اپن بایت یکی از انواع ناهنجاری‌های دندانی و فکی است که در آن دندان‌های بالا و پایین هنگام بستن دهان به طور کامل روی هم قرار نمی‌گیرند. این مشکل می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عادات نادرست دهانی در دوران کودکی، عوامل ژنتیکی یا رشد نامتوازن فک ایجاد شود.
در این مقاله به طور کامل با اپن بایت دندان، علل به وجود آمدن و درمان آن آشنا خواهید شد.
اپن بایت چیست؟
اپن بایت (Open bite) یا باز بودن بایت نوعی ناهنجاری دندانی است که در آن دندان‌های فک بالا و پایین هنگام بسته شدن دهان به درستی روی هم قرار نمی‌گیرند و بین آنها فاصله وجود دارد.
به عبارت دیگر، در حالت عادی دندان‌های بالا باید کمی روی دندان‌های پایین را بپوشانند، اما در اپن بایت؛ این اتفاق نمی‌افتد و دندان‌های جلویی بالا و پایین به هم نمی‌رسند. این مشکل می‌تواند در عملکرد جویدن، صحبت کردن و زیبایی ظاهری فرد تاثیر بگذارد.
انواع اپن بایت دندان
اپن بایت دندان به طور کلی به سه دسته تقسیم می‌شود.
۱. اپن بایت قدامی
اپن بایت قدامی زمانی اتفاق می‌افتد که دندان‌های جلویی فک بالا و پایین به درستی روی یکدیگر قرار نمی‌گیرند. این وضعیت می‌تواند در تمام دندان‌های جلو یا فقط در چند دندان خاص دیده شود. همچنین افراد مبتلا به این نوع ناهنجاری معمولا در گاز زدن و تکه کردن غذا دچار مشکل می‌شوند و در برخی موارد، تکلم آنها نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
خوب است که بدانید؛ درمان این مشکل ضروری است. زیرا می‌تواند توانایی جویدن و حتی گفتار فرد را تحت تأثیر قرار دهد. البته، اگر الگوی گفتاری فرد از کودکی شکل گرفته باشد، ممکن است درمان اپن بایت دندان تأثیر زیادی بر اصلاح تلفظ نداشته باشد.
۲. اپن بایت خلفی
در اپن بایت خلفی، برخلاف نوع قدامی، مشکل در دندان‌های عقبی است. در این وضعیت، دندان‌های آسیاب بزرگ (مولار) و پیش‌آسیاب‌ها (پرمولر) هنگام بستن دهان روی یکدیگر قرار نمی‌گیرند و فاصله‌ای میان آنها باقی می‌ماند.
چون در یک بایت طبیعی، دندان‌های پشتی فک بالا باید کمی بیرون‌تر از دندان‌های فک پایین قرار گیرند تا فرایند جویدن به درستی انجام شود؛ عدم درمان این مشکل می‌تواند باعث اختلال در جویدن و مشکلات گوارشی شود.
3. اپن بایت اسکلتی
اپن بایت یا مال اکلوژن اسکلتی ناشی از رشد نامتقارن استخوان فک یا دندان‌های مولار است که از یکدیگر فاصله می‌گیرند و معمولا ریشه ژنتیکی دارند. این مشکل باعث رشد نامنظم مولرهای فک بالا و پایین شده و می‌تواند بر عملکرد دهان تأثیر بگذارد. در چنین مواردی، جراحی ارتوگناتیک به عنوان یک روش درمانی موثر به کار می‌رود که با اصلاح ساختار استخوان‌های فک و صورت، عملکرد و هماهنگی بهتری را ایجاد میکند.
لیست علائم Open bite
بارزترین علامت Open bite شدید، عدم توانایی در بستن کامل دهان است، به گونه‌ای که بین دندان‌های جلویی یا عقبی فاصله وجود دارد. علائم دیگر آن نیز عبارتند از:
- عدم تماس دندان‌های جلویی بالا و پایین
- مشکل در جویدن یا بلعیدن غذا
- ظاهر نامناسب چانه
- مشکلات گفتاری (مانند نوک زبانی صحبت کردن)
- نامرتبی دندان‌ها
- درد هنگام گاز گرفتن یا جویدن
- دشواری در گاز گرفتن غذا با دندان‌های جلویی
- لبخند ناخوشایند
عوامل ایجاد اپن بایت دندان
open bite یا عدم همرسی دندان‌های بالا و پایین، می‌تواند ناشی از عادت‌های ناسالم دهانی مانند مکیدن انگشت، مکیدن لب، فشار دادن زبان به دندان‌ها، یا استفاده طولانی مدت از پستانک باشد. این عادت‌ها می‌توانند باعث تغییر شکل فک و دندان‌ها شده و در نتیجه، این مشکل را ایجاد کنند. اما اصلی‌ترین عوامل ایجاد دندان اپن بایت کدامند؟
مکیدن لب پایینی
مکیدن لب‌ها، اگر به صورت مداوم و طولانی ادامه یابد، می‌تواند منجر به کج شدن دندان‌ها، انحراف فک از مسیر رشد طبیعی و در نتیجه نامتقارن شدن فک‌های بالا و پایین شود. این عادت حتی به صورت خفیف نیز می‌تواند مشکلات دائمی در وضعیت فک و دندان ایجاد کند و در نهایت منجر به مشکل Open bite شود.
مکیدن انگشتان
مکیدن انگشت در نوزادان یک رفتار غریزی است که به آنها احساس آرامش می‌دهد، اما ادامه آن تا سنین بالاتر ممکن است به فرم فک و دندان‌ها آسیب بزند. بهترین زمان برای ترک این عادت، بین ۳ تا ۴ سالگی است، زیرا در این سن تغییرات ایجادشده برگشت پذیر هستند.
در صورتی که این رفتار تا بعد از ۵ یا ۶ سالگی ادامه یابد، ممکن است نیاز به درمان ارتودنسی باشد، بنابراین والدین باید با روش‌های مناسب کودک را به ترک آن تشویق کنند.
فشار دادن زبان
به این حالت که به اصطلاح «بلع کودکانه» هم گفته می‌شود نوعی اختلال در بلع غذا است. در این اختلال فرد در هنگام بلعیدن، صحبت کردن و یا حتی در حالت استراحت زبان، نوک زبان خود را به پشت دندان‌های جلویی فشار می‌دهد و یا زبانش از بین دندان‌ها بیرون می‌زند.
جلو بودن زبان
در این حالت، زبان به طور غیرعادی در دهان قرار گرفته و به دندان‌های جلویی فشار می‌آورد که می‌تواند منجر به ایجاد مشکلاتی در نحوه قرارگیری دندان‌ها شود. همچنین، تنفس از طریق دهان نیز می‌تواند به مرور زمان باعث جلو آمدن زبان و ناهنجاری‌های فک و صورت در کودکان شود.
مشکلاتی که اپن بایت دندان ایجاد میکند
به صورت کلی اگر دندان اپن بایت درمان نشود؛ می‌تواند باعث بروز مشکلاتی از قبیل موارد زیر بشود:
- اختلال در تلفظ برخی کلمات: افراد مبتلا به Open bite ممکن است در ادای حروفی مانند ث، س و ص دچار مشکل شوند و هنگام تلفظ آنها صدایی شبیه سوت ایجاد کنند.
- مشکل در غذا خوردن: این عارضه می‌تواند مانع گاز زدن و جویدن صحیح غذا شود و در نتیجه فرآیند خوردن را دشوار کند.
- فرسودگی دندان‌های عقبی: هرچقدر دندان‌های جلویی از هم فاصله بگیرند، فشار بیشتری به دندان‌های پشتی وارد می‌شود که می‌تواند باعث سایش بیش از حد، شکستگی یا آسیب‌های دیگر شود.
روش‌های درمان اپن بایت
هنگامی که برای معاینه و تشخیص جامع به یک متخصص ارتودنسی مراجعه می کنید، می توانید در مورد گزینه های درمانی مختلف با او صحبت کنید. متخصصین ارتودنسی می توانند اپن بایت را به روش های مختلفی درمان کنند. آنها بر اساس نیازها و تشخیص خاص شما، توصیه های حرفه ای ارائه می دهند. اما معمول‌ترین روش‌های درمان دندان اپن بایت کدامند؟
1. بریس‌ها
بریس‌ها روشی مؤثر، آسان، مقرون به صرفه و مناسب برای صاف کردن دندان‌ها و درمان انحراف فک بدون جراحی هستند که انواع مختلفی از آنها از جمله بریس‌های فلزی، بریس‌های سرامیکی و بریس‌های لینگوال وجود دارند.
متخصص ارتودنسی می‌تواند با توجه به نیازهای فردی‌تان، بهترین نوع بریس را برای شما توصیه کند. به صورت کلی؛ ارتودنسی روشی ایمن و مطمئن برای بهبود لبخند شما هستند. همچنین مراقبت از آنها آسان است و می‌توانند نتایج زیبایی فوق‌العاده‌ای ایجاد کنند.
2. الاینر شفاف اینویزیلاین
اینویزیلاین یک روش نوین ارتودنسی با استفاده از الاینرهای شفاف متحرک است که برای اصلاح ناهنجاری‌های خفیف تا متوسط دندانی به کار می‌رود. در صورتی که این روش توسط یک متخصص ارتودنسی مجرب انجام شود، می‌تواند نتایج مطلوبی در درمان Open bite ارائه دهد.
3. جراحی فک
در موارد اپن بایت شدید، جراحی فک و صورت ضروری است. البته؛ این روش فقط برای مواردی که با ارتودنسی به تنهایی قابل درمان نیستند، انجام می‌شود و در صورت نیاز به جراحی، متخصص ارتودنسی شما را به جراح فک ارجاع می‌دهد. همچنین به صورت کلی؛ ترکیب جراحی فک و مراقبت‌های ارتودنسی می‌تواند نتایج بسیار خوبی برای درمان اپن بایت‌های شدید به ارمغان بیاورد.
4. ابزار TSAD
ابزار TASD، همان انکوریج اسکلتی (لنگر موقت ارتودنسی) است. گاهی اوقات برای جابه‌جایی دندان‌ها، نیاز به ایجاد نیرو در جهتی مشخص است. با کمک انکوریج، ارتودنتیست می‌تواند یک دندان را به سمت موقعیت مشخصی هدایت کند.
یکی از مزایای استفاده از انکوریج اسکلتی، ایجاد نیرو در جهت عمودی است؛ به این صورت که می‌توان دندان‌های عقبی را به سمت داخل کشید و اپن بایت را درمان کرد.
5. هدگیر ارتودنسی
نگهدارنده چانه وسیله‌ای است که با کنترل رشد عمودی فک، به اصلاح ناهنجاری‌های فک و دندان کمک میکند. این ابزار باعث کاهش زاویه قوس فک پایین و افزایش ارتفاع خلفی دهان می‌شود که در نتیجه، فاصله بین دندان‌های دو فک کاهش یافته و مشکل بایت دندان بهبود می‌یابد.
در نهایت؛ درمان اپن بایت بسته به شدت آن و سن بیمار متفاوت است. در کودکان و نوجوانان، استفاده از ارتودنسی و ترک عادت‌های نادرست می‌تواند به اصلاح این مشکل کمک کند. اما برای درمان اپن بایت در بزرگسالان، استفاده از الاستیک‌های ارتودنسی و در موارد شدیدتر، جراحی فک توصیه می‌شود.
به عنوان نکته پایانی نیز؛ در صورت مشاهده علائم اپن بایت دندان، بهتر است هرچه زودتر با یک متخصص ارتودنسی مشورت کنید. چراکه درمان به موقع نه تنها لبخندی زیباتر، بلکه عملکرد بهتری برای دهان و دندان‌های شما به ارمغان می‌آورد.
من تا ۱۳سالگیم تمام دندان هام سالم بودن و هیچ مشکلی نداشتم که یکدفعه تو همون سن نزدیک سه هفته دندون درد داشتم به خودم اومدم دیدم دندونای جلوم بهم دیگه نمیرسن و همینطور بد تر و زیادتر شد سه بار رفتم دکتر گفت باید رشد فکت کامل شه ۱۸سالگیت هم یک راست عمل:(((اما الان تقریبا دو هفته ای میشه ک فکم مخصوصا فک سمت راستم یه دفعه قفل می‌کنه احساس میکنم الان میشکنه، و برنمی‌گرده سر جاش😰به شدت نگرانم و استرس دارم من ۱۶سالمه:((((نگرانم
با عرض سلام !
معلومات اراعه شده واقعا خوب بود فقط اگر ممکن است اطلاعات بیشتر و تخصصی تر اراعه بفرماید ممنون میشم
ویا اگرسایتی وجود دارد که به شکل تخصصی اطلاعات را اراعه میکند لطف نموده برایم معرفی نمایید
سپاس از شما .