
کاشت درست ایمپلنت دندان، ثبات و دوام را تضمین میکند. وقتی ایمپلنت به درستی در استخوان فک قرار بگیرد، به خوبی با استخوان اطراف ادغام میشود (اصطلاحا جوش میخورد) و پایه محکمی برای دندان جایگزین ایجاد میکند.
این فرآیند جوش خوردن به عنوان «اسئواینتگریشن» (Osseointegration) شناخته میشود و برای موفقیت و طول عمر ایمپلنت دندان حیاتی است.
مراقبتهای لازم پس از ایمپلنت دندان
فرقی ندارد شما از چه روش درمانی برای دندانهای خود استفاده کنید. ایمپلنت دندان، روکشها، پروتزها و تمام روشهای دیگر به مراقبت اصولی نیاز دارند. مسواک، نخ دندان و دهانشویه اهمیت زیادی در سلامتی دهان و دندان و ماندگاری روشهای مختلف درمانی دارند.
اگر نکات بهداشتی را رعایت نکنید، باکتریها و پلاکها در دهان و بر روی دندانهای شما جمع میشوند و لثه شما آسیب میبیند. این مشکلات باعث بروز بیماریهای پریودنتال و به مرور زمان تحلیل رفتن استخوانهای فک شما میشود.
به این صورت و پساز آسیبهای استخوانی، ایمپلنت شما لق میشود. مصرف دخانیات، گاز گرفتن اشیا و خوراکیهای سفت و سخت و مشکلاتی مانند دندان قروچه نیز بر ماندگاری ایمپلنت دندان تأثیر میگذارند.
طول عمر ایمپلنت دندان چقدر است؟
بهطور کلی، عمر ایمپلنت حدود 20 تا 25 سال است. حتی برخی مطالعات نشان دادهاند که نرخ از بین رفتن ایمپلنت پس از 30 سال هم بسیار پایین است؛ و تنها برای تعداد انگشتشماری از بیماران اتفاق افتاده.
ایا ایمپلنت مادام العمر است؟ این به نحوه مراقبت شما بستگی دارد. در واقع اگر به طور منظم برای تمیز کردن ایمپلت به دندانپزشک مراجعه کنید، حداقل پیچ تیتانیومی آن تا آخر عمر سالم میماند.
اگر جنس ایمپلنت مناسب باشد، متخصص کار خود را بینقص انجام دهد، شرایط بدنی بیمار مناسب باشد، از آن بهطور اصولی نگهداری کند و …، بله. در آنصورت میتوان به این پرسش که «آیا ایمپلنت دائمی است»، پاسخ مثبت داد.
آیا عوارض جانبی بر طول عمر ایمپلنت تأثیر دارند؟
ایمپلنت دندان در صورتی که کاملا اصولی و توسط دندانپزشک متخصص انجام شود، عوارض بسیار کمی خواهد داشت. اما در مواردی نیز این عوارض پیش آمده و ممکن است بر روی عمر ایمپلنت دندان نیز تأثیر داشته باشند. مهمترین عوارضی که ممکن است طول عمر ایمپلنت را کاهش دهند، در ادامه ذکر شدهاند:
- آسیبهایی که در حین جراحی به عصب یا بافت لثه وارد میشود. این آسیبها با درد یا سوزن سوزن شدن همراه هستند.
- بروز مشکلات سینوسی برای مواردی که ایمپلنت در فک بالا انجام میشود.
- ایجاد التهابی که به دلیل عفونتهای اطراف لثه و ایمپلنت ایجاد میشود.
- شکستن پایه تیتانیومی ایمپلنت که در اثر ضربه یا فشارهای وارد شده اتفاق میافتد.
- گاهی اوقات بدن به دلایل مختلف ایمپلنت را پس میزند و دندانپزشک مجبور به برداشتن آن و درمان مجدد است.
- افرادی که به تیتانیوم حساسیت داشته باشند با مشکلات مختلفی پس از کاشت روبرو میشوند. در این موارد میتوان از جنسهای سرامیکی برای ایمپلنت استفاده کرد.
آیا عمر ایمپلنت دندان در تمام افراد یکسان است؟
با توجه به توضیحات گفته شده قطعا جواب این سوال خیر است. هر فرد شرایط بدنی متفاوت دارد. علاوه بر آن افراد به طور یکسان با ایمپلنتهای خود رفتار نمیکنند. تمام عوامل گفته شده بر طول عمر ایمپلنت تأثیر دارند و بسیاری از شرایط برای افراد مختلف متفاوت است.
اگر قصد انجام ایمپلنت دارید، ابتدا به کلینیک دندانپزشکی معتبر مراجعه کرده تا شرایط شما توسط دندانپزشک بررسی شود. پس از انجام ایمپلنت نیز مراقبتهای لازم را انجام داده تا کاشت شما برای مدت زمان طولانیتری سالم و قابل استفاده باقی بماند.
عوامل موثر در تخریب ایمپلنت
بالاتر بیان کردیم که طول عمر ایمپلنت چقدر است. اکنون میخواهیم ببینیم چه عواملی دوام و ماندگاری آن را تهدید میکند.
عفونت
شایعترین دلیلی که عمر ایمپلنت دندان را کاهش میدهد، عفونت در استخوان فک اطراف آن است که پری ایمپلنتیت (Peri-Implantitis) نامیده میشود. ایمپلنتها هرگز پوسیده نمیشوند، اما همچنان مستعد ابتلا به بیماری لثه هستند.
پری ایمپلنتیت وقتی اتفاق میافتد که پلاک و باکتری سطح ایمپلنت را میپوشانند، به زیر خطوط لثه نفوذ میکنند و باعث التهاب بافت لثه، عقبنشینی از ایمپلنت و نهایتا تحلیل استخوان میشوند.
از آنجاکه طول عمر ایمپلنت دندان بهشدت به سلامت استخوانهای فک بستگی دارد، برخی بیماران باید پیوند استخوان انجام دهند.
عدم بهداشت کافی
در راستای مورد بالا، رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان هم میتواند عمر ایمپلنت را کوتاه کند. بهداشت نامناسب بیماریهای لثه و سایر مشکلات حفره دهان را به دنبال دارد، و روی سلامت و استحکام ایمپلنت(ها) تاثیر میگذارد.
علاوه بر مسواک زدن روزانه و نخ دندان کشیدن، بهتر است دندانپزشک حداقل دوبار در سال حفره دهان شما را ارزیابی کند. حتی اگر در دهانتان فقط ایمپلنت داشته باشید (بدون حتی یک دندان طبیعی)، باز هم این موضوع صادق است.
کاشت شل
یکی از مشکلسازترین عوامل شکست ایمپلنت دندان، نحوه نصب آن است. پس از آزمایشهای پزشکی برای رد وجود بیماری و مشکلات استخوانی، خطرناکترین عارضهای که ماندگاری ایمپلنت را متزلزل میکند، عدم نصب صحیح آن توسط دندانپزشک است.
بدون تخصص و تجربه کافی، ممکن است ایمپلنت به گونهای کاشته شود که از همان ابتدا اشتباه باشد (بهویژه در موارد پیچیده). مثلا احتمال دارد ایمپلنت کنار بافت سینوس باشد، و نتواند به اندازه کافی به فک جوش بخورد. یا اینکه برجستگی استخوان آنقدر باریک باشد که تحمل فشارهای ناشی از گاز گرفتن و جویدن را نداشته باشد.
شکستن یا ترک برداشتن پایه ایمپلنت
پایه ایمپلنت میتواند در نتیجه برخی اتفاقات آسیب ببیند، از جمله:
- نیروی بیش از حد: اگر ایمپلنت در محل صحیح قرار نگرفته باشد یا نیروی گاز گرفتن بیش از حد شدید باشد (بهویژه پیش از پیوند کامل با استخوان فک)، احتمال شکستن یا شل شدناش وجود دارد.
- جوش نخوردن ایمپلنت: عواملی مانند تراکم استخوان پایین، سیگار کشیدن یا برخی بیماریهای سیستمیک فرآیند ادغام ایمپلنت با استخوان فک را مختل کرده، و خطر شکستن را افزایش میدهند.
- فرسودگی پایه: ایمپلنتها معمولا از تیتانیوم ساخته میشوند، که گفتیم استحکام و دوام مثالزدنی دارند. با این حال، فشار مداوم در درازمدت میتواند منجر به خستگی مواد، ترک یا شکستگی شود.
- نصب نامناسب: موقعیت نادرست ایمپلنت منجر به توزیع نابرابر نیرو هنگام گاز گرفتن یا جویدن میشود. این ناهماهنگی باعث فشار بیش از حد روی بخشهایی از ایمپلنت میشود و به آن آسیب میزند.
- شوک فیزیکی: ضربه به صورت میتواند عمر ایمپلنت دندان را به خطر بیندازد، همانطور که به دندانهای طبیعی آسیب میرساند. ضربههای شدید میتواند باعث شکستگی یا شل شدن ایمپلنتها شوند.
تحلیل بافت استخوانی
بافت استخوانی در اثر عواملی مانند پری ایمپلنتیت، تحلیل گسترده به دلیل از دست دادن دندانها و بهداشت نامناسب ضعیف میشود. این اتفاق هم دندانهای طبیعی را تحت تاثیر قرار میدهد، هم ایمپلنتها را.
اگر برای درمان اقدام نشود (مثلا با پیوند)، استخوان فک در سراسر دهان دچار تحلیل میشود. نتیجه؟ استخوان اطراف ایمپلنت نمیتواند فشار ناشی از گاز گرفتن و جویدن را تحمل کند و درمان شکست میخورد.
*برخی داروها و روشها مانند پرتودرمانی هم روی تراکم استخوان تاثیر میگذارند. به همین خاطر باید داروها و مکملهای خود را از پیش به اطلاع دندانپزشک برسانید.
دندان قروچه
دندان قروچه یا براکسیسم یک عادت پارافانکشنال (به معنی الگوهای آموختهشده انقباضات عضلانی) است، که میتواند ایمپلنتهای دندانی را دچار عوارض کند.
دندان قروچه نیروی مضاعفی را به سطح اکلوزال (سطح ساینده دندانهای خلفی) وارد میکند، و از دلایل اصلی شکستگی ایمپلنت، شل شدن پیچ، شکستگی پیچ و شکستگی پرسلن تاج در افراد مبتلا به این اختلال است.
سن بیمار
ماندگاری ایمپلنت در بیماران مسن کمتر است، چون از سی سالگی به بعد، تراکم استخوانها رو به کاهش میگذارد.
علاوه بر سن، تاریخچه خانوادگی هم روی احتمال پوکی استخوان موثر است. ضمن اینکه خانمها معمولا بیشتر از آقایان دچار این مشکل میشوند.
کیفیت ایمپلنت ساخت کشورهای مختلف
هرچند ایمپلنت هزینه بالایی دارد، اما دست متقاضیهای این درمان برای انتخاب ایمپلنت باز است. در حال حاضر ایمپلنتهای ایرانی و خارجی زیادی در بازار موجودند.
در ادامه از نظر دوام با یکدیگر مقایسهشان کردهایم:
کشور سازنده | طول عمر ایمپلنت دندان |
ایران | 10 تا 15 سال |
کره جنوبی | 15 سال |
آلمان | 15 تا 20 سال |
سوئیس (اشترومن) | 10 تا 30 سال |
ایالات متحده آمریکا | 20 تا 30 سال |
تمام این ایمپلنتها از جنس تیتانیوم و بعضا سرامیک هستند. ایمپلنتهای کرهای معمولا به پای نمونههای اروپایی نمیرسند. از آنطرف، ایمپلنتهای آمریکایی ضمن استحکام بینظیر، بهگونهای ساخته شدهاند که سریع روی استخوان فک محکم میشوند. ایمپلنتهای ایرانی هم در کنار هزینه مناسب، کیفیتهای قابلقبولی دارند.
تیتانیوم فلزی بسیار با دوام و باکیفیت است و در صورتی که از مواد باکیفیت برای کاشت دندان استفاده شود، طول عمر ایمپلنت دندان بسیار بالا میرود. نکته مثبتی که در این زمینه وجود دارد این است که اگر تمام نکات و موارد گفته شده برای کاشت دندان رعایت شوند و پس از ایمپلنت نیز مراقبتهای صورت گیرد، عمر ایمپلنت دندان میتواند از دندانهای طبیعی فرد نیز بیشتر باشد.
برای ایمپلنت دندان حتما به مراکز معتبر مراجعه کنید؛ کلینیک دندانپزشکی ایدهآل توسط تیمی بسیار ماهر از متخصصین ایمپلنت و استفاده از مواد اولیه بسیار باکیفیت، ایمپلنت دندان شما را انجام میدهد.