دوران بارداری برای خانمها با انبوهی از تجربیات و احساسات جدید همراه است. شرایط جسمی و روحی آنها در این مدن به کلی تغییر میکند. البته همه اتفاقات دوران بارداری خوشایند نیست. گاهی عوارض جانبی ناخواسته و نگران کنندهای برای برخی مادران پیش میآید.
دندان درد در بارداری یکی از مواردی است که زنان باردار ممکن است آن را تجربه کنند. در این مقاله قصد داریم به بررسی علل و عوامل دخیل در بروز درد دندان در بارداری و روش درمان دندان درد در بارداری بپردازیم.
فهرست مطالب
علت دندان درد در دوران بارداری چیست؟
همزمان با رشد جنین تعادل هورمونها در بدن مادر بهم میریزد. این شرایط که با تغییرات جسمی و نیازهای تغذیهای نیز همراه است؛ باعث میشود بدن مادران باردار در برابر عوامل محیطی و بیرونی، واکنشهای متفاوت نسبت به گذشته و حساسیت بیشتری بروز دهد.
یکی از این حساسیتها و تغییرات نگران کننده، افزایش خطر پوسیدگی و دندان درد در بارداری است. دلایل متعددی در بروز درد دندان در بارداری نقش دارند که رایجترین آنها عبارت است از:
- تغییرات هورمونی
مهمترین علت دندان درد در بارداری، تغییرات هورمونی و بهم خوردن تعادل طبیعی آنها در بدن زنان باردار است. مثلا افزایش هورمونهای استروژن و پروژسترون مقاومت دندان در برابر پوسیدگی را کاهش داده و موجب دندان درد و آسیب به دندان میشود.
- بیماریهای لثه
به دلیل تغییرات هورمونی، بیشتر زنان مستعد ابتلا به التهاب لثه در دوران بارداری هستند. در صورتی که مادر پیش از شروع بارداری، به بیماریهای دهان و دندان به ویژه مشکلات لثه مبتلا باشد، احتمال دندان درد در بارداری او افزایش مییابد.
- کمبود کلسیم
یکی از نیازهای تغذیهای ضروری زنان در دوره بارداری، دریافت کلسیم فراوان است. اگر رژیم غذایی مادر سرشار از کلسیم برای تامین نیاز بدن خود و جنین نباشد، عوارضی مانند دندان درد بادداری پیش میآید.
- تجمع بیشتر پلاک دندان
تجمع پلاک در اطراف دندان به تدریج باعث تشکیل جرم و تارتار میشود. جرم دندان یکی از مهمترین عوامل پوسیدگی و درد دندان است. از آنجایی که در دوره بارداری بدن مادر نمیتواند پلاکهای دندان را به طور کامل پاکسازی کند، احتمال ایجاد جرم و ابتلا به درد دندان در بارداری افزایش مییابد.
- تهوع صبحگاهی
یکی از اتفاقات رایج در سه ماهه اول بارداری برای اکثر زنان، تهوع و استفراغ صبحگاهی است. این مسئله باعث رفلاکس اسید معده به محیط دهان میشود. اثر اسید معده بر دندان به صورت حساسیت دندان، تغییر رنگ، فرسایش و تضعیف مینای دندان، پوسیدگی و درد دندان خود را نشان میدهد.
این علائم در دوره بارداری ممکن است شدیدتر نیز باشند. بنابراین بهتر است پس از هر بار تهوع و استفراغ، با یکی خمیر دندان خنثی کننده اسید، دندانهایتان را مسواک بزنید.
- رژیم غذایی نامناسب
تغییرات هورمونی و نیازهای غذایی جنین، باعث تغییر در میزان مواد مغذی مورد نیاز بدن مادران میشود. اگر زنان باردار رژیم غذایی سالم و مغذی نداشته باشند، دندانهای آنها بیشتر در معرض پوسیدگی و درد قرار میگیرد.
همچنین افزایش تمایل مادران در دوره بارداری به کربوهیدرات، غذاهای شور، شیرین، ترش و چرب احتمال خراب شدن دندانها افزایش میدهد. توصیه میشود در صورت مصرف این گونه مواد غذایی بلافاصله دهانتان را بشویید و دندانها را مسواک بزنید.
درمان دندان درد در بارداری
درمان دندان درد در بارداری بسیار حساس است. زنان باردار که باید با دقت زیاد مراقب سلامت خود و فرزندشان باشند، نمیتوانند مانند سایر افراد هر روشی را برای تسکین درد امتحان یا هر دارویی را مصرف کنند.
از طرفی اقدام نکردن برای تشخیص علت و درمان دندان درد در بارداری میتواند مشکلات شدیدتری مانند بیماریهای لثه را در پی داشته باشد که در موارد حاد بر سلامت جنین تاثیر منفی بگذارد. به طور کلی سه روش برای به بهبود دندان درد بارداری وجود دارد:
مراجعه به دندانپزشک در دوران بارداری
بهترین اقدام برای رفع درد دندان در بارداری، مراجعه به دندانپزشک است. دندان پزشک با در نظر گرفتن شرایط خانم باردار میتواند بهترین روش درمان سریع دندان درد در بارداری
را برای او انجام دهد. در صورت نیاز به گرفتن عکس رادیوگرافی با اشعه ایکس لازم است مادر برای حفظ سلامت جنین از لباس محافظ استفاده کند.
اقدامات دندانپزشکی برای درمان دندان درد در بارداری شامل موارد زیر است:
- جرمگیری دندان
- عصب کشی
- ترمیم و پر کردن
- برداشتن تومورهای حاملگی حساس و تحریک پذیر روی لثه
- کشیدن دندان در شرایط خاص
- تجویز دارو
اغلب دندانپزشکان توصیه میکنند برای انجام درمانهای دندانپزشکی، مادران باردار بهتر است تا پایان سه ماهه اول و حتی سه ماهه دوم صبر کنند.
درمان خانگی درد دندان در بارداری
اگر باردار هستید و به طور مکرر دچار دندان درد میشوید، بهتر است قبل از انجام هر اقدام خودسرانه با پزشک یا دندانپزشک خود مشورت نمایید. در این بخش روشهای درمان خانگی دندان درد در بارداری را ذکر میکنیم که عموما بیخطر بوده و برای سلامتی مادر و جنین مشکلی ایجاد نمیکنند:
- درمان سریع دندان درد در بارداری با جویدن میخک یا قرار دادن پنبه آغشته به روغن میخک روی دندان
- کاهش موقتی درد دندان با قرار دادن کمپرس گرم روی گونه در محل احساس درد
- بی حس کردن اعصاب دندان و تسکین دندان درد با استفاده از کمپرس سرد روی محل درد
- درمان خانگی دندان درد در بارداری با شستوشوی دندانها با آب نمک ولرم سادهترین روش کاهش دندان درد در بارداری
- جویدن یا قرار دادن مقداری پیاز خام روی دندانی که درد میکند به مدت سه دقیقه
- از بین بردن باکتریها و درمان سنتی دندان درد در بارداری با جویدن سیر یا قرار دادن سیر له شده روی دندان
- درمان خانگی دندان درد در بارداری با جویدن یا قرار دادن برگهای اسفناج خاک روی محل درد
- خودداری از مصرف خوراکیهای شیرین در صورت ابتلا به درد دندان در بارداری
درمان دارویی دندان درد در بارداری
اغلب ما داروهای مانند استامینوفن و ایبوپروفن را به عنوان مسکن برای درد دندان میشناسیم. این داروها بدون نیاز به نسخه و تجویز پزشک در داروخانهها به فروش میرسند و بیشتر افراد آنها را داروهایی کم عارضه و بیخطر میدانند.
همچنین پمادهای حاوی بنزوکائین، از جمله بیحس کنندههای موضعی هستند که برای تسکین درد دندان استفاده میشوند و تحقیقات بیخطر بودن آنها را نشان داده است. پاراستامول و آنتیبیوتیکهایی مانند پنیسیلین و سفالوسپورین جزو داروهایی هستند که برای درمان عفونت دندان مادران باردار توسط پزشکان تجویز میشوند.
با وجود اینکه مسکنها، آنتیبیوتیکها و پمادهای معرفی شده عارضه خاصی برای افراد معمولی ایجاد نمیکنند اما مصرف خودسرانه آنها توسط زنان باردار ممکن است مشکلات جدی و جبران ناپذیری برای جنین به وجود آورد.
تجویز دارو توسط پزشک برای درمان درد دندان درد بارداری، با توجه به شرایط و سن جنین و نیز شرایط جسمی مادر و تمام حساسیتهای موجود انجام میشود. برای حفظ سلامت خود و فرزند دلبندان بدون مشورت پزشک هیچ دارویی مصرف نکنید و توصیههای پزشک معالج خود را به طور دقیق اجرا کنید.
کشیدن دندان در دوران بارداری
کشیدن دندان در زمان بارداری چندان رایج نیست و اغلب دندانپزشکان از انجام آن خودداری میکنند. زیرا هر اقدام درمانی از جمله کشیدن دندان در بارداری باید با توجه و مراقبت خاصی انجام شود. به طوری که هیچ گونه آسیبی سلامت جنین را تهدید نکند.
البته در برخی موارد چارهای جز کشیدن و خارج کردن دندان وجود ندارد و نگه داشتن دندان تا پایان دوره حاملگی باعث ایجاد عفونت شدید و درد غیر قابل تحمل میشود. از جمله مواردی که کشیدن دندان در دوران بارداری را اجتناب ناپذیر میکند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پوسیدگی شدید دندان
- خونریزی لثه
- تورم و التهاب شدید لثه
- درد دندان و لثه
- بروز مشکل در غذا خوردن و صحبت کردن
قبل از تصمیم گیری در مورد هر اقدام و درمان دندانپزشکی از قبیل کشیدن دندان، ایمپلنت و ارتودنسی در بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
پیشگیری از دندان درد دوران بارداری
برخی عوامل تاثیرگذار در ایجاد درد دندان در بارداری مانند تغییر در سطح هورمونها از کنترل و اختیار ما خارج هستند. در مقابل راه کارهایی وجود دارد که با رعایت آنها میتوان سایر عوامل را کنترل کرده و تا حد زیادی از پوسیدگی و درد دندان در بارداری پیشگیری کرد:
- توجه به بهداشت دهان و دندان در تمام دوره بارداری
- مسواک زدن منظم و اصولی، دوبار در طول شبانه روز با مسواک نرم
- استفاده از نخ دندان حداقل یک بار در روز
- شستشوی دهان با دهانشویه برای کاهش التهاب لثه در بارداری
- مسواک زدن و شستن دهان بعد از هر بار تهوع و رفلاکس اسید معده
- پیروی از برنامه غذایی سالم و مغذی
- مصرف میوه و سبزیجات تازه
- پرهیز از زیاده روی در مصرف شیرینی جات، نشاسته و کربوهیدرات
- چکاپ دورهای دندانها با مراجعه منظم به دندانپزشک
سوالات متداول
علت دندان درد در بارداری چیست؟
درد دندان در بارداری به دلایل مختلفی همچون تغییرات هورمونی، تهوع و استفراغ، تغذیه ناسالم، کمبود عناصر مهمی مانند کلسیم، بیماریهای لثه و تجمع جرم و پلاک روی دندان اتفاق میافتد.
درمان سنتی دندان درد در بارداری؟
برای درمان سنتی دندان درد در بارداری میتوانید از سیر، میخک، پیاز، محلول آب نمک، کمپرس سرد یا گرم استفاده کنید.
برای دندان درد دوران بارداری چه دارویی بخوریم؟
مصرف خودسرانه دارو برای درمان درد دندان در بارداری به هیچ وجه توصیه نمیشود. با این حال داروهای مسکن مانند استامینوفن و ایبوپروفن، ژل و پمادهای بیحس کننده حاوی بنزوکائین، پاراستامول و آنتیبیوتیکهایی مانند پنیسیلین و سفالوسپوری میتواند مفید باشد.
دندان درد در بارداری از چه زمانی شروع می شود؟
درد دندان در بارداری دوره خاصی ندارد و در هر زمانی در طول نه ماهه حاملگی ممکن است اتفاق بیفتد. در طول دوره بارداری، هر زمانی با درد دندان ادامه دار و تشدید شونده مواجه شدید به دندانپزشک مراجعه نمایید.
درد دندان در بارداری عارضه ناخواستهای است که ممکن است برای هر خانمی اتفاق بیفتد. وجود بیماریهای لثه و مشکلات دندانی قبل از بارداری، احتمال دندان درد در بارداری را افزایش میدهد.
از آنجایی که درمان دندان درد در بارداری با محدودیت بیشتری از نظر مصرف دارو و درمانهای دندانپزشکی روبرو است، بهتر است پیش از شروع بارداری، برای درمان بیماریهای پریودنتال و ترمیم پوسیدگیهای دندان اقدام کند. اگر برای درمانهای ترمیمی یا زیبایی دندانهای خود به دنبال بهترین متخصص دندانپزشکی هستید با کلینیک ایده آل تماس بگیرید.