براکت ارتودنسی یا براکت دندان نامی آشنا برای همه افرادی است که متقاضی استفاده از ارتودنسی هستند. در درمان ارتودنسی برای مرتب کردن دندان‌ها و رفع ناهنجاری‌های دهان و دندان از ابزارها و دستگاه‌های مختلفی استفاده می‌شود. اصلی‌ترین جز این دستگاه‌ها که وظیفه کشیدن یا هل دادن دندان‌ها را انجام می‌دهد، براکت ارتودنسی است.
برای آشنایی با انواع براکت ارتودنسی، مشکلاتی که ممکن است برای براکت دندان پیش آید و هزینه ترمیم، کنده شدن و چسباندن براکتها تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
براکت ارتودنسی چیست؟
در پاسخ به سوال براکت ارتودنسی یا براکت دندان چیست، باید گفت براکت همان قسمت مربعی بریس ارتودنسی است که همانند نگین روی دندان چسبانده می‌شود. براکت دندان با کمک سیم و کش‌های ارتودنسی به دندان نیرویی در جهت مناسب وارد می‌کند تا جابجا شده و در موقعیت صحیح خود قرار گیرد.
نقش براکت دندان چیست؟
نقش براکت دندان در درمان ارتودنسی انتقال نیروی سیم به دندان‌ها است. ارتودنتیست با چسباندن براکتها روی دندان و عبور سیم از شیار آن‌ها شرایط را برای اعمال فشار به دندان‌ها فراهم می‌نماید.
در طول دوره درمان، متخصص ارتودنسی برای وارد کردن نیروی مورد نیاز، در فواصل زمانی معین سیم و کش‌های ارتودنسی را تنظیم می‌کند. سیم‌ها این نیرو را از طریق براکت به دندان منتقل می‌کنند تا در جهت صحیح حرکت کرده و به مرور جابجا شود. نتیجه این فرآیند اصلاح بی نظمی و ناهنجاری دندان‌ها است.
انواع براکت ارتودنسی
براکت‌های دندان در انواع گوناگونی ساخته می‌شوند تا بتوانند نیاز بیماران با شرایط مختلف را برآورده کنند. رایج‌ترین انواع براکت ارتودنسی عبارت است از:
1- براکت فلزی معمولی
معمول‌ترین و متداول‌ترین نوع براکت دندان، براکت فلزی است که از جنس کبالت، کروم، تیتانیوم، طلا، استیل ضد زنگ یا فولاد ضد زنگ درجه بالا ساخته می‌شوند. این براکتها در اتودنسی ثابت فلزی بکار می‌روند، بسیار محکم هستند و سریع‌ترین راه برای صاف کردن دندان‌ها به شمار می‌روند.
نمونه‌های جدید براکت‌های فلزی در اندازه‌های کوچکتر تولید می‌شوند تا فرد احساس راحتی بیشتری با آن‌ها داشته باشد. در عین حال هزینه ارتودنسی با این براکتها نسبت به سایر انواع کمتر است. تنها ایراد براکت‌های معمولی فلزی این است که در دهان واضح و قابل مشاهده هستند.
در صورت تمایل می‌توانید همراه با براکت‌های معمولی از اورینگ‌های رنگی برای زیبایی بریس ارتودنسی استفاده نمایید.
2- براکت سرامیکی
ارتودنسی سرامیکی با استفاده از نوع دیگری از براکت‌های پرطرفدار به کار برده می‌شوند که به دلیل نمایان نبودن و عدم جلب توجه، توسط بسیاری از بزرگسالان و نوجوانان مورد استقبال قرار گرفته‌اند. جنس این براکتها از سرامیک یا کامپوزیت همرنگ دندان یا مواد پلاستیکی شفاف است که به سختی روی دندان تشخیص داده می‌شود. به همین دلیل به آن‌ها براکت ارتودنسی نامریی نیز گفته می‌شود.
3- براکت لینگوال
ارتودنسی لینگوال یا مخفی، همان ارتودنسی فلزی است که با وجود براکت‌های مخصوص، در قسمت داخلی دهان و پشت دندان‌ها نصب می‌شود. این روش غالبا مورد توجه افرادی قرار می‌گیرد که از ظاهر ارتودنسی معمولی ناراضی هستند و تمایلی به دیده شدن براکت‌های ارتودنسی روی دندان‌های خود ندارند.
براکت‌های لینگوال توسط برخی شرکت‌ها به صورت اختصاصی و متناسب با شرایط دندان‌ها و طرح درمان برای هر بیمار ساخته می‌شوند.
4- براکت دیمون
مدرن‌ترین و جدیدترین نوع براکت‌های ارتودنسی، براکت دیمون است. این براکتها از جنس فلز بوده و همانند ارتودنسی ثابت روی دندان به وضوح دیده می‌شوند. اما به صورت چفت شونده هستند و کش ارتودنسی جای خود را به فنری بسیار ظریف داده است. بنابراین ظاهر ارتودنسی دیمون زیباتر است و عملکرد بهتری دارد.
شکستن براکت ارتودنسی
یکی از اتفاقات ناخوشایندی که ممکن است در طول دوره درمان ارتودنسی برای شما رخ دهد، شکستن براکت ارتودنسی است. شکستگی براکت روند درمان را مختل کرده و ممکن است به دندان و بافت‌های دهان آسیب برساند. از این رو براکت دندان شکسته باید هرچه سریع‌تر تعمیر شود.
مواردی از قبیل جنس براکت و کیفیت آن و نیز دقت ارتودنتیست هنگام نصب براکت به طور مستقیم بر میزان شکستگی براکت تاثیر می‌گذارد. برای به حداقل رساندن احتمال شکستن براکت لازم است در دوره درمان، معاینات منظم و رعایت دستورالعمل‌های مراقبتی دندانپزشک خود را جدی بگیرید.
علت شکستن براکت ارتودنسی
مهمترین عواملی که باعث شکستن براکت دندان می‌شوند، شامل این موارد است:
- اعمال فشار و نیروی بیش از حد
- برخورد ضربه شدید در سوانح و حوادث مختلف
- گاز گرفتن و جویدن غذاهای سفت و سخت
- جویدن خوراکی‌های چسبنده مانند شکلات و آدامس
- افتادن دندان یا جراحت دهان
- دستکاری براکت با دست یا اشیا مختلف
- بی توجهی به بهداشت دهان و دندان
شل شدن براکت ارتودنسی
شل شدن باندینگ یا چسب ارتودنسی روی دندان، باعث شل شدن و در نهایت کنده شدن براکت دندان می‌شود. در حالت عادی براکت دندان به راحتی شل نمی‌شود مگر اینکه نیروی خارجی به بریس ارتودنسی وارد شود. سایر مواردی که موجب شل شدن براکت ارتودنسی می‌شوند عبارتند از:
- سالم نبودن مینای دندان
- مهارت ارتودنتیست در چسباندن براکت
- شلوغی دندان‌ها که باعث برخورد دندان‌های مقابل به براکت می‌شود.
- همکاری بیمار
سوالات متداول شما درباره‌ی براکت ارتودنسی
در این بخش به سوالات پرتکرار شما در مورد براکت های ارتودنسی پاسخ می‌دهیم.
براکت قلاب دار چیست؟
گاهی اوقات برای رفع برخی ناهنجاری‌های دندان، ارتودنتیست باید از کش و الاستیک ارتودنسی استفاده کند. در این موارد برای اینکه دندان‌ها در جهات خاصی حرکت کنند، لازم است چند براکت را با کش ارتودنسی بهم متصل کند. برای اینکار براکت‌هایی را به کار می‌برد که قلابدار هستند و کش ارتودنسی به این قلاب‌ها متصل می‌شود.
بهترین نوع براکت کدام است؟
متداول‌ترین نوع براکت که توسط اغلب متخصصان ارتودنسی برای بیماران استفاده می‌شود، براکت دندان فلزی است. با این حال بهترین نوع براکت ارتودنسی، براکت دیمون است. این نوع براکت خود تنظیم شونده بوده و تعداد جلسات معاینه و دوره درمان را کوتاه‌تر می‌کند.
برای انتخاب براکت چه معیارهایی در نظر گرفته می‌شود؟
نوع و جنس براکت براساس معیارهایی از قبیل نوع و شدت ناهنجاری، سن، شرایط و ترجیحات بیمار انتخاب می‌شود.
هزینه براکت کنده شده و تعمیر براکت ارتودنسی چقدر است؟
هزینه ای که بابت تعمیر براکت آسیب دیده از شما گرفته می‌شود 600.000 تومان است.
شکستن یا کنده شدن براکت دندان چه عوارضی دارد؟
کنده شدن، شل شدن و شکستن براکت دندان باعث می‌شود روند جابجایی و اصلاح موقعیت دندان‌ها مختل شده و درمان به تعویق بیفتد. همچنین ممکن است براکت آسیب دیده به بافت لثه و زبان صدمه زده و موجب ایجاد زخم شود.
براکت ارتودنسی انواع مختلفی دارد که در این مقاله به معرفی و بیان مزایا و معایب آن‌ها پرداختیم، زمانی که فرد برای ارتودنسی به دندانپزشک مراجعه می‌کند. پزشک بر اساس نوع و شدت ناهنجاری و شرایط بیمار بهترین نوع براکت را برای درمان انتخاب می‌کند.
برای پیشگیری از آسیب دیدن براکتها، شل و کنده شدن آن‌ها و معافیت از پرداخت هزینه‌های اضافی، توصیه می‌شود تمامی دستورالعمل‌های متخصص ارتودنسی را با دقت انجام دهید.
