برای انجام درمان ارتودنسی و رفع بی نظمی دندان‌ها با این روش، از انواع سیم ارتودنسی استفاده می‌شود. سیم‌های ارتودنسی از نظر سطح مقطع، سایز و ظاهر به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. هر سایز سیم ارتودنسی کاربرد خاص خود را دارند. ما در این مطلب، شما را با انواع و شماره سیم های ارتودنسی آشنا کرده و اطلاعاتی در مورد کاربرد هرکدام به شما ارائه خواهیم داد.
فهرست مطالب
معرفی اجزای بریس ارتودنسی
از نظر بسیاری از متخصصین، بهترین روش ارتودنسی استفاده از بریس‌های ثابت است. اجازه دهید قبل از هر چیزی، یک مرور کلی روی اجزای بریس ارتودنسی داشته باشیم. این بریس‌ها اجزای مختلفی دارند اما اصلی‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- سیم
- براکت
- اورینگ
سیم ارتودنسی (Archwire)
سیم ارتودنسی که با نام آرچ وایر (Archwires) هم شناخته می‌شود، براکت‌ها را به هم وصل کرده و به آن‌ها فشار وارد می‌کند تا دندان‌ها به محل صحیح هدایت شوند.
براکت ارتودنسی (Orthodontic Bracket)
براکت ارتودنسی قطعه ای فلزی یا سرامیکی است که ظاهری مربعی داشته و روی سطح دندان متصل می‌شود. یک شکاف روی آن‌ها برای عبور سیم ارتودنسی دیده می‌شود و در برخی از براکت‌ها هم محلی برای قرارگیری کش‌های ارتودنسی وجود دارد.
اورینگ ارتودنسی (Orthodontic O’Ring)
کش‌های کوچک یا اورینگ، دور براکت بسته شده و سیم را داخل شکاف براکت فیکس می‌کنند. این کش‌ها در انواع بی رنگ و رنگی وجود دارد و انتخاب آن‌ها مطابق با سلیقه بیمار انجام می‌شود.
سیم ارتودنسی چیست؟
در بخش قبلی در خصوص سیم ارتودنسی اطلاعاتی به شما ارائه دادیم. این سیم از جنس فلزی بوده و انعطاف پذیر است. با استفاده از انواع سیم ارتودنسی می‌توان دندان‌ها را حرکت داد و به نتیجه مطلوب دست یافت.
این وسیله جزو اصلی‌ترین تجهیزات ارتودنسی است و وظیفه مهمی برای منظم کردن دندان‌ها دارد. سایز سیم ارتودنسی متفاوت است و هرچقدر که مراحل درمان پیشرفته‌تر شود، از سیم‌های ضخیم‌تری استفاده خواهد شد.
مکانیزم عملکرد سیم ارتودنسی
اصلی‌ترین تفاوت ارتودنسی ثابت و متحرک، در وجود براکت، بریس و سیم‌های ارتودنسی و نحوه عملکرد آن‌ها است.
دندان‌های انسان از طریق رباط پریودنتال به استخوان فک متصل شده‌اند. این رباط با استفاده از سمنتوم (Cementum) که سطح ریشه دندان را پوشانده، به ریشه‌های دندان وصل شده است. سمنتوم ماده ای است که با سلول‌های زنده ساخته شده و در سمت دیگر رباط هم استخوان‌های فک با بافت زنده قرار دارند؛ در چنین شرایطی، امکان حرکت محدود دندان‌ها در حفره دندان وجود دارد.
پریودنتال یک رباط پویا بوده و همواره در حال بازسازی و تغییر خواهد بود. در واقع سه عضو اطراف دندان یعنی رباط پریودنتال، سمنتوم و استخوان فک و صورت در واکنش به نیرو‌هایی که به آن‌ها اعمال می‌شود، تغییر شکل می‌دهند.
در حالت طبیعی، جوییدن یا گاز گرفتن غذا یک فرایند فشار و کشش ایجاد می‌کند و به این ترتیب، بین کشش و فشار تعادل برقرار است تا دندان‌ها در موقعیت خود قرار بگیرند. اما مکانیزم ارتودنسی با اعمال نیروی اضافه، تعادل را بر هم زده و باعث تغییر موقعیت دندان می‌شود.
البته فشاری که سیم‌های ارتودنسی به دندان وارد می‌کنند بسیار ملایم ولی مستمر است تا دندان بدون لق شدن، تغییر موقعیت دهد و استخوان فک هم فرصت بازسازی و تغییر شکل را داشته باشد.
شماره های سیم ارتودنسی
حال که با سیم ارتودنسی و نحوه عملکرد آن آشنا شدید، بد نیست در مورد انواع و سایز سیم ارتودنسی هم اطلاعاتی به دست آورید. شماره سیم های ارتودنسی در واقع نشان دهنده ضخامت آن‌ها است. این شماره از پایین به بالا آغاز خواهد شد و در مراحل اولیه درمان، معمولا پایین‌ترین شماره یا همان ضخامت سیم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جالب است بدانید سیم‌هایی با شماره پایین‌تر، از انعطاف پذیری بیشتری هم برخوردارند. از جمله رایج‌ترین انواع سایز سیم ارتودنسی که مورد استفاده قرار می‌گیرند، می‌توان به شماره‌های ۱۲، ۱۴، ۱۶، ۱۸ و ۲۰ اشاره کرد.
فرقی نمی‌کند در کدام مرحله از ارتودنسی هستید و چه سایز سیمی برایتان استفاده شده است، در هر صورت باید با استفاده از مسواک مخصوص و خمیر دندان ارتودنسی، به خوبی دندان‌هایتان را تمیز کرده و طول عمر سیم‌ها را افزایش دهید.
انواع سیم ارتودنسی به لحاظ شکل
انواع سیم های ارتودنسی را از نظر شکل ظاهری و سطح مقطع هم می‌توان در دسته‌های مختلفی قرار داد که به‌صورت زیر هستند:
- سیم ارتودنسی مربعی
- سیم ارتودنسی مستطیلی
- سیم ارتودنسی دایره ای
در ادامه به معرفی ویژگی‌های هرکدام از انواع سیم ارتودنسی می‌پردازیم.
سیم ارتودنسی مربعی
در میان انواع سیم ارتودنسی، سیم‌هایی با سطح مقطع مربعی از عملکرد بهتری برخوردارند. این سیم‌ها می‌توانند حرکات دندانی را به خوبی کنترل کنند. نقطه ضعف سیم ارتودنسی مربعی هم پهنای کمتر آن در مقایسه با انواع دیگر است.
سیم ارتودنسی دندان مستطیلی
سیم ارتودنسی دندان مستطیلی هم کنترل خوبی روی حرکات درمانی دارد و هم از نظر پهنا، کاملا استاندارد است. معمولا برای مراحل پایانی درمان ارتودنسی، از این نوع سیم استفاده می‌شود.
سیم ارتودنسی دندان دایره ای
این سیم‌ها از سطح مقطعی کاملا گرد برخوردار بوده و خاصیت ارتجاعی بیشتری نسبت به انواع دیگر دارند. به دلیل پوشش یکنواخت تمام دندان‌ها، در مراحل اولیه دندان برای چیدن منظم‌تر دندان‌ها در کنار هم از سیم ارتودنسی دندان دایره ای استفاده می‌شود.
انواع سیم ارتودنسی از لحاظ جنس
دسته بندی دیگری که برای سیم‌های ارتودنسی وجود دارد، از نظر جنس و متریال سازنده آن‌هاست. از این لحاظ می‌توان انواع سیم های ارتودنسی را به موارد زیر تقسیم کرد:
- سیم ارتودنسی تیتانیوم
- سیم ارتودنسی نیکل تیتانیوم رفلکس
- سیم ارتودنسی TP Original Wire
مشخصات هر کدام این موارد را در ادامه به شما معرفی می‌کنیم.
سیم ارتودنسی تیتانیوم TiMolium Wire
این نوع سیم از جنس نیکل تیتانیوم و بتا تیتانیوم بوده و به همین علت، همزمان هر دو فاکتور انعطاف پذیری و مقاومت بالا را دارد. این سیم سطحی کاملا صاف و صیقلی داشته و دربرابر شکست مقاوم است.
سیم ارتودنسی نیکل تیتانیوم رفلکس
این نوع سیم از حالتی الاستیک برخوردار بوده و فشار بسیار ملایم ولی ثابتی به دندان‌ها وارد می‌کند. استفاده از این سیم، احتمال شکستن دندان‌ها و آسیب رسیدن به آن‌ها را کاهش خواهد داد.
سیم ارتودنسی TP Original Wire
این سیم مقاومت بسیار بالایی داشته و درجه سختی آن هم نسبت به انواع دیگر، بیشتر است. به همین دلیل در مراحل اولیه درمان، برای تراز کردن و چینش منظم دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سیم ارتودنسی رنگی
برخی از کسانی که قصد انجام ارتودنسی دندان را دارند، در خصوص یکی از انواع سیم های ارتودنسی به نام سیم ارتودنسی رنگی کنجکاو بوده و استفاده از این نوع سیم را ترجیح می‌دهند. اما حقیقت این است که سیم‌های ارتودنسی رنگ خاصی ندارند و معمولا به رگ نقره‌ای هستند.
در واقع چیزی که رنگ ارتودنسی را تعیین می‌کند، استفاده از براکت‌ها یا اورینگ‌های رنگی مطابق با سلیقه مشتریان است و این موضوع ارتباطی با سیم ارتودنسی ندارد.
انتخاب سیم ارتودنسی مناسب
انتخاب نوع و شماره سیم های ارتودنسی، باید توسط یک متخصص ارتودنتیست انجام شود. ارتودنتیست با بررسی وضعیت کلی فک و دندان شما و همچنین میزان انحراف و بی نظمی دندان‌ها، بهترین جنس و نوع سیم را برای ارتودنسی پیشنهاد می‌دهد.
در این مطلب سعی کردیم در مورد انواع سیم ارتودنسی با شما صحبت کرده و همچنین مکانیزم عملکرد این وسیله را توضیح دهیم. همانطور که متوجه شدید، انواع و سایز سیم ارتودنسی بسیار متنوع است. برای انتخاب سیم مناسب حتما باید به یک متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. امیدواریم که توانسته باشیم به تمام سوالات شما در این خصوص پاسخ دهیم.
