یکی از خدمات ارائه شده در حوزه دندان‌پزشکی، مربوط به کشیدن دندان است. کشیدن دندان یکی از راه‌های درمانی محسوب می‌شود که معمولا به عنوان آخرین راه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در شرایطی که دندان مورد نظر درگیر پوسیدگی و یا شکستگی شده و هیچ راه درمانی برای آن وجود ندارد، باید از طریق کشیدن دندان اقدامات لازم را انجام دهید. در این حالت دندان به درمان پاسخ نداده و قابلیت ترمیم را نخواهد داشت. در ادامه با ما همراه باشید تا توضیحات بیشتر و کامل‌تری درباره کشیدن دندان در اختیار شما قرار دهیم.
فهرست مطالب
چه زمانی باید دندان را کشید؟
یکی از مهم‌ترین سؤالاتی که در این راستا معمولا برای افراد پیش می‌آید، این است که چه زمانی باید دندان را کشید؟ همان‌طور که میدانیم کشیدن دندان به عنوان آخرین راه و روش درمانی شناخته شده و تا جای ممکن، اقدامات لازم برای درمان و نگهداری دندان انجام می‌شود. در برخی از مواقع ممکن است توانایی انجام این کار وجود نداشته باشد و تنها راه موجود، همان کشیدن دندان باشد.
از مهم‌ترین دلایلی که باعث می‌شوند وارد مراحل کشیدن دندان شویم، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
1- عفونت و پوسیدگی بیش از حد
وجود عفونت و پوسیدگی در دندان معمولا با روش‌های مختلفی مانند پر کردن، عصب‌کشی و … درمان می‌شود؛ اما در صورتی که میزان عفونت و پوسیدگی بیش از حد باشد، این روش‌ها اثرگذار نبوده و باید از طریق روش‌های دیگری اقدام کرد.
در این مواقع که دندان مورد نظر قابلیت درمان را نداشته باشد، دندان پزشک معمولا کشیدن را تجویز می‌کند تا از وارد شدن آسیب به سایر دندان‌های مجاور جلوگیری شود.
2- شکستگی دندان
دلیل دیگری که فرد را مجبور به کشیدن دندان می‌کند، وجود آسیب و شکستگی عمقی است. به دلایل مختلف مانند وارد شدن ضربه، تصادف، خوردن غذاهای سفت و سخت، ممکن است دندان دچار شکستگی از نوع حاد شود. در صورتی که شکستگی به صورتی بوده که میزان ریشه باقی‌مانده بسیار کم و ضعیف بوده، راهی به جز کشیدن دندان شکسته وجود ندارد.
در این حالت هیچ روشی برای قرارگیری عاج بر روی ریشه وجود نداشته و نمی‌توان به ترمیم دندان پرداخت.
3- کشیدن دندان برای ارتودنسی
میدانیم که ارتودنسی یکی از خدمات مربوط به زیبایی دندان بوده که کمک می‌کند تا فرد دندان‌های یکدست و خط لبخند مرتبی داشته باشد. در صورتی که دندان‌های شما درگیر بی‌نظمی باشند، ممکن است از کشیدن دندان برای کمک به نظم بیشتر آن‌ها استفاده شود.
در این حالت باید از ارتودنتیست مشورت گرفته و دندان مناسبی را بکشید تا نتیجه ارتودنسی بهتر از قبل شود. همچنین در مواردی ممکن است به دلیل پوسیدگی، نیاز به کشیدن دندان در ارتودنسی پیدا کنید که یک فرایند پیچیده است و حتما باید با مشورت متخصص انجام شود.
4- کشیدن دندان کودکان
در برخی از مواقع ممکن است دندان‌های شیری کودکان هم نیاز به کشیدن پیدا کنند. در صورتی که موعد افتادن دندان رسیده و دندان دائمی شروع به نیش زدن کرده، اما دندان قبلی هنوز در پروسه افتادن قرار نگرفته است، باید به سراغ کشیدن دندان کودکان بروید. این راهکار در واقع کمک‌کننده بوده تا دندان‌ها در پروسه تکامل خود قرار بگیرند.
روش‌های کشیدن دندان
یکی دیگر از موضوعاتی که در این بخش از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، روش‌های کشیدن دندان است. پیشرفت تکنولوژی و تجهیزات در حوزه دندان‌پزشکی، باعث شده تا شاهد ارائه روش‌های بهینه و بهتر برای کشیدن دندان باشیم. برای انتخاب روش مناسب، در ابتدا باید دندان پزشک وضعیت دهان و دندان بیمار را به خوبی معاینه کرده و بعد از عکس‌برداری کلی، بهترین روش را انتخاب کند.
در حال حاضر چند روش کلی برای کشیدن دندان مورد استفاده قرار می‌گیرند که در این بخش به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
1- کشیدن معمولی
اولین روش، همان کشیدن معمولی و مرسوم بوده که مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این حالت دندان پزشک بعد از تزریق بی‌حسی، با استفاده از ابزار مخصوص، دندان آسیب دیده و یا پوسیده مورد نظر را از دهان خارج می‌کند.
2- جراحی دندان
روش دیگری که در این راستا مورد استفاده قرار می‌گیرد، با عنوان جراحی دندان شناخته می‌شود. این روش برای همه دندان‌ها کاربرد نداشته و تنها برای مواقعی که دندان نهفته و یا نیمه نهفته باشد مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین کشیدن دندان شکسته که عاج زیادی ندارد نیز در بسیاری از مواقع با روش جراحی انجام می‌شود.
برای کشیدن دندان عقل نهفته باید از این روش استفاده شود. این روش معمولا توسط دندان پزشک عمومی و یا جراح دندان استفاده می‌شود. بعد از کشیدن دندان به این روش حتما باید در محل تخلیه شده دندان از بخیه استفاده شود.
3- استفاده از لیزر
استفاده از لیزر برای کشیدن دندان را می‌توانیم به عنوان یکی از روش‌های نوین و جدید در این راستا معرفی کنیم که با کمترین آسیب به لثه و میزان درد همراه است. این روش نسبت به روش‌های قبلی به مراتب ملایم‌تر بوده و اثرگذاری کمتری بر روی استخوان و لثه دارد. لازم به ذکر است که از این روش نمی‌توان برای کشیدن همه دندان‌ها استفاده کرد و فقط در موارد خاصی کاربرد دارد.
4- کشیدن دندان در خانه
کشیدن دندان در خانه از اقدامات منسوخ شده در این راستا بوده و توصیه می‌کنیم به هیچ عنوان از آن استفاده نکنید. امروزه برای وارد شدن کمترین میزان آسیب و پشت سر گذاشتن مراحل به صورت اصولی، باید به یک متخصص و یا دندان پزشک مجرب و ماهر مراجعه کنید تا بتوانید دندان خود را با کمترین میزان عوارض بکشید.
مراحل کشیدن دندان
برای اینکه دندان به صورت اصولی و با میزان آسیب کمتری از دهان خارج شود، باید حتما این مراحل با رعایت ترتیب و توالی، پشت سر گذاشته شوند. از مهم‌ترین مراحل کشیدن دندان باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- تزریق بی حسی در لثه اطراف دندان
- لق کردن دندان
- خارج کردن دندان
- بخیه زدن (در صورت نیاز)
- گذاشتن و فشردن گاز استریل در محل دندان کشیده شده
تزریق بی‌حسی
تزریق بی‌حسی باید به درستی و در مناطق مناسب مانند لثه و باقی ساختارهای نگه‌دارنده دندان انجام شود. بی‌حسی کمک می‌کند تا بیمار در زمان کشیدن دندان دردی احساس نکند.
لق کردن دندان
برای اینکه خارج شدن دندان بدون آسیب انجام شود، در ابتدا باید دندان مورد نظر را با انجام چند حرکت در جهات مختلف لق کرد. در این حالت مقاومت دندان کمتر شده و راحت‌تر از لثه جدا می‌شود.
خارج کردن دندان
سپس باید یک فشار مناسب و با استفاده از ابزار اصولی، باید دندان از دهان خارج شود.
بخیه در صورت نیاز
چنانچه کشیدن دندان به روش جراحی انجام شده و یا حفره به وجود آمده ابعاد بزرگی داشته باشد، باید حتما بخیه زده شود.
گذاشتن گاز استریل بر روی حفره
مراحل کشیدن دندان در نهایت با قرار دادن گاز استریل بر روی حفره یا همان جای خالی دندان کشیده شده، به اتمام می‌رسد. فرد باید دندان‌های خود را بر روی هم قرار دهد تا به مرور زمان جلوی خونریزی گرفته شود.
مراقبت های قبل از کشیدن دندان
کشیدن دندان معمولا خطری برای شما به دنبال ندارد؛ اما ممکن است در مواردی به دلیل عدم مراقبت‌های صحیح، یک سری مشکلات و عفونت‌ها پس از کشیدن به وجود آیند. به همین دلیل باید به خوبی با این مراقبت‌ها آشنا باشید تا مشکلی برایتان به وجود نیاید. این موارد عبارتند از:
- نخوردن داروهای رقیق کننده خون از دو یا سه روز قبل
- عدم مصرف الکل و مواد مخدر و کشیدن سیگار در روز قبل
- خوب مسواک زدن و خارج کردن مواد غذایی از دندان
- مطلع کردن دندان پزشک درباره بیماری‌های قلبی، اختلال در سیستم ایمنی، داتشن مفصل مصنوعی و بیماری‌های کبدی
- مطلع کردن دندان پزشک از مصرف داروهای خاص
عوارض بعد از کشیدن دندان
یکی دیگر از موضوعاتی که در این راستا از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و باید حتما به آن بپردازیم، عوارض کشیدن دندان است. به صورت کلی کشیدن دندان یک درمان ایمن بوده و عوارض چندانی را به همراه ندارد؛ با این حال چند مورد نادر هم وجود دارند که شما باید درباره آن‌ها اطلاعات کافی داشته باشید.
یکی از عوارض که احتمال بسیار کمی دارد، اما در صورت وقوع می‌تواند مسئله ساز باشد، ایجاد حفره خشک در محل دندان کشیده شده است. این عارضه ممکن است 3 یا 4 درصد افرادی که دندان خود را کشیده‌اند به خود درگیر کند. این عارضه می‌تواند تا حد زیادی دردناک باشد و نیاز به رسیدگی زیادی دارد. از دیگر عوارض کشیدن دندان می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
- ایجاد زخم در دهان
- بی‌حس شدن لب و چانه
- عفونت
- درد
مراقبت‌های بعد از کشیدن دندان
مراقبت بعد از کشیدن دندان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و اصلا نباید نادیده گرفته شود. به صورت کلی کشیدن درمان یکی از عارضه‌هایی بوده که نیاز به دوره نقاهت و مراقبت دارد تا روند درمان به بهترین نحو ممکن و با کمترین میزان عوارض، پشت سر گذاشته شود.
یکی از مهم‌ترین سؤالاتی که برای افراد بعد از کشیدن دندان پیش می‌آید این است که بعد از کشیدن دندان چه بخوریم؟ در بهترین حالت توصیه می‌کنیم تا زمان بهبودی کامل، غذاهای نرم میل کنید. تا زمانی که آثار بی‌حسی هنوز در دهان شما وجود دارند، فقط مایعات بخورید. بعد از این تا چند روز غذاهای نرم میل کرده و تا زمانی که محل دندان به صورت کامل بهبود پیدا نکرده به سراغ غذاهای جامد و سفت نروید.
از دیگر مراقبت‌های پس از کشیدن دندان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بعد از اینکه اثر بی‌حسی از بین می‌رود، ممکن است درد جزئی به سراغ شما آید. از این رو توصیه می‌کنیم از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ژلوفن و … پیش از رفتن اثر بی‌حسی استفاده کنید.
- بهتر است بعد از کشیدن دندان از داروهای آنتی بیوتیک با تجویز دندان پزشک استفاده کنید تا از بروز عفونت در دندان جلوگیری شود.
- استفاده از کمپرس سرد و گرم هم در این دوره کمک‌کننده بوده و شما می‌توانید از آن‌ها با تجویز پزشک استفاده کنید.
- تا چند ساعت پس از کشیدن دندان، آب دهان خود را بیرون نریزید تا از خونریزی جلوگیری شود.
- تا 24 ساعت از خوردن مایعات خیلی سرد یا خیلی گرم بپرهیزید.
- از 24 ساعت پس از کشیدن دندان، با استفاده از آب نمک رقیق دهان خود را بشویید تا محل زخم استریل شده و زودتر بهبود پیدا کند.
- تا 24 ساعت پس از کشیدن، دندان‌های خود را مسواک نزنید.
- هرگز محل کشیدگی را دست نزنید و در صورت خونریزی، تنها با گاز استریل بر روی آن فشار دهید.
- به پشت نخوابید و سر را به سمتی که جراحی شده تکیه دهید.
- از خوردن مایعات با نی خودداری کنید.
به جای دندان کشیده شده چه بگذاریم؟
زمانی که دندان خود را می‌کشید، باید به دنبال جایگزینی برای آن باشید تا به زیبایی شما لطمه‌ای وارد نشود. بهترین مواردی که می‌توانند جای دندان کشیده شده را پر کنند، عبارتند از:
- ایمپلنت یا کاشت دندان که در طی آن یک دندان مصنوعی را با پایه فلزی، به جای دندان کشیده شده می‌کارند. معمولا اگر یک دندان کشیده شده باشد، از این روش استفاده می‌کنند.
- بریج و پروتز که دندان مصنوعی متحرک است و می‌تواند با جایگزینی دندان‌های کشیده شده، ظاهر زیبایی به شما هدیه دهد.
- فلیپر دندان که از ریتینر و دندان مصنوعی ساخته شده و یک پروتز موقت برای پر کردن جای دندان کشیده شده است.
سوالات متداول
- دندان کشیده شده چند روز بعد خوب می‌شود؟
معمولا دوره نقاهت دندان کشیده شده از 3 تا 10 روز متفاوت است و بستگی به عمق حفره ایجادشده و شدت پوسیدگی دارد.
- چه مدت پس از کشیدن دندان باید دندان‌ها را مسواک زد؟
24 ساعت پس از کشیدن دندان باید در ضمن مراقبت از ناحیه کشیدگی، مسواک و نخ دندان را استفاده کرد.
- بهترین راه برای بند آوردن خونریزی پس از کشیدن دندان چیست؟
باید از برداشتن گاز تا چندین ساعت خودداری کرده و در طی این مدت، آب دهان خود را قورت دهید. همچنین از نی استفاده نکرده و غذاهای سفت نخورید تا خونریزی اتفاق نیفتد.
در برخی از مواقع که عفونت دندان بیش از حد شده و هیچ راهی برای کنترل و یا درمان دندان درد وجود نداشته باشد، باید به سراغ کشیدن دندان بروید. کشیدن دندان یک روش درمانی بوده که در بخش‌های قبلی به بررسی آن پرداختیم. توضیحات کاملی درباره اینکه چه زمانی باید دندان را کشید و یا اینکه روش کشیدن دندان کدام است؟ در اختیار شما قرار دادیم. همچنین درباره عوارض و مراقبت‌های کشیدن دندان هم توضیحات کاملی ارائه دادیم تا در مواقع مورد نیاز، بتوانید از آن‌ها استفاده کنید.
