ارتودنسی با جراحی فک یکی از پیچیده‌ترین روش‌های درمانی برای انواع ناهنجاری در دندان‌ها و فک است که می‌تواند چهره شما را زیباتر کند.
همه افراد علاقه به داشتن دندان‌های یکدست و خط لبخند جذاب دارند. همین موضوع باعث شده تا امروزه روش‌های درمانی مختلفی برای از بین بردن این دسته از اختلالات به وجود آیند. هر کدام از این روش‌ها نحوه اجرا و شرایط متفاوتی دارند.
از جمله کاربردی‌ترین موارد در این راستا می‌توانیم به ارتودنسی دندان و جراحی فک اشاره کنیم. تفاوت در اجرای این دو تکنیک باعث شده تا موارد استفاده از آنها نیز یکسان نباشد؛ اما گاهی نیاز است که ارتودنسی و ارتوسرجری با هم به کار بروند. برای درک بهتر رابطه ارتودنسی و جراحی فک و انتخاب گزینه مناسب از میان آنها، در ادامه با ما همراه باشید تا اطلاعات لازم در این باره را در اختیار شما قرار دهیم.
فهرست مطالب
ارتودنسی بهتر است یا جراحی فک؟
افرادی که به دنبال درمان ناهنجاری‌ها و بی‌نظمی‌های موجود در دندان‌های خود هستند، معمولا در زمان انتخاب روش درمانی دچار سردرگمی می‌شوند. ارتودنسی و ارتوسرجری یا همان جراحی فک، از جمله کاربردی‌ترین روش‌ها در این زمینه محسوب می‌شوند.
به صورت کلی ما نمی‌توانیم یکی از این دو روش را به عنوان گزینه بهتر و کارآمدتر معرفی کنیم؛ چراکه هر کدام از آنها اثرگذاری‌های متفاوتی را به دنبال دارند. در واقع انتخاب جراحی فک یا ارتودنسی تا حد زیادی باید بر اساس مشکل بیمار و وضعیت دندان‌ها، فک و حتی لثه‌ها انجام شود.
ارتودنسی و جراحی فک به هیچ عنوان نمی‌توانند به عنوان جایگزین یکدیگر مورد استفاده قرار بگیرند؛ اما این احتمال وجود دارد که ارتودنسی با جراحی فک به صورت همزمان یا به عنوان دو روش درمانی تکمیلی استفاده شوند. توصیه می‌کنیم با مراجعه به یک متخصص ارتودنسی تهران و یا در هر شهر دیگر و همچنین معاینه توسط جراح فک مجرب، با در نظر گرفتن توصیه‌های پزشک، انتخاب نهایی خود را در این باره انجام دهید.
کاربرد ارتودنسی
ارتودنسی را می‌توانیم به عنوان یکی از رایج‌ترین روش‌های درمانی برای از بین بردن بی‌نظمی‌های موجود بین دندانی بدانیم. برای مثال افرادی که دندان‌های کج یا فاصله دار دارند، می‌توانند از این روش برای مرتب کردن دندان‌ها استفاده کنند. همچنین اصلا ناهنجاری‌های فک مانند مشکل در حرف زدن، اوربایت، اورجت، آندربایت و تراکم دندان‌ها هم از دیگر کاربردهای ارتودنسی است.
کاندیدای مناسب ارتودنسی
افراد مختلفی با مشکلات گوناگونی می‌توانند از این روش درمانی استفاده کنند. از جمله کاربردهای ارتودنسی و بهترین کاندیدها برای این تکنیک، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- افراد مبتلا به اوربایت، آندربایت یا اپن بایت
- افراد دارای مشکل در تکلم و صحبت کردن
- افراد دارای فاصله بین دندانی بیش از حد
- تراکم و شلوغی زیاد در دندان‌ها
- آپنه خواب
- بی‌نظمی و نامرتب بودن دندان‌ها
- مشکل در جویدن و بلع غذا
- دندان قروچه
- میدلاین یا نامتقارن بودن دندان‌های میانی
- کراس بایت
بهترین سن ارتودنسی
برای اینکه بتوان بهترین جواب را از انجام ارتودنسی گرفت، بهتر است فرایند آن را از سن 7 سالگی برای کودکان شروع کرد؛ اما در سن 10 تا 14 سالگی هم می‌توان نتیجه خوبی از ارتودنسی گرفت؛ زیرا هنوز رشد دندان‌ها و فک متوقف نشده است. نکته مهم اینجا است که اگر ارتودنسی در سنین پایین انجام شود، دیگر نیازی به جراحی فک نخواهد بود.
کاربرد ارتوسرجری
ارتوسرجری در واقع روش درمان ترکیبی ارتودنسی و جراحی فک بوده که در برخی از مواقع توسط ارتودنتیست و متخصص در این حوزه، تجویز می‌شود. با استفاده از ارتوسرجری می‌توان شکل دندان‌ها و فک را اصلاح کرده و در نتیجه ظاهری مرتب را در دندان‌ها به وجود آورد. معمولا ارتوسرجری برای افراد بزرگسالی کاربرد دارد که رشد فک و استخوان در آنها متوقف شده است.
کاندیدای مناسب ارتوسرجری
ارتوسرجری در شرایط مختلفی توصیه می‌شود که مهمترین آنها عبارتند از:
- وجود اختلال در رشد فک
- احساس درد شدید در ناحیه فک
- جلوآمدگی فک
- عقب رفتگی فک
- عدم تقارن در صورت
- نمایان شدن لثه در زمان لبخند
- اختلال در زمان جویدن غذا
- عدم قرارگیری لب‌ها بر روی یکدیگر
- اختلال در زمان صحبت کردن
- نداشتن چانه
- تنگی بیش از حد یا انحراف فک بالا
بهترین سن ارتوسرجری
ارتودنسی با جراحی فک معمولا در سنین بزرگسالی و بالاتر از 18 سال انجام خواهد شد؛ زیرا در این سن رشد فک و استخوان‌ها متوقف شده و نمی‌توان تنها با استفاده از ارتودنسی، یک ناهنجاری را حل کرد. از سوی دیگر باید بدانید که این روش درمانی تنها تا سن 48 سالگی توصیه می‌شود و بالاتر از این سن، ممکن است ریسک بالایی را به دنبال داشته باشید.
ارتباط ارتودنسی با جراحی فک
یکی از مهمترین موضوعاتی که برای انتخاب ارتودنسی یا جراحی فک باید در نظر داشته باشیم، ارتباط میان این دو روش درمانی است. به صورت کلی هر دوی این روش‌ها برای درمان‌های دندانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در مواقعی که ناهنجاری‌های دندانی موجود شدید بوده و یا با ناهنجاری‌های اسکلتی در فک همراه باشد، بریس های ارتودنسی به تنهایی نمی‌توانند به اصلاح وضعیت بپردازند. از این رو نیاز به ترکیب ارتودنسی با جراحی فک دارید تا بتوانید دندان‌ها و فک را در بهترین موقعیت و حالت خود قرار دهید.
در واقع می‌توانیم بگوییم که از جراحی فک برای تراز کردن فک‌ها و تنظیم آنها استفاده شده و در راستای آن از بریس‌های ارتودنسی کمک گرفته می‌شود تا دندان‌ها به صورت منظم و مرتب در کنار یکدیگر قرار بگیرند. از این رو در این حالت باید مراحل زیر را پشت سر بگذارید:
- ابتدا نیاز به یک معاینه اساسی با متخصص خواهید داشت.
- در مرحله بعدی همکاری جراح با ارتودنتیست شروع می‌شود تا یک برنامه درمانی سفارشی برای تغییر وضعیت فک و دندان‌ها ایجاد شود.
- بعد از اینکه دوره نقاهت بعد از جراحی فک پشت سر گذاشته شد، نوبت به نصب بریس‌های ارتودنسی می‌رسد تا دندان‌ها هم در موقعیت‌های جدید خود ثابت شوند.
به صورت کلی متخصصان فعال در این حوزه از طریق ارتباط و ترکیب این روش‌های درمانی با یکدیگر، می‌توانند انواع ناهنجاری‌های اسکلتی و دندانی را به صورت همزمان رفع کنند.
اول ارتودنسی کنیم یا جراحی فک؟
یکی از مهمترین سوالاتی که معمولا برای مراجعین در این حالت پیش می‌آید این است که اول باید به سراغ ارتودنسی بروند یا اینکه برای جراحی فک اقدام کنند؟ به صورت کلی پاسخ دقیق این سوال بر اساس نظر متخصص و ارتودنتیست اعلام می‌شود.
با این وجود در بیشتر مواقع معمولا درمان ارتودنسی قبل و بعد از جراحی فک لازم بوده و تجویز می‌شود. پیش از جراحی فک، از طریق ارتودنسی می‌توان به آماده‌سازی دندان‌ها و بایت برای جراحی پرداخت تا بعد از فرایند عمل، نتیجه بهتری به دست آید.
در برخی از مواقع ممکن است بیمار در این مرحله از ارتودنسی ابتدایی تصور کند که دندان‌هایش نامرتب‌تر از قبل به نظر می‌رسند. توجه داشته باشید که اصلی‌ترین هدف در این مرحله، آمادگی برای جراحی فک و معکوس کردن آسیب‌های فیزیولوژیکی آن است. از این رو جای هیچ‌گونه نگرانی وجود ندارد؛ چراکه بعد از اتمام جراحی، می‌توانید متوجه تغییرات مثبت آن بشوید.
بعد از کسب بهبودی از عمل، نوبت ارتودنسی مرحله دوم می‌رسد. در این مرحله از بین بردن ناهنجاری‌ها و بی‌نظمی‌های موجود دندانی بوده که باید به بهترین نحو ممکن انجام شود.
ارتودنسی قبل از عمل جراحی فک حدود 9 ماه تا یک سال و نیم به زمان نیاز خواهد داشت. مدت زمان ارتودنسی بعد از جراحی فک هم بسته به نیاز دندان‌ها و وضعیت آنها می‌تواند بین 6 ماه تا یک سال متغیر باشد.
سوالات متداول
آیا جراحی فک بدون ارتودنسی ممکن است؟
چنین امکانی وجود ندارد؛ چراکه پیش از جراحی فک، دندان‌ها باید به صورت نسبی در موقعیت مناسب قرار بگیرند و در غیر این صورت جراح نمی‌تواند تضمین نتیجه‌ای مطلوب را به شما بدهد.
اول باید ارتودنسی کنیم یا جراحی فک انجام دهیم؟
این فرایند درمانی از سه مرحله اصلی ارتودنسی قبل از عمل، عمل جراحی فک و در نهایت ارتودنسی بعد از عمل تشکیل شده است.
در چه شرایطی علاوه بر ارتودنسی جراحی فک هم نیاز است؟
در شرایطی که ناهنجاری‌های فکی و اسکلتی بسیار شدید باشند و ارتودنسی برای درمان آنها موثر نباشد، باید از جراحی فک برای از بین بردن این ناهنجاری‌ها استفاده نمود.
ارتوسرجری چیست؟
در ساده‌ترین حالت و بر اساس تعریف ارائه شده در وب‌سایت انجمن ارتودنتیست‌های ایران، درمان ترکیبی جراحی فک و ارتودنسی، ارتوسرجری نامیده می‌شود که برای ناهنجاری‌های شدید مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وجود هرگونه بی‌نظمی و اختلال در دندان‌ها، می‌تواند به صورت کاملا مستقیم بر روی زیبایی چهره اثرگذار باشد. از این رو امروزه روش‌های مختلفی برای درمان این حالت‌ها ارائه شده‌اند. ارتودنسی و جراحی فک از جمله روش‌های کاربردی در این زمینه محسوب می‌شوند.
ارتودنسی و ارتوسرجری از اقدامات موثر هستند که برای طیف خاصی از بیماران تجویز می‌شوند. در بخش‌های قبلی به صورت کامل به بررسی رابطه ارتودنسی و جراحی فک پرداختیم. جراحی فک بدون ارتودنسی امکان‌پذیر نیست. اطلاعات مربوط به وابستگی بین این دو روش درمانی را نیز در قسمت‌های قبلی مورد بررسی قرار دادیم؛ از این رو شما می‌توانید از این تکنیک‌ها برای ترمیم وضعیت دندان‌های خود استفاده کنید.
