دندان های شیری اولین دندانهایی هستند که در دهان کودک ظاهر میشوند. این دندانهای موقتی به کودک کمک میکنند که به راحتی غذاها را بجود و کلمات را به شکل صحیح تلفظ کند. همچنین دندان شیری نقش مهمی در شکل گیری و رشد متناسب استخوان فک دارد.
اطلاع از زمان رویش و افتادن دندانهای شیری در تشخیص به موقع اختلالات فکی و دندانی کودک بسیار مهم است. چرا که زمان افتادن دندانهای شیری میتواند رویش دندانهای دائمی را تحت تاثیر قرار داده و عوارضی مانند نهفتگی یا بی نظمی و بهم ریخگی دندانها در بزرگسالی را در پی داشته باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد دندان های شیری کودکان تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
چرا دندان شیری مهم است؟
دندانهای شیری (Deciduous Teeth یا Milk teeth) همان دندانهایی هستند که از سن 6 ماهگی به بعد از لثه کودک بیرون میزنند. زمان رویش این دندانها دو سال اول زندگی است.
اهمیت این دندانها در کودکان محدود به توانایی جویدن غذاها نیست. این دندانها در حرف زدن و تکامل گفتار کودکان نیز نقش مهمی دارند. با شروع رویش دندان شیری کودک به تدریج صحبت کردن و لبخند زدن را میآموزد.
موضوع مهم دیگر در مورد رویش به موقع و حفظ سلامت دندان های شیری، تاثیر آنها بر شکل گیری استخوان و قدرت عضلات فک است.
رشد صحیح و منظم انواع دندان دائمی نیز به سالم و مرتب بودن دندانهای شیری بستگی دارد. مراقبت مناسب از دندانهای شیری برای پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان و افتادن زود هنگام آنها باعث میشود دندانهای اصلی در زمان مناسب و به صورت منظم در دهان رشد کنند.
کودکان چندتا دندان شیری دارند؟
دندان شیری چندتاست؟ زمانی که کودک به سن 2.5 تا 3 سالگی برسد، رشد دندانهای شیری او کامل میشود. هر کودک در دهان خود 20 دندان از نوع شیری دارد که 10 دندان در فک بالا و 10 دندان دیگر در فک پایین رشد میکند. این دندانها از سن 6 سالگی شروع به افتادن کرده و 32 دندان اصلی به تدریج جایگزین آنها میشود.
دندان های شیری کدامند؟
شاید بپرسید دندان های شیری کدامند یا کدام دندان ها شیری هستند؟ دندانهای شیری شامل 4 دندان پیش، 2 دندان نیش و 4 دندان پرمولر (2 دندان آسیاب کوچک و 2 دندان آسیاب بزرگ) در هر فک است. موقعیت این دندانها در فک بالا و پایین را میتوانید در تصویر زیر مشاهده کنید.
ترتیب افتادن دندانهای شیری
ترتیب افتادن دندان های شیری در اغلب کودکان یکسان است و از سن 6-7 سالگی با افتادن دندانهای پیشین آغاز شده و تا سن 10 الی 12 سالگی ادامه دارد. در کودکانی که دندان های شیری آنها نسبت به بقیه همسالان دیرتر رشد کرده باشد، ممکن است دیرتر هم بیفتد. به طور کلی سن رویش و افتادن دندان های شیری دو فک به این ترتیب است:
دندانهای شیری فک بالا
نوع دندان | سن رویش | سن افتادن |
دندانهای پیشین یا ثنایای میانی | 8 تا 12 ماهگی | 6 تا 7 سالگی |
دندانهای جانبی یا ثنایای کناری | 9 تا 13 ماهگی | 7 تا 8 سالگی |
دندان نیش | 16 تا 22 ماهگی | 10 تا 12 سالگی |
دندان آسیاب اول | 13 تا 19 ماهگی | 9 تا 11 سالگی |
دندان آسیاب دوم | 25 تا 33 ماهگی | 10 تا 12 سالگی |
دندانهای شیری فک پایین
نوع دندان | سن رویش | سن افتادن |
دندانهای پیشین یا ثنایای میانی | 6 تا 10 ماهگی | 6 تا 7 سالگی |
دندانهای جانبی یا ثنایای کناری | 10 تا 16 ماهگی | 7 تا 8 سالگی |
دندان نیش | 17 تا 23 ماهگی | 9 تا 12 سالگی |
دندان آسیاب اول | 14 تا 18 ماهگی | 9 تا 11 سالگی |
دندان آسیاب دوم | 23 تا 31 ماهگی | 10 تا 12 سالگی |
سن از دست دادن دندان شیری
وبسایت معتبر NHS سن از دست دادن دندان شیری را اینگونه بیان میکند:
از حدود 6 سالگی به بعد دندانهای شیری کودک شما شروع به افتادن میکند. اولین دندانهایی که از دست میروند دندانهای جلویی فک بالا و پایین هستند. پس از آن، رویش اولین دندان بزرگسالی یعنی دندان مولر اول در ناحیه عقبی فک آغاز میشود. آخرین دندان شیری معمولا در حدود 12 سالگی از بین میرود.
عوامل موثر در دیر افتادن دندان شیری
دیر افتادن دندان شیری به عوامل مختلفی بستگی دارد. شناختن این عوامل به شما کمک میکند که در صورت نیاز در زمان مناسب و قبل از آنکه عوارض دیر افتادن این دندانها نمایان شود، کودک خود را نزد دندانپزشک ببرید.
مهمترین علل تاخیر در زمان افتادن دندان شیری عبارتند از:
- عدم وجود دندان دائمی در پشت این دندانها به علت اختلالات جنینی یا عوامل ژنتیکی
- جوش خوردن این دندانها به استخوان فک
- حل نشدن کامل ریشه دندان به دلیل رویش دندان دائمی از مسیر دیگر و عدم اعمال فشار لازم به ریشه دندان شیری
- برخورد ضربه به فک و خارج شدن دندان شیری از مسیر طبیعی
- عفونتهای دهانی که موجب تخریب بافتهای اطراف دندان، ضعف و از بین رفتن ریشه دندان میشود
- بیماریها و مشکلات پزشکی مانند برخی از انواع سندرومها، اختلالات غدد درون ریز و تشعشع در ناحیه سر
- ژنتیک و وراثت
- تغذیه نامناسب و کمبود ویتامینها و مواد معدنی که به منجر به ضعف ساختار دندانها و استخوانها میشود.
- مصرف یرخی داروها مانند آنتی بیوتیکها
- رشد ناکافی استخوان فک
عوارض دیر افتادن دندان شیری
اگر دندان های شیری به موقع نیفتد، عوارض زیر را برای کودک شما به دنبال دارد:
- اشغال فضای لازم برای رشد دندان دائمی
- اختلال در رشد صحیح دندانهای جدید
- تاخیر در رشد دندانهای اصلی
- قرار گرفتن دندانهای دائمی در پشت دندانهای شیری به سمت داخل دهان
- نامرتبی و شلوغی دندانها
- نهفته ماندن دندانهای دائمی
- اثرات منفی روحی و روانی که منجر به افزایش نگرانی، استرس و اضطراب کودکان میشود.
آسیب های رایج دندان های شیری کودکان
رایجترین و مهمترین آسیبهایی که ممکن است برای این دندان ها پیش آید را در جدول زیر آوردهایم. در صورتی که دندانهای کودک شما با هر یک از این آسیبها مواجه شد، میتوانید با روشهای درمان سه سوته دندان درد کودکان، سریعا درد را متوقف کرده تا زمان مناسبی برای مراجعه به دندانپزشک کودکان پیدا کنید.
نوع آسیب | علت |
پوسیدگی دندان شیری |
|
شکستن دندان کودکان |
|
خرد شدن دندان شیری |
|
سیاه شدن دندان کودک |
|
زرد شدن دندان شیری |
|
کدام دندان های شیری دائمی هستند؟
دندانهای آسیاب بزرگ اول و دوم که با نام مولر یا مولار (Molar) شناخته شده و از سن 6 سالگی به بعد در دهان رشد میکنند، به صورت دائمی هستند. برای رویش این دندانها لازم نیست هیچ دندانی بیفتد و با بزرگتر شدن اندازه فک فضای کافی برای رویش آنها ایجاد میشود. به همین دلیل ممکن است با دندان شیری اشتباه گرفته شده و مراقبت کافی از آنها به عمل نیاید.
بی توجهی به مراقبت از این دندانهای دائمی ارزشمند که نقش مهمی در جویدن دارند، میتواند موجب پوسیدگی و از دست دادن زود هنگام آنها شود.
کدام دندان ها شیری هستند و می افتند؟
در پاسخ به این سوال رایج والدین، باید بگوییم 4 دندان پیشین، 2 دندان نیش و 4 دندان پرمولر (آسیاب کوچک) در هر فک، دندانهای شیری هستند که در سن 6 تا 12 سالگی میافتند و دندانهای دائمی جای آنها را پر میکنند.
در این مقاله به زبان ساده توضیح دادیم که کدام دندانها شیری هستند و کدام یک دندان های شیری، دائمیاند. همچنین در مورد اهمیت دندان های شیری و تاثیر آنها بر موارد مهمی مانند شکلگیری ساختار استخوان فک و نحوی قرارگیری دندانهای اصلی در قوس فک صحبت کردیم.
توصیه میشود حدود 6 ماه بعد از رویش اولین دندان شیری یعنی حدود یک سالگی، کودک خود را برای اولین بار نزد دندانپزشک ببرید تا با اقدامات لازم برای مراقبت صحیح از دندان های شیری و نحوه پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکتان آشنا شوید.