دندانپزشک فرزندتان به تازگی روکش دندان کودکان را برای او تجویز کرده است؟ حتما از خود می‌پرسید چرا باید یک دندان شیری را روکش کرد؟ چرا دکتر دندان را نمی‌کشد و منتظر در آمدن دندان دائمی نمی‌مانیم؟
روکش دندان شیری سرمایه‌گذاری‌ای برای سلامت فرزند شماست. همانطور که فک‌های کودک‌تان رشد می‌کند، فضاهای خالی دندان‌هایی که به دلیل پوسیدگی یا آسیب زودتر از موعد کشیده شده‌اند، می‌توانند در آینده منجر به مشکلات شدید دندانی شوند.
اگر دندان‌های شیری به عنوان نمایندگان دندان‌های دائمی در جای خود نباشند و از روکش دندان کودکان هم استفاده نشود، دندان‌های باقی‌مانده با رشد استخوان فک دچار ازدحام و نامرتبی می‌شوند. موضوعی که نیاز به ارتودنسی را در سال‌های آینده به شدت افزایش می‌دهد.
البته این تنها عوارض عدم استفاده از روکش دندان برای کودکان نخواهد بود! به همین خاطر، بیشتر دندانپزشکان توصیه می‌کنند که به جای کشیدن دندان اولیه، از روکش دندان شیری استفاده شود. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این درمان بخش‌های بعد را مطالعه کنید.
فهرست مطالب
روکش دندان کودک چیست؟
می‌دانیم که روکش دندان کودکان، مانند روکش دندان برای بزرگسالان، پوششی به شکل خود دندان است که با هدف بازیابی شکل و عملکرد دندان به آن می‌چسبد. روکش‌ها به دلایل مختلفی در دندانپزشکی کودکان استفاده می‌شوند؛ از جمله پوسیدگی گسترده، شکستگی یا عدم رشد صحیح دندان شیری.
منظورمان از پوسیدگی گسترده وضعیت دندانی است که دو یا چند سطح آن عمیقا پوسیده شده باشد. چنین دندانی را نمی‌توان پر کرد، چون احتمال فرو ریختن، شکستن و فرسودگی آن بسیار بالا خواهد بود.
اما روکش دندان شیری از مواد پرکردنی بادوام‌تر هستند، و معمولا تا زمانی که دندان شیری بیفتد (حدود 12 سالگی) دوام می‌آورند. زمانی هم که دندان دائمی شروع به بیرون آمدن کند، دندان شیری لق شده و همراه آن روکش هم در می‌آید و می‌افتد.
روکش دندان برای کودکان چه زمان ضروری است؟
ترمیم دندان‌های به شدت پوسیده تنها کاری نیست که روکش دندان کودکان انجام می‌دهد. مثلا، می‌دانستید که مینای دندان شیری از مینای دندان دائمی نازک‌تر است؟ این یعنی پوسیدگی می‌تواند به سرعت بین دندان‌های شیری پخش شود. در چنین موقعیتی روکش دندان شیری در کودکان هم دندان پوسیده را احیاء می‌کند، هم از گسترش پوسیدگی و عفونت در دهان و بدن کمک می‌کند.
از طرف دیگر، روکش دندان کودک، علاوه بر زیبایی دندان، شکل و عملکرد دندان را بازیابی می‌کنند. و چون یکی از وظایف اصلی دندان‌های شیری حفظ فاصله برای دندان‌های دائمی و هدایت آنها به محل اصلی‌شان است، روکش‌ها می‌توانند نقش مهمی در سلامت و رشد دهان و دندان کودک ایفا کنند.
انواع روکش دندان شیری به توسعه صحیح توانایی گفتار کودک کمک زیادی می‌کنند، و برای صحیح جویدن غذا ضروری‌اند (می‌دانید که درست جویده نشدن غذا هم مسائل خاص خود را به دنبال دارد). روکش دندان برای کودکان به رشد طبیعی استخوان فک و ماهیچه‌های آن هم کمک می‌کند.
(محتوای پیشنهادی: درمان ریشه دندان _ عصب کشی دندان )
انواع روکش دندان شیری کدام‌اند؟
احتمال دارد روکش دندان فلزی برای کودکان را بشناسید، اما این تنها مدل موجود نیست. چهار نوع اصلی عبارتند از:
- روکش‌های استنلس استیل یا فولاد ضدخش
- روکش‌های رزین کامپوزیت (اسیدخراشی شده)
- روکش‌های فولادی روکش‌شده (روکش سرامیکی فلزی)
- و روکش‌های تمام-سرامیک زیرکونیا
هر نوع روکش دندان شیری مزایا و معایب خود را دارد، و در برخی شرایط انتخاب بهتری است. اجازه دهید بیشتر توضیح دهیم:
روکش فلزی دندان شیری
روکش‌های استیل پیش‌ساخته شناخته‌ترین روکش در حوزه دندانپزشکی اطفال است، که استفاده از آن همچنان رواج دارد. به دلیل استحکام ذاتی و مقاومت‌اش در برابر رطوبت، روکش فلزی دندان شیری برای دندان‌های آسیاب عالیست. این روکش برای پوسیدگی‌های بین دندانی هم زیاد تجویز می‌شود.
این روکش‌ها همواره حامل خبرهای خوبی برای کودکان و والدین هم هستند، از جمله جایگذاری سریع و ساده (که در یک جلسه تمام می‌شود) و هزینه بسیار اقتصادی. اگر نگران ظاهر زیبایی دندان های شیری نباشید، روکش دندان فلزی برای کودکان بهترین گزینه هستند. در موارد نادر، آنها می‌توانند باعث تحریک موضعی بافت شوند.
روکش دندان کودک رزین کامپوزیت
این تاج‌ها اگر به خوبی تهیه شوند، زیبایی بسیار زیادی خواهند داشت. قرار دادن آنها روی دندان کودک هم مهارت بالایی را می‌طلبد. روند درمانی با این روکش‌های به زمان بیشتری نسبت به باقی گزینه‌ها هم احتیاج دارد؛ به همین خاطر برای کودکان خردسال چندان مناسب نیستند.
روکش دندان کودکان از جنس رزین تماما از مواد پرکننده کاموزینی ساخته شده است. این روکش‌ها به زیبایی هرچه تمام‌تر رنگ دندان طبیعی را تقلید می‌کنند؛ اما تمایل آنها به جذب لکه و تغییر رنگ را نباید فراموش کرد. همچنین اگر مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور منظم انجام نشود، ممکن است جذب پلاک اتفاق بیفتد و پوسیدگی دوباره عود کند.
مهمترین ایراد روکش دندان کودکان از جنس رزین کامپوزیت احتمال شکستن آنهاست؛ آنها از روکش‌های استیل بسیار ضعیف‌تر هستند.
روکش دندان شیری سرامیکی فلزی
روکش دندان فلزی برای کودکان را می‌توان طوری ساخت که از نظر بصری زیباتر باشد؛ به خصوص زمانی که والدین به دنبال روکش دندان شیری جلو باشند. اینجاست که روکش‌های استیل ضد زنگ با روکش سرامیکی مارد می‌شوند.
این تاج‌ها از نظر ظاهری فوق‌العاده دلپذیر هستند، زیرا از بیرون به رنگ دندان‌اند (البته از داخل همچنان نقره‌ای هستند). برای اینکه روکش سفید به فلز بچسبد، باید حجم بیشتری به تاج اضافه شود. به همین خاطر این روکش‌ها حجیم، ضخیم و گرد به نظر می‌رسند.
این مدل روکش دندان کودکان یک مشکل دیگر هم دارد: احتمال کنده شدن بخش سفید و نمایان شدن بخش فلزی به مرور زمان. این اتفاق به دو دلیل می‌افتد:
- زمانی که کودک دندان‌های خود را به هم می‌ساید؛
- یا در نتیجه ساییدگی ناشی از ورود نیروی جویدن روی دندان‌های عقبی.
به همین خاطر، این نمونه (با قیمت متوسط خود) برای روکش دندان شیری جلو توصیه می‌شود.
روکش دندان کودکان زیرکونیا
این روکش‌ها مانند نمونه‌های فلزی در اندازه‌های خاص از پیش ساخته شده‌اند؛ و هرچند در ساختارشان فلز ندارند، اما به شدت مقاوم‌اند. روکش‌های تمام-سرامیک زیرکونیا در برابر تجمع پلاک و پوسیدگی هم مقاوم هستند، و در کودک آلرژی ایجاد نمی‌کنند. شاید از معدود نکات منفی روکش دندان کودک زیرکونیا قیمت بالای آن باشد.
قرار دادن روکش دندان کودکان چه مراحلی دارد؟
برخلاف روکش دندان بزرگسالان، قرار دادن روکش دندان برای کودکان معمولا در یک جلسه انجام می‌شود. در این یک جلسه چنین مراحلی طی می‌شود:
آماده کردن کودک
ابتدا دندانپزشک لثه‌ها و گونه اطراف دندان مدنظر را با یک ژل مخصوص بی‌حس می‌کند. وقتی ژل اثر کرد، متخصص یک بی‌حسی موضعی را هم تزریق می‌کند تا کودک دیگر هیچ‌چیز را حس نکند.
اگر کودک اصلا نتواند با آمپول بی‌حسی ارتباط برقرار کند، برخی کلینیک‌ها و متخصصان ممکن است از روش‌های دیگری برای آرام کردن کودک استفاده کنند. منظور چنین روش‌هایی است:
- گاز خنده؛ که از طریق یک ماسک کوچک روی بینی وارد بدن کودک می‌شود. چون این روش به تنفس کودک از طریق بینی احتیاج دارد، برای کودکان مبتلا به گرفتکی بینی مناسب نیست.
- آرام‌بخش؛ اگر کودک به هردلیلی نتواند ماسک اکسید نیتروژن (همان گاز خنده) را تحمل کند یا به شدت بی‌قراری کند، ممکن است متخصص داروهای آرام‌بخش ملایم به صورت شربت یا قرص را تجویز کند. در موارد خیلی نادر (مثلا زمانی که باید چندین دندان را ترمیم کرد) ممکن است داروی آرام‌بخش به صورت وریدی تزریق شود.
(بیشتر بدانید: آشنایی با ایمپلنت دندان و لمینت دندان )
آماده‌سازی دندان
سپس دندانپزشک محافظی به نام دم دهانی را در دهان کودک قرار می‌دهد، و آن را روی دندان محکم می‌کند. این محافظ که معمولا از جنس لاتکس است، دندان آسیب‌دیده را ایزوله می‌کند.
این محافظ نقشی حیاتی را در روند نصب روکش دندان کودکان ایفا می‌کند: از گونه‌ها، زبان و لثه‌های کودک محافظت می‌کند؛ در طول جلسه دندان را خشک نگه می‌دارد (که برای موفقیت‌آمیز بودن نصب روکش حیاتی است)، به افزایش احساس امنیت کودک کمک می‌کند و …
در ادامه دندانپزشک بافت(های) پوسیده را با مته می‌تراشد، ضمن برداشتن بافت پوسیده، متخصص آن را طوری شکل می‌دهد که سطحی برای قرار گرفتن درست و محکم روکش دندان شیری ایجاد شود.
آماده‌سازی روکش دندان کودک
در نهایت (هنگامی که شما و دندانپزشک و البته کودک‌تان! به توافق رسیدید که کدام روکش مناسب است) روکش روی پایه قرار می‌گیرد. البته بسته به نوع تاجی که انتخاب می‌کنید، مرحله آخر ممکن است متفاوت باشد.
- اگر روکش فلزی دندان شیری را انتخاب کرده باشید (که گفتیم پیش‌ساخته هستند)، دندانپزشک بهترین اندازه را متناسب با دندان انتخاب می‌کند. سپس آن را صیقلی کرده، با ماده مخصوص آن را تا حدی پر می‌کند، و روکش را روی دندان قرار می‌دهد. در آخر نیز مواد اضافی پاک شده و دهان کودک شستشو داده می‌شود.
- برای روکش‌های دیگر اما، دندانپزشک با استفاده از خمیر قالب‌گیری یا اسکنر دیجیتال، قالب دندان آماده‌شده را می‌گیرد؛ آن را به لابراتور می‌فرستد تا روکش دندان کودک ساخته شود. در این حالت دندانپزشک رنگی مشابه رنگ دندان‌های مجاور را هم مشخص کرده و در نمونه ذکر می‌کند.
چون کودک شما باید چندروز صبر کند تا روکش در آزمایشگاه آماده شود، یک روکش موقت برای پوشاندن و محافظت از دندان آماده شده و روی دندان قرار داده می‌شود.
نصب تاج دائمی
در ویزیت دوم، روکش دندان شیری کودک نصب می‌شود. در این مرحله هم از یک بی‌حسی موضعی برای بی‌حس کردن دندان و بافت لثه اطراف آن استفاده می‌کند تا کار نصب روکش بدون درد و سریعا انجام شود.
بعد از نصب روکش دندان برای کودکان چه باید کرد؟
تا زمانی که بی‌حسی (و یا تاثیر داروهای آرام‌بخش) کاملا از بین نرفته، اجازه ندهید کودک چیزی بخورد؛ زیرا ممکن است لب و دهان خود را گاز بگیرد اما متوجه نشود. پس از این مدت می‌توانید قول بستنی‌ای که احتمالا به او داده‌اید را عملی کنید!
پس از نصب روکش دندان، کودکان معمولا تا 24 ساعت احساس ناراحتی می‌کنند که البته کاملا طبیعی است. در این مدت پالپ دندان و بافت لثه هنوز ملتهب هستند. برای تسکین درد می‌توان از داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن با دوز مخصوص کودکان استفاده کرد. اما اگر درد بیشتر از 24 ساعت طول کشید، در اولین فرصت با دندانپزشک کودک تماس بگیرید.
اگر هم این مدت بدون مشکل گذشت، و بعد کودک گفت که دندانش حس طبیعی‌ای ندارد (البته این هم تا حدی و برای مدتی طبیعی است) یا در گاز گرفتن و جویدن مشکل داشت، با دندانپزشک تماس بگیرید؛ چون ممکن است دندان برای رسیدن به بایت ایده‌آل به تنظیم بیشتری احتیاج داشته باشد.
در نهایت، پس از نصب روکش دندان کودکان، حداقل دوبار مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بسیار توصیه می‌شود. این هم به سلامت روکش کمک می‌کند، هم جلوی پوسیدگی احتمالی دندان‌های سالم را می‌گیرد.
برای دریافت هزینه دندانپزشکی، جهت خدمات مختلف روی لینک مورد نظر کلیک کنید:
کودک‌تان به روکش دندان شیری نیاز دارد؟
اگر پاسخ‌تان مثبت است، از شما دعوت می‌کنیم از خدمات یکی از مجهزترین کلینیک‌های کشور تحت نظر برترین متخصصان استفاده کنید.
«کلینیک دندانپزشکی ایده‌آل» تحت نظر آقایان دکتر خدیوی و دکتر قریشی با مجهزترین متدها، لوازم و درمان‌ها آماده ارتقا سلامت دهان و دندان کودک دلبند شماست. شما همین حالا می‌توانید به صورت آنلاین از کلینیک نزدیک به محل زندگی خود نوبت معاینه فرزندتان را رزرو کنید.
