سیگار، یکی از عادات مضری است که تاثیرات خطرناکی بر سلامت انسان‌ها می‌گذارد. به دلیل مواد شیمیایی حاصل از سوختن تنباکو، این عادت می‌تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم به سلامت دهان و دندان آسیب بزند. تاثیر سیگار بر دندان و دهان شامل مشکلات گسترده‌ای از جمله تغییر رنگ دندان و بوی نفس تا بیماری‌های جدی‌تر مانند التهابات لثه و سرطان می‌شود.
با توجه به اهمیت سلامت دهان و دندان، در این مقاله به بررسی تاثیر سیگار بر دندان و لثه و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مربوط به دهان می‌پردازیم. همچنین، راهکارها و توصیه‌هایی برای حفظ بهداشت در برابر این عادت مخرب نیز به شما معرفی می‌کنیم.
فهرست مطالب
آیا سیگار دندان را خراب می‌کند؟
بله، سیگار نه‌تنها برای سلامت عمومی، بلکه برای دندانها نیز مضر است. در حقیقت سیگار ترکیبات شیمیایی مختلفی دارد که می‌توانند به دندانها آسیب بزنند. تاثیر سیگار بر دندان، تنها شامل زرد شدن آن و مشکلات ظاهری نیست؛ این ماده اعتیادآور می‌تواند به‌صورت جدی سلامت شما را تهدید کند.
تاثیر سیگار بر دندان و دهان چیست؟
سیگار کشیدن، تاثیرات بسیاری بر سلامت دهان و دندان شما می‌گذارد. در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
زرد و قهوه‌ای شدن دندانها
مواد شیمیایی موجود در دود سیگار، به ویژه نیکوتین، می‌توانند جذب سطح دندانها شوند و لکه‌های زرد و قهوه‌ای ایجاد کنند.
بوی نامطبوع دهان
دومین تاثیر سیگار بر دندان و دهان، ایجاد بوی نامطبوع در دهان است. همین موضوع به ظاهر کم‌اهمیت، می‌تواند باعث ایجاد مشکلات اجتماعی شود.
آسیب به لثه
سیگار باعث کاهش جریان خون به لثه می‌شود، به همین دلیل احتمال آسیب و التهاب لثه را بالا می‌برد. التهاب لثه می‌تواند به بیماری‌های جدی‌تر و عفونی منجر شود.
پوسیدگی دندان
در جواب این سوال که آیا سیگار دندان را خراب می‌کند، می‌توانیم به یکی از مهم‌ترین اثرات آن، یعنی پوسیدگی دندان اشاره کنیم. آب دهان در حفظ تعادل اسید و باکتری‌های دهان نقش بسیار مهمی دارد. از آن‌جایی که مصرف سیگار باعث کاهش تولید آب دهان می‌شود، می‌تواند به اسیدی شدن محیط دهان و در نتیجه پوسیدگی دندان منجر شود.
افزایش خطر بیماری‌های دهانی
سیگار ایمنی دهان را کمتر می‌کند، به همین خاطر علاوه بر بیماری‌های لثه، خطر ابتلا به بیماری‌های دهانی مانند سرطان دهان را نیز افزایش می‌دهد.
سیگار کشیدن چگونه به دندان‌های شما آسیب می‌زند؟
بگذارید این سوال را با یک مثال توضیح دهم. تصور کنید که در جنگ میان دو گروه، شما اسلحه‌های یک گروه را می‌گیرید و سپس آن‌ها را راهی زمین نبرد می‌کنید. به نظرتان چه کسانی پیروز می‌شوند؟ قطعا گروه مجهز به اسلحه!
با کشیدن سیگار نیز، باعث از بین بردن توانایی و قدرت دهان خود می‌شوید و آن‌ها را بی‌دفاع، به مقابله با عفونت‌ها و باکتری‌هایی که با سیگار بیشتر نیز شده‌اند، می‌فرستید. در نتیجه، باکتری‌ها و پلاک‌ها برنده این نبرد می‌شوند و دندان‌های شما زرد و خراب شده یا حتی می‌افتند.
سیگار گردش خون در دهان شما و سیستم ایمنی بدنتان را به شدت کاهش می‌دهد، به همین دلیل؛ ذرات تنباکو می‌توانند به‌راحتی مینای دندان را از بین ببرند. مورد دیگر تاثیر سیگار بر دندان، تاخیر در روند ترمیم دندانها است، بنابراین؛ اگر به بیماری دهانی مبتلا شوید، دندانتان را بکشید یا ایمپلنت کنید و …، پروسه ترمیم دندان شما طولانیتر از افراد عادی می‌شود.
تاثیر سیگار بر لثه چگونه است؟
تاثیر سیگار بر لثه و مشکلاتی که می‌تواند ایجاد کند، یکی از مهم‌ترین آسیب‌های سیگار است. در حقیقت، بیماری‌های لثه ممکن است برای افراد غیر سیگاری هم پیش بیایند، اما احتمال بروز آن در افراد سیگاری، به مراتب بیشتر و خطرناک‌تر است؛ زیرا ممکن است این افراد، دیرتر از دیگران متوجه بیماری شوند و دیگر نتوانند از دندان خود محافظت کنند.
تاثیر سیگار بر لثه به این صورت است که این ماده اعتیادآور، باعث افزایش باکتری‌ها در دهان می‌شود و همین باکتری‌ها، احتمال بروز التهاب لثه را بیشتر می‌کنند. اگر التهاب را به موقع تشخیص ندهید و نسبت به درمان آن اقدام نکنید، می‌تواند منجر به بیماری‌ها و عفونت‌های جدی‌تر لثه و همچنین از دست دادن دندان شود.
علائم تاثیر سیگار روی لثه
اکنون که با تاثیر سیگار بر لثه آشنا شدید، لازم است که علائم بیماری لثه را نیز به‌خوبی بشناسید. در این صورت می‌توانید هشدارهای بیماری را سریع‌تر تشخیص دهید، و در نتیجه شانس بیشتری در مقابله با آن‌ها داشته باشید. این علائم عبارت‌اند از:
- خونریزی شدید لثه «به‌خصوص هنگام مسواک زدن»
- احساس درد در هنگام جویدن مواد خوراکی
- التهاب و قرمز شدن لثه‌ها
- جدا شدن لثه از دندان
- افتادن دندانها
- بیشتر شدن حساسیت دندانها
از دست دادن دندان چه مشکلاتی را به وجود می‌آورد؟
با آمدن روش‌هایی مانند ایمپلنت دندان، برخی از افراد فکر می‌کنند که دیگر از دست دادن دندانها اهمیتی ندارد و می‌توانند به‌راحتی دندان ایمپلنت‌شده را جایگزین دندان از دست رفته کنند. قبل از هر چیز، باید بگویم که ایمپلنت نمی‌تواند به‌طور کامل مانند دندان اصلی انسان شود، و این تفاوت ممکن است در برخی جنبه‌ها مانند کاهش لذت غذا خوردن خودش را نشان دهد.
همچنین، هزینه ایمپلنت هر دندان زیاد است و در صورت خراب بودن چند دندان، ممکن است در پرداخت آن با مشکل مواجه شوید. آخرین و مهم‌ترین نکته نیز این است، که ایمپلنت تنها برای کسانی قابل انجام است که استخوان‌های فکشان سالم باشد، و این یعنی بعضی از افراد سیگاری به خاطر آسیب به استخوان‌ها و بافت‌های اطراف دندان، نمی‌توانند به این گزینه فکر کنند. بنابراین، تاثیر سیگار بر دندان بسیاری از افراد سیگاری، جبران‌ناپذیر است.
روش‌های مراقبت از دندان برای افراد سیگاری
تاثیر سیگار بر دندان بسیار زیاد است و مهم‌ترین توصیه ما برای مراقبت از دندان‌هایتان، ترک آن است، زیرا دیگر روش‌ها تنها از برخی آسیب‌ها جلوگیری می‌کنند. با این‌وجود اگر نمی‌خواهید کشیدن سیگار را متوقف کنید، لازم است موارد زیر را رعایت کنید:
مسواک بزنید
چند بار در روز و به شکل درست و با دقت، مسواک بزنید. بهتر است از مسواک‌هایی که سر نرم دارند، استفاده کنید تا مانع از ایجاد زخم‌ها و خراش‌های احتمالی شوید.
استفاده از نخ دندان را فراموش نکنید
مسواک زدن به تنهایی نمی‌تواند باقی‌مانده ذرات غذا را از بین ببرد. بنابراین؛ استفاده از نخ دندان برای تمیز کردن فضای بین دندانها ضروری است.
از دهانشویه استفاده کنید
با دندانپزشک و داروخانه مشورت کنید و دهانشویه مناسب خود را بخرید. بهتر است از محصولی استفاده کنید که فرمولاسیونی قوی دارد و می‌تواند میکروب‌ها را از بین ببرد.
به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه کنید
مراجعه منظم به دندانپزشک، می‌تواند تا حدودی از خطرات جدی سیگار کشیدن مانند سرطان و بیماری‌های لثه جلوگیری کند. هنگام ویزیت، حتما به دکتر خود اطلاع دهید که سیگار می‌کشید.
اگر به خاطر کشیدن سیگار از رفتن به دندانپزشک خودداری می‌کنید، بهتر است که این کار را به تعویق نیندازید و در صورت لزوم، از پزشک خود بخواهید که در این مورد شما را نصیحت نکند.
راه‌های از بین بردن اثرات سیگار روی دندان
تاثیر سیگار بر دندان چه ظاهری و چه در سطوح جدی‌تر، همیشه افراد سیگاری را آزار می‌دهد. در ادامه راهکارهایی برای کاهش این تاثیر معرفی می‌کنیم.
1- ترک سیگار
بهترین راه برای متوقف کردن ضرر سیگار برای دندان، ترک آن است. در حقیقت برای حفظ سلامت دهان و دندان و از بین بردن اثرات آن، هیچ راهی بهتر از ترک سیگار نیست. این تصمیم نه تنها برای دندانها، بلکه برای سلامت عمومی شما نیز مفید است.
2- تمیز کردن دندانها پس از کشیدن سیگار
پس از سیگار کشیدن، تا جایی که می‌توانید دندان‌های خود را تمیز کنید. این کار باعث می‌شود مواد موجود در دهان از بین برود و تا حدودی از آسیب‌های بزرگ‌تر و تاثیر سیگار بر دندان جلوگیری شود.
3- استفاده از خمیر دندان مناسب
از خمیر دندان حاوی فلوراید و ضد باکتری استفاده کنید، تا به تقویت مینای دندان‌هایتان کمک کند.
4- مصرف آب پس از سیگار
بعد از سیگار، آب بنوشید یا دهان خود را با آب بشویید. این کمک می‌کند تا مواد آلوده موجود در دهان کمتر شوند.
5- مراجعه مداوم به دندانپزشک
اگر سیگاری هستید، بیشتر از افرادی که سیگار نمیکشند و مراقب بهداشت دندانهایشان هستند، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. با انجام ویزیت دوره ای می‌توانید امیدوار باشید که تاثیر مخرب سیگار روی دندان و لثه‌هایتان زودتر تشخیص داده شود و با هزینه ی کمتری جلوی پیشروی آن گرفته شود.
در مورد اثرات سیگار بر زیبایی لبخندتان، برخی از روش‌های پزشکی می‌توانند زردی دندان‌های شما را از بین ببرند، مانند بلیچینگ، کامپوزیت و لمینت. با مراجعه به دندانپزشک و مشورت با او، می‌توانید در صورت امکان از این روش‌ها استفاده کنید.
آیا دندانپزشک متوجه سیگار کشیدن می‌شود؟
دندان‌پزشک‌ها احتمالا از روی لکه‌های روی دندان، بوی سیگار مانده بر لباس و انگشتان افراد، می‌توانند متوجه سیگار کشیدن آن‌ها شوند. با این حال بهتر است که خودتان به پزشک اطلاع دهید، و از او بخواهید سلامت لثه و دندان‌هایتان را دقیق بررسی کند.
آیا سیگار برای ارتودنسی مضر است؟
سیگار باعث از بین رفتن ارتودنسی شما نمی‌شود، اما کار شما را چندین برابر سخت می‌کند. صرف نظر از این‌که سیگار کشیدن در هر صورت برای دندان‌های شما مضر است، اما در طول درمان ارتودنسی، می‌تواند زیان‌های بیشتری نیز داشته باشد. با سیگار کشیدن در زمان ارتودنسی، نه تنها باعث لکه‌دار شدن براکت‌های ارتودنسی و کاهش زیبایی لبخندتان می‌شوید، بلکه مدت درمان خود را نیز طولانیتر می‌کنید. بنابراین؛ پاسخ ما به سوال «آیا سیگار برای ارتودنسی مضر است؟»، قطعا بله است.
کم‌ضررترین سیگار برای دندان کدام است؟
تمام سیگارها مضر هستند و سلامت شما را تهدید می‌کنند. حتی کم‌ضررترین سیگار برای دندان که در بازارها معرفی می‌شود نیز، می‌تواند پیامدهای بسیار جدی به دنبال داشته باشد. با این وجود بهتر است که از سیگارهای لایت و فیلتردار استفاده کنید.
سیگار یکی از عادت‌های مضری است، که سلامت انسان را از بسیاری جهات به خطر می‌اندازد. در این مقاله، درمورد تاثیر سیگار بر دندان و لثه صحبت کردیم و شما را با آسیب‌های ناشی از آن، مانند زرد شدن دندانها، بیماری‌های لثه، احتمال بروز سرطان دهان، پوسیدگی دندان و بوی نامطبوع دهان آشنا کردیم.
برای جلوگیری از آسیب‌های سیگار، بهترین راه ترک آن است. با این وجود، می‌توانید با تمیز کردن مکرر دندانها، مراجعه منظم به دندان‌پزشکی، شست‌وشوی دهان پس از کشیدن سیگار و استفاده از دهانشویه و نخ دندان، تا حدودی از این آسیب‌ها جلوگیری کنید.
