روکش دندان چیست؟ (بررسی انواع و بهترین روکش دندان)

روکش دندان، زمانی که آماده‌اید تا قید دندان طبیعی‌تان را برای همیشه بزنید، مانند فرشته نجات وارد روند درمان شما می‌شود. زمانی که ترمیم دندان یا پر کردن کاری از پیش نمی‌برند، روکش دندان روی تاج دندان قرار می‌گیرد، و شکل، قدرت و زیبایی آن را بازیابی می‌کند.

در این مقاله قصد داریم ضمن معرفی انواع روکش های دندان، هزینه روکش دندان،مراحل این درمان در کلینیک‌ها و بهترین نوع روکش دندان را به طور کامل بررسی کنیم؛ با ما همراه باشید.

 

 

روکش دندان چیست؟

دندان‌ها در معرض انواع آسیب‌ها قرار دارند: صدماتی مانند پوسیدگی و شکستگی هم ممکن است به دلیل نگهداری نامناسب اتفاق بیفتند. این آسیب‌ها شکل، اندازه و سلامت دندان را تحت تاثیر قرار می‌دهند، اما روکش دندان (Crown یا Dental cap) شرایط را به حالت اول برمی‌گرداند.

براساس منبع معتبر clevelandclinic، روکش دندان یک پوشش به شکل دندان است که دندان های پوسیده، شکسته، ضعیف و یا فرسوده را بازیابی می‌کند. دندانپزشکان از روکش دندان برای پوشاندن ایمپلنت و یا دندان‌های عصب کشی شده نیز استفاده می‌کنند.
روکش دندان از متریال مختلفی نظیر فلز، رزین و پرسلن ساخته می‌شوند که در صورت مراقبت مناسب بین 5 الی 15 سال دوام دارند.

A dental crown is a tooth-shaped cap that restores a decayed, broken, weak or worn-down tooth. Dentists also use crowns to cover dental implants and root canal-treated teeth. Made from a variety of materials, including metal, resin and porcelain, crowns last between five and 15 years with proper care.

 

انواع روکش دندان کدام‌اند؟

روکش های دندان از مواد مختلفی ساخته شده، و هریک در شرایط خاصی گزینه بهترین محسوب می‌شوند. در ادامه اسم انواع روکش دندان می‌بینید:

 

روکش استیل دندان( ضد زنگ)

روکش‌های استیل ضد زنگ روکش‌های پیش‌ساخته‌ای هستند که معمولا به صورت موقت روی دندان‌های دائمی قرار می‌گیرند. این روکش‌ها از دندان یا پرکردگی محافظت می‌کنند، در حالی که روکش دائمی جنس دیگری دارد.

روکش دندان استیل، اگر تجویز شود، بیشتر برای کودکان کاربرد دارد. این روکش‌ها کل دندان را می‌پوشانند و از پوسیدگی بیشتر جلوگیری می‌کند. وقتی دندان شیری لق می‌شود و به سمت بیرون حرکت می‌کند (تا جا برای دندان دائمی باز شود)، قاب دندان هم به طور طبیعی با آن بیرون می‌آید.

دلیل اینکه این روکش‌ها بیشتر برای کودکان کاربرد دارد این است که برای قرار دادن آنها احتیاجی به ویزیت‌های متعدد نیست. این موضوع باعث می‌شود که هزینه روکش دندان استیل از روکش‌های سفارشی هم مقرون به صرفه‌تر باشد.

 

روکش دندان پایه فلزی یا تمام فلز

انواع روکش های دندان فلزی شامل آلیاژهای مختلفی می‌شوند، از جمله:

• آلیاژهایی با محتوای بالای طلا یا پلاتین؛
• و آلیاژهای فلز پایه مانند آلیاژهای کبالت-کروم و نیکل-کروم.

این نمونه‌ها فشارهای ناشی از جویدن و گاز گرفتن را به خوبی تحمل می‌کنند، و در مقایسه با انواع روکش دندان بیشترین دوام را در برابر ساییدگی دارند. روکش‌های فلزی همچنین تقریبا هیچوقت ترک نمی‌خورند و نمی‌شکنند.

رنگ فلزی و قیمت بالای آنها نقطه ضعف این مدل است. اما اگر هزینه آنها قابل چشم‌پوشی باشد، نمونه‌های فلزی می‌توانند برای دندان‌های آسیاب خارج از دید بهترین نوع روکش دندان باشند.

 

روکش های دندانی فلز-سرامیک (PFM)

برخلاف روکش‌های تمام فلزی، انواع روکش دندان فلز-سرامیک (Porcelain Fused to Metal) می‌توانند با رنگ دندان‌های مجاور مطابقت داشته باشند. بدنه اصلی این روکش‌ها از جنس فلز است، اما روی آنها با نوعی سرامیک به نام پرسلن پوشیده شده.

 

 

شاید نقطه ضعف اصلی روکش دندان PFM این باشد که دندان روبه‌رویی خود را بیشتر از نمونه‌های تمام فلزی یا تمام سرامیکی در معرض ساییدگی قرار می‌دهد. البته امکان شکستگی یا ترک برداشتن سرامیک وجود دارد؛ و فلز زیر سرامیک هم ممکن است به عنوان یک خط تیره دیده شود (مخصوصا اگر لثه‌هایتان عقب‌نشینی کند).

با تمام این احوالات، این روکش‌ها به شدت شبیه به دندان‌های واقعی شما هستند؛ و برای دندان‌های عقبی، جلویی و همچنین بریج های بلندی که به استحکام فلز نیاز دارند، انتخاب مناسبی هستند. هزینه روکش دندان برای این مدل‌ها هم معمولا رقم قابل قبولی دارد.

 

روکش دندان تمام رزین

این مدل قیمت کمتری نسبت به انواع روکش های دندان دارد، اما ضعف‌های خود را هم دارد. از جمله اینکه با گذشت زمان فرسوده می‌شود و بیشتر از روکش‌های فلز-سرامیک مستعد شکستگی است.

 

روکش های تمام سرامیک (تمام پرسلن)

از نظر ظاهری، انواع روکش دندان تمام سرامیکی بیشتر از هر نمونه دیگری شبیه به دندان‌ها طبیعی هستند. این روکش‌ها برای افرادی که به فلز حساسیت دارند بسیار مناسب است؛ و به عنوان روکش دندان جلو طرفداران زیادی دارد. البته از آنها برای دندان‌های عقبی هم می‌توان استفاده کرد.

در میان انواع روکش دندان برای زیبایی، روکش های سرامیکی پرطرفدار هستند.

 

 

روکش زیرکونیا

روکش زیرکونیا روکشی تمام سرامیکی است که توسط فریم‌های زیرکونیومی تقویت می‌شود. ساختار این روکش مشابه نمونه PFM است؛ با این تفاوت که فلز مرکز آن از جنس زیرکونیوم است، آلیاژی فلزی به رنگ سفید که استحکام قابل توجهی هم دارد. این نمونه هم برای روکش دندان جلو بسیار مناسب است.

 

روکش های دندانی موقت

روکش‌های موقت در مطب دندانپزشک ساخته می‌شوند، اما بیشتر روکش‌های دائمی معمولا در آزمایشگاه‌های دندانپزشکی و توسط دندان‌ساز ساخته می‌شوند. روکش‌های موقت معمولا از مواد مبتنی بر اکریلیک یا استیل ضد زنگ ساخته می‌شوند، و به عنوان یک ترمیم موقت (تا زمانی که روکش دائمی آماده شوند) کاربرد دارند.

 

روکش دندان فوری

در کنار تمام این روکش‌ها، ممکن است نام روکش دندان فوری را هم شنیده باشید. این روکش‌ها که چندان در روندهای درمانی تخصصی دندانپزشکان جایی ندارند (چون بعد زیبایی آنها پررنگ‌تر است و اساسا درمانی نیست)؛ نوعی روکش یا لمینت متحرک برای همه دندان‌های یک فک هستند، و اصلا به دندان‌ها نمی‌چسبند.

روکش دندان فوری بسیار نازک است تا جای زیادی در دهان نگیرد، و باید از رزین دندانپزشکی ساخته شده باشد. افرادی که ترجیح می‌دهند در پروسه این درمان بعضا تهاجمی قرار نگیرند و هزینه بالایی نپردازند، به این روکش علاقه نشان می‌دهند.

 

 

بهترین روکش دندان کدام نوع است؟

مطمئنا حالا که انواع روکش های دندانی را می‌شناسید، بهتر می‌توانید تصمیم بگیرید که بهترین روکش دندان کدام است؟

اگر صرفا بخواهیم جنس روکش دندان را از بعد کاربرد و استحکام را در نظر بگیریم، شاید روکش‌های تمام فلزی (مخصوصا طلا) بهترین گزینه باشند. اما این گزینه هم به خاطر ظاهرش و هم به خاطر قیمتی که دارد، عملا از دور خارج شده است.

در حال حاضر، با توجه به مواد دندانی موجود در لابراتوارهای ایران و البته تصمیم نهایی مجموع بیماران این درمان (که ترکیب قابل قبولی از زیبایی، استحکام و هزینه روکش دندان را در ذهن داشتند)، روکش دندان سرامیکی و فلز-سرامیکی بهترین نوع روکش دندان است.

 

روکش دندان چه زمانی کاربرد دارد؟

برای بزرگسالان، انواع روکش های دندان در شرایط زیر قابل استفاده هستند:

• برای محافظت از یک دندان ضعیف (مثلا دندانی که پوسیده است) در برابر شکستن یا محکم نگه داشتن بخش‌های مختلف یک دندان ترک‌خورده کنار یکدیگر.
• برای پوشاندن و حمایت از یک دندان با پرکردگی بزرگ زمانی که بخش وسیعی از دندان تخریب شده است.
• برای محافظت از دندان‌هایی که تحت درمان کانال ریشه قرار گرفته‌اند (روکش دندان عصب کشی شده).
• برای ترمیم هنگام شکستن دندان یا دندانی که به شدت فرسوده شده است.
• برای پوشاندن دندان‌های بدشکل یا دندان‌هایی با تغییر رنگ شدید.
• برای اهداف زیبایی مانند اصلاح طرح لبخند.
• برای نگه داشتن بریج دندان در جای خود.
• برای پوشاندن ایمپلنت دندان.

روکش دندان برای غیر بزرگسالان هم به کار می‌رود. قاب دندان برای کودکان و روی دندان‌های اولیه (شیری) در حالت‌های زیر کاربرد دارد:

• برای حفاظت از دندان‌هایی که در معرض خطر پوسیدگی هستند، به خصوص زمانی که کودک در رعایت بهداشت روزانه دهان و دندان مشکل دارد.
• برای حفاظت از دندانی که آنقدر پوسیده است که نمی‌تواند پرکردگی را نگه دارد.
• برای کاهش دفعات تزریق بی‌حسی (یا بعضا بیهوشی عمومی) برای کودکانی که قادر به همکاری با متخصص یا رعایت مراقبت‌های دندانی نیستند.

 

 

طول عمر روکش دندان چقدر است؟

اینکه روکش دندان چقدر دوام داشته باشد به عوامل مختلفی از جمله میزان نگهداری شما از روکش و جنس روکشی که گذاشتید، بستگی دارد. اما به طور کلی در صورت رعایت نکات مهم پس از روکش کردن دندان، این روکش چیزی در حدود 5 الی 15 سال دوام دارند.

 

آیا روکش کردن دندان همیشه کاربردی است؟

گاهی اوقات بهترین نوع روکش دندان هم برای مراجعه‌کننده‌ها بهترین گزینه نیست. علت این موضوع آن است که این درمان تا حدودی تهاجمی در نظر گرفته می‌شود. چرا که برای نصب روکش دندان باید دور تا دور دندان تراشیده شده و اندازه آن کوچک‌تر شود، تا فضای لازم برای نصب روکش وجود داشته باشد.

اما اگر روش‌های محافظه‌کارانه‌تری مانند لمینت سرامیکی، ترمیم های کامپوزیتی و بیلداپ‌های دندانی (Build-up) به دلایل مختلفی از جمله تخریب وسیع بافت دندان نتوانند به نجات آن کمک کنند، انواع روکش دندان بهترین انتخاب خواهند بود.

 

هزینه روکش دندان چقدر است؟

در وهله اول، هزینه روکش دندان به جنس آن بستگی دارد. هرچند که کلینیک مدنظر شما نیز روی هزینه نهایی تاثیر خواهد گذاشت. چرا که کیفیت موادی که هر کلینیک استفاده می‌کند، و البته تجربه متخصصان فعال در هر مرکز متفاوت خواهد بود.

بین تمام روکش‌هایی که معرفی کردیم، روکش زیرکونیا بیشترین هزینه را (برای هر دندان) دارد. پس از آن روکش‌های تمام سرامیک گران‌ترین نوع روکش هستند.

 

 

هزینه روکش دندان فلز-سرامیک اما اقتصادی‌تر است. برای مشاهده لیست هزینه‌ها به صفحه قیمت روکش دندان مراجعه نمایید.

توجه داشته باشید که هزینه چسباندن روکش (که ممکن است شامل برداشتن روکش قبلی هم بشود) به هزینه روکش دندان اضافه می‌شود یا از قبل در نظر گرفته شده است.

 

مراحل روکش دندان

احتمالا با مطالعه هزینه‌ها بهتر می‌دانید بهترین نوع روکش دندان برای شما کدام است؛ البته که نباید مشورت گرفتن از پزشک‌تان را هم فراموش کنید! در این بخش می‌خواهیم مراحل این روند را مرور کنیم تا بدانید در کلینیک باید منتظر چه اتفاقاتی باشید.

آماده‌سازی دندان(ها) برای روکش معمولا به دو بار مراجعه به دندانپزشک نیاز دارد: مرحله اول برای معاینه و آماده‌سازی، و ویزیت دوم برای چسباندن روکش دائمی.

 

معاینه در اولین ویزیت

در اولین ویزیت دندانپزشک چند عکس با اشعه ایکس می‌گیرد تا ریشه‌های دندان مدنظر و استخوان اطراف آن را بررسی کند. اگر دندان پوسیدگی وسیعی داشته باشد یا خطر عفونت یا آسیب به پالپ (مغز) دندان وجود داشته باشد، ممکن است ابتدا درمان ریشه دندان انجام شود.

 

آماده‌سازی دندان برای روکش کردن دندان

در مراحل بعدی روکش دندان، پیش از اینکه روکش دائمی ساخته شود، دندانپزشک دندان را بی‌حس می‌کند و آن را می‌تراشد تا فضای لازم برای چسباندن روکش ایجاد شود.

اگر ناحیه بزرگی از دندان به دلیل پوسیدگی یا آسیب از بین رفته باشد، دندانپزشک از مواد پرکننده برای حمایت از روکش استفاده خواهد کرد.

پس از تغییر شکل دندان، متخصص با خمیر برای قالب‌گیری استفاده می‌کند. قالب‌گیری از دندان‌های هردو فک انجام می‌شود تا روکش دندان بعدا روی بایت شما تاثیر نگذارد. دندانپزشک رنگی را هم انتخاب می‌کند که بیشترین تطابق را با رنگ دندان‌های مجاور دارد.

سپس قالب‌ها و رنگ انتخاب شده به لابراتوری که روکش در آن ساخته می‌شود، فرستاده می‌شود.

روکش‌ها معمولا در عرض 2 تا 3 هفته آماده، و به کلینیک ارسال می‌شوند. در انتها ویزیت نیز متخصص دندان را با روکش موقت می‌پوشاند. این روکش‌ها معمولا از اکریلیک ساخته شده، با سیمان موقت در جای خود ثابت می‌شوند.

 

چسباندن روکش دندان

در ویزیت دوم از مراحل روکش دندان، دندانپزشک، روکش موقت شما را برمی‌دارد و تناسب و رنگ روکش دائمی را بررسی می کند. اگر همه‌چیز قابل قبول باشد، از یک بی‌حس‌کننده موضعی برای بی‌حس کردن دندان استفاده می‌کند، و تاج جدید به طور دائم در جای خود چسبانده می‌شود.

 

مراقبت های بعد از روکش دندان چگونه است؟

مانند سایر کارهای ترمیمی دیگر، روکش دندان هم بعد از تمام شدن کار نیاز به مراقبت و رعایت اصولی دارد از مهمترین مواردی که باید در نر بگیرید، می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:

• هنگام مسواک زدن، از مسواک هایی با برس نرم استفاده کنید تا به مرور زمان مشکلی برای روکش پیش نیاید.
• از خوردن آجیل و غذاهای سفتی که ممکن است باعث شکستگی روکش شود، خودداری کنید.
• برای حفظ رنگ روکش دندان، همیشه بعد از خوردن غذا یا نوشیدنیهای رنگی مثل چای و قهوه، مسواک بزنید.
• سالی یکبار برای چکاپ به متخصص خود مراجعه کنید.
• استفاده از نخ دندان را فراموش نکنید.

 

بهترین مدل برای روکش دندان جلو کدام است؟

به دو دلیل عمده، متخصصین، روکش های سرامیکی را برای دندان های جلو پیشنهاد می‌دهند:

• رنگ روکش های سرامیکی از نظر تطابق با سایر دندانها بسیار مناسب است و چون دندانهای جلو در زیبایی تاثیر زیادی دارند و در معرض دید هستند، بهتر است که به رنگ آنها توجه شود.
• دندان‌های جلو نسبت به سایر دندانها، کمتر دچار فشار و ساییدگی می‌شوند، به همین دلیل روکش های سرامیکی کاملا برای میزان فشاری که باید برای دندانها جلو تحمل کنند مناسب هستند.

 

پوسیده شدن دندان روکش شده

بهتر است حتما هر ۶ ماه الی یک سال برای معاینه وضعیت دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید. در این صورت حتی اگر پوسیدگی در دندانتان در حال گسترش باشد، به موقع درمان می‌شود.

در صورتی که دندان زیر روکش دچار پوسیدگی شود، دندانپزشک ابتدا روکش دندان را جدا می‌کند سپس به ترمیم دندان رسیدگی می‌کند. اگر پوسیدگی به ریشه رسیده باشد که دندان را عصب کشی کرده و سپس روکش جدیدی نصب می‌کند.

 

درد و حساسیت بعد از روکش دندان طبیعی است؟

اینکه شما بعد از روکش کردن دندانهایتان به صورت موقتی کمی درد داشته باشید و یا دندانهایتان حساس شده باشد طبیعی است. گاهی اوقات هم ممکن است روکش بلند باشد و به دندان جلو فشار بیاورد، که در چنین شرایطی با مراجعه به دندانپزشک و کوتاه کردن آن مشکل حل می‌شود.

اما زمانی این مشکل غیر عادی می‌شود که درد تمام نشود و پای مشکلات جدی‌تری مثل عفونت و یا آسیب دیدگی ریشه های دندان در میان باشد. ( گاهی اوقات ممکن است دندان دچار عفونت و آسیب بوده و در همین شرایط پزشک اقدام به تراشیدن آن کرده است) در چنین مواقعی لازم است که روکش برداشته شود و دندان ترمیم شود.

 

چه زمانی باید روکش را عوض کنید؟

به طور کلی، هر زمان که روکش زیبایی خود را بر اثر تغییر رنگ از دست داد، لازم است که آن را عوض کنید؛ به خصوص روکش دندانهای جلو.

اما در مواقعی دیگر نیز در صورت مشاهده موارد زیر بهتر است، به متخصص مراجعه کنید و بعد از بررسی اقدام به رفع مشکل و تعویض روکش دندان کنید:

• داشتن درد در دندان.
• ورم کردن لثه اطراف دندان.
• پسروی لثه اطراف دندانی که روکش شده است.

---

در این مقاله به طور کامل توضیخ دادیم که روکش دندان چیست؛ همان‌طور که می‌بینید انجام روکش دندان آنقدرها هم نگران‌کننده و طاقت‌فرسا نیست.

همین حالا می‌توانید به طور آنلاین از طریق سایت کلینیک دندانپزشکی «ایده‌آل» نوبت بگیرید، و با انتخاب از میان انواع روکش دندان، درمان خود را استارت برنید و شانس دوباره‌ای به دندان‌های آسیب‌دیده‌تان بدهید!