دندان عقل چه تاثیری روی قرارگرفتن دندانها در قوس فک و جابجایی یا بهم ریختگی آنها دارد؟ آیا کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی ضروری است؟ در این مطلب قصد داریم در مورد علت و اهمیت کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی صحبت کنیم، اگر قصد ارتودنسی دندانهایتان را دارید و مطالبی که در مورد کشیدن دندان برای ارتودنسی شنیده و خواندهاید ذهن شما را درگیر کرده است، تا پایان با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
دندان عقل کدام است؟
هر فرد بزرگسال در قوس فک بالا و پایین خود 4 نوع دندان دارد که شامل: 4 دندان پیش (Incisor)، 2 دندان نیش (Canine)، 4 دندان آسیاب کوچک (Pre-Molar) و 6 دندان آسیاب بزرگ یا مولر (Molar) است. به سومین دندان مولر (مولار) در اصطلاح دندان عقل (wisdom tooth) گفته میشود که در انتهای قوس فک قرار دارد. در واقع هر انسان بالغ در مجموع دارای 4 دندان عقل است.
دندانهای مولر سوم یا دندان عقل اغلب در سنین 16 تا 25 سالگی در دهان ظاهر میشوند. از آنجایی که در قوس فک فضای کافی برای قرارگیری صحیح دندان عقل وجود ندارد، این دندان به صورت نهفته یا نیمه نهفته در استخوان فک و زیر لثه باقی میماند. حتی اگر دندان عقل از لثه خارج شود، به طور نامناسب در کنار سایر دندانها در بخش انتهایی دهان جای میگیرد و مشکلاتی را برای فرد به وجود میآورد.
کاربرد دندان عقل
دندان عقل یکی از دندانهای آسیاب است که وظیفه جویدن و خرد کردن مواد غذایی را بر عهده دارد. در واقع این دندان با افزایش ظرفیت جویدن و کمک به خرد شدن آسانتر غذاها، فرآیند هضم و جذب غذا را تسهیل میکند.
علاوهبراین دندان عقل موجب تحریک رشد استخوان فک و حفظ تراکم استخوان آن برای مدت طولانی میشود. به این ترتیب افراد دیرتر در معرض عوارض افزایش سن و پیری قرار میگیرند.
چرا برخی افراد دندان عقل را میکشند؟
با وجود کاربردها و فواید دندان عقل، برخی افراد به دلیل مشکلاتی ک این دندان برایشان به وجود میآورد چارهای جز کشیدن یا جراحی دندان عقل ندارد. موارد زیر از جمله مهمترین دلایل کشیدن دندان عقل هستند:
- درد شدید دندان عقل هنگام رویش
- درد و ناراحتی به دلیل عفونت، پوسیدگی و تخریب عصب دندان عقل
- ایجاد فضای کافی برای جابجایی و منظم کردن دندانها با درمان ارتودنسی
- کاشت پروتزهای دندانی
- وجود تومورهای دهانی
- فشار و آسیب فیزیکی به دندانهای آسیای دوم
- آسیب دیدگی دندان عقل هنگام ترمیم دندانهای مجاور
آیا برای ارتودنسی باید دندان عقل را کشید؟
کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی به وضعیت فک و دندانهای بیمار و نظر متخصص ارتودنسی بستگی دارد. اگر ارتودنتیست تشخیص دهد که دندان عقل روی پروسه درمان و نتیجه ارتودنسی تاثیری ندارد، این دندان در دهان باقی مانده و مراحل ارتودنسی انجام میشود.
اما در شرایطی که قوس فک بیمار فضای کافی برای جابجایی و مرتب شدن دندانها نداشته باشد یا وجود دندان عقل نهفته یا کج به عنوان تهدیدی برای هماهنگی دندانها تشخیص داده شود، متخصص ارتودنسی کشیدن دندان عقل را ضروری میداند.
شلوغی و ازدحام بیش از حد دندانها، کوچک بودن فک و بزرگی دندانها از جمله دلایلی است که باعث کمبود فضا در قوس فک برای قرارگیری صحیح همه دندانها میشود.
کشیدن دندان عقل قبل یا بعد از ارتودنسی؟
در مواردی که به دلیل کمبود فضا در فک امکان جابجایی دندانها با دستگاههای ارتودنسی وجود ندارد، ارتودنتیست کشیدن دندان عقل قبل از ارتودنسی را تجویز میکند. اما این موضوع تنها در مورد بزرگسالانی صدق میکند که در زمان شروع ارتودنسی دندانهای دائمی آنها (از جمله مولر سوم) به طور کامل رشد کرده است.
در مواردی که ارتودنسی در سنین کودکی و نوجوانی و قبل از رویش دندان عقل انجام میشود، اگر دندان آسیای سوم در حین یا بعد از اتمام دوره درمان رشد کند و بیرون بزند، میتواند موجب شکست درمان و برگشت دندان بعد از ارتودنسی شود. لذا ممکن است کشیدن دندان عقل در طول درمان یا بعد از آن انجام شود.
معمولا دندانپزشکان قبل از شروع ارتودنسی وضعیت دندان عقل، احتمال نهفتگی و کج درآمدن آن و آسیبی که ممکن است به دندانهای مجاور برساند را به دقت بررسی میکنند تا در زمان مناسب در مورد کشیدن دندن عقل برای ارتودنسی تصمیم بگیرند و در صورت امکان با تنظیم مناسب بریسها این دندان را حفظ کنند. اگر امکان جابجایی دندان عقل با ارتودنسی وجود نداشته باشد، باید قبل از آنکه به دندانهای دیگر صدمه بزند آن را کشید.
کاندیدای مناسب برای کشیدن دندان عقل قبل از ارتودنسی
در صورتی که دندان عقل سالم باشد و مشکلی برای جابجایی و قرار گرفن دندانها در جایگاه مناسب خود ایجاد نکند، ضرورتی برای کشیدن آن وجود ندارد.
به طور کلی متخصصان ارتودنسی موافق کشیدن دندان عقل نیستند و سعی میکنند این دندان را حفظ کنند. مگر اینکه درمان ارتودنسی با وجود دندان عقل مشکلات زیر را به همراه داشته باشد:
- شلوغی و بهم فشردگی شدید دندانها
- جلوگیری از حرکت و جابجایی دندانها در طول دوره ارتودنسی
- بهم زدن نتایج سیم کشی دندان بعد از تکمیل درمان
- درد، عفونت یا پوسیدگی دندان
- عفونت لثه و بیماریهای پریودنتال
- آسیب به دندانهای کناری
- صدمه به استخوان فک و بافتهای مجاور
- آسیبدیدگی عروق و اعصاب فک و دندان
مزایای کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی
جراحی و کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی اگرچه ممکن است دردناک و آزاردهنده باشد اما مزایای زیر را به دنبال دارد:
- ایجاد فضای لازم در دهان برای حرکت دندانها
- کاهش طول دوره درمان ارتودنسی به دلیل حرکت سریعتر دندانها
- پیشگیری از کج شدن دندانها بعد از اتمام درمان و نیاز به ارتودنسی مجدد
- جلوگیری از فشار به دندانهای مجاور و آسیب زدن به آنها
همانطور که از خواندن مطالب بالا دریافتید نیاز به کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی به وضعیت فک و دندانهای بیمار و تشخیص و تصمیم ارتودنتیست بستگی دارد. در برخی موارد دندان عقل خللی در روند درمان، نتایج و مراقبت بعد از ارتودنسی ایجاد نمیکند، در این موارد نیازی به کشیدن دندان عقل نیست.
اما اگر متخصص ارتودنسی تشخیص دهد رویش دندان عقل موجب از دست رفتن نتایج درمان و نیاز به ارتودنسی مجدد خواهد شد در هر مرحلهای از درمان ممکن است اقدام به کشیدن دندان عقل نماید.
اگر متقاضی درمان ارتودنسی هستید یا در مورد جابجایی دندان عقل با ارتودنسی و کشیدن آن نیاز به مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر دارید، با کلینیک ایده آل تماس گرفته و با خیالی آسوده ارتودنسی دندانهای خود را به متخصصان این کلینیک بسپارید.
