زخم گوشه لب یا ترک گوشه لب عارضهای است که هر یک از شما احتمالا تا کنون آن را تجربه کردهاید. بروز زخمی در یک یا هر دو طرف دهان که معمولا با علائمی مانند التهاب، سوزش و قرمزی همراه است.
آیا میدانید علت زخم شدن گوشه لب چیست و چگونه میتوان آن را درمان کرد؟ برای یافتن پاسخ این سوال تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
زخم گوشه لب چیست؟
زخم یا ترک گوشه لب با نام علمی انگولار کلایتیس یک بیماری دهانی است که ممکن است در یک یا هر دو طرف دهان ظاهر شود. این بیماری التهابی میتواند هر فردی در هر سنی را درگیر کند.
ترک خوردن گوشه لب به طور معمول طی چند روز بهبود مییابد اما در برخی موارد نیز تبدیل به یک وضعیت مزمن شده و در صورت عدم درمان ممکن است عفونت گسترش یابد. بنابراین بهتر است برای تشخیص علت و درمان به موقع به پزشک مراجعه نمایید.
شایعترین علت زخم شدن گوشه دهان عفونت قارچی و باکتریایی است. البته عوامل دیگری نیز در بروز این بیماری دخیل هستند یا آن را تشدید میکنند.
نشانههای ظاهری ترک گوشه لب
معمولا این عارضه با درد و زخم شدن گوشه لب مشخص می شود؛ اما عوارض و مشکلاتی دیگری را نیز به همراه دارد که شامل موارد زیر است:
- تورم و التهاب شدید
- زخم و تاول اطراف لی
- خونریزی
- لکه قرمز یا بنفش در گوشه لب
- احساس درد، سوزش و خارش
- خشکی و ترک خوردگی لبها
- زبری و پوسته پوسته شدن اطراف لب
- مرطوب بودن مداوم گوشه لب
- عدم کنترل بزاق
- خشکی دهان
- بوی بد دهان
- دشواری در غذا خوردن به دلیل درد زیاد
مهمترین علت چاک خوردن گوشه لب
چاک خوردن یا پارگی گوشه لب به علل مختلفی ایجاد میشود که مهمترین آنها عفونت مخمری ناشی از ترشح بزاق است. جمع شدن بزاق دهان در گوشه لب میتواند باعث ترک خوردن و زخم شدن گوشه لب شود.
اگر فرد تلاش کند برای رفع خشکی لبها، آنها را با آب دهان مرطوب کند اینکار باعث تشدید خشکی شده و محیط را برای رشد قارچهایی مثل مخمر نیز فراهم میکند. در برخی موارد نیز ویروسها و باکتریها عامل ایجاد زخم گوشه لب هستند.
اگر نتیجه تست شناسایی، علت ترک گوشه لب را عفونت باکتریایی یا قارچی تشخیص دهد این عفونت میتواند به پوست اطراف لب نیز سرایت کند. حتی ممکن است باعث ایجاد آفت دهان و برفک شود.
چه افرادی مستعد زخم شدن گوشه لب هستند؟
عارضه زخم شدن و پارگی گوشه لب ممکن است برای هر فردی اتفاق بیفتد. با این حال برخی شرایط و بیماریها باعث میشود بعضی افراد بیش از سایرین در معرض ابتلا به انگولار کلایتیس قرار داشته باشند. از جمله:
- ابتلا مرتب به برفک دهانی
- مشکلات لثه و عفونت دندان
- بیماریهای التهابی مانند بیماری کرون
- کم خونی، دیابت یا سرطان
- مشکلات ژنتیکی مانند سندروم شوگرن و سندروم داون
- اختلالات ایمنی مانند HIV
- لب بالایی برآمده که باعث ایجاد زاویه عمیقتر در گوشه لب میشود.
- مصرف داروهای رتینوئید خوراکی
- مصرف مرتب کورتیکواستروئیدها یا آنتیبیوتیکها
- خشکی زبان یا زروستومیا
- کم آبی شدید بدن
- سیگار کشیدن
- وجود بریسهای ارتودنسی روی دندان
- دندان مصنوعی نامناسب
- ترشح زیاد بزاق
- نامرتبی و عدم هماهنگی دندانها
- افتادگی پوست به دلیل کاهش وزن زیاد یا پیری
- داشتن پوست حساس
- زندگی در مناطق با آب و هوای سرد و خشک
- استفاده از لوازم آرایشی و بهداشتی نامرغوب و بی کیفیت
کمبود کدام ویتامین باعث ترک گوشه لب میشود؟
علاوه بر دلایلی که تا اینجا برای ترک گوشه لب و چاک خوردن آن بیان شد، کمبود برخی ویتامینها و مواد معدنی نیز میتواند باعث پارگی و زخم گوشه لب شود. اگر مرتبا دچار ترک گوشه لب میشوید مطمئن شوید که بدن شما دچار کمبود ویتامینهای B2، B3، B6 و B9 نیست. زیرا ویتامینهای گروه B نقش موثری در رشد و تکثیر سلولهای پوستی دارند.
همچنین کمبود ویتامین A و مواد معدنی مانند آهن و روی در بدن نیز باعث ایجاد ترک و زخم در گوشه لب میشود. البته زیاده روی در مصرف ویتامین A نیز مشکل زخم در گوشه لب را تشدید میکند.
تشخیص علت زخم شدن گوشه لب
زمانی که شما با علائم زخم گوشه لب به پزشک مراجعه میکنید، پزشک برای تشخیص علت ابتدا دهان را از نزدیک معاینه کرده و وجود هرگونه ترک، زخم، تاول، قرمزی و التهاب را بررسی میکند. سپس سوالاتی راجع به عاداتی که ممکن است داشته باشید از شما میپرسد.
همچنین امکان سایر بیماریها مانند هرپس لابیالیس و لیکن پلان که علائمی مانند زخم گوشه لب دارند مورد ارزیابی قرار میگیرد.
گاهی پزشک برای اطمینان از علت بروز عارضه ترک گوشه لب، ممکن است از گوشه دهان و مناطق اطراف مانند بینی نمونه برداشته به و آزمایشگاه بفرستد. هدف از این کار تشخیص نوع قارچ یا باکتری دخیل در بروز زخم است.
درمان زخم گوشه لب
روش درمان ترک گوشه لب کاملا بستگی به علت بروز آن دارد. لذا برای درمان این عارضه بهترین کار مراجعه به پزشک برای تشخیص علت و تجویز دارو یا روش درمانی مناسب است. در واقع هدف از درمان ترک گوشه لب، رفع آلودگی از این ناحیه و خشک نگه داشتن آن برای جلوگیری از ابتلا مجدد به عفونت است.
روشهای درمانی مرسوم با توجه به علت چاک خوردن گوشه لب شامل موارد زیر است:
اصلاح تغذیه و سبک زندگی
اگر علت زخم شدن گوشه لب، قند خون بالا، بیماری دیابت یا کمبود ویتامینها و مواد مغذی ایجاد شده باشد، بهترین روش برای درمان آن تغییر سبک زندگی و تغذیه مناسب است.
ویتامینها و مواد مغذی ضروری برای بدن، مصرف انواع مکملهای ویتامین به مقدار کافی نیز به درمان خانگی زخم گوشه لب کمک میکنند. لازم به ذکر است عدم دریافت ویتامینهای ضروری در دوران بارداری علاوه بر ترک خوردن گوشه لب در مادران، احتمال ابتلای جنین به عارضه شکاف کام را افزایش میدهد.
داروی ترک گوشه لب
پزشک با توجه به تشخیص خود معمولا داروهای زیر را برای درمان ترک گوشه لب تجویز میکند:
آنتی بیوتیک برای چاک خوردن گوشه لب
در صورتی که پزشک تشخیص دهد علت ترک و زخم گوشه لب عفونت باکتریایی است، بهترین درمان برای این نوع زخم مصرف آنتی بیوتیک است. البته آنتی بیوتیک برای درمان عفونت قارچی گوشه لب تاثیری ندارد.
پماد برای ترک گوشه لب
برای درمان زخم گوشه لب ناشی از عفونت قارچی و مخمری پزشک احتمالا استفاده از داروهای موضعی ضد قارچ و پمادها را تجویز میکند. همچنین اگر درد و خارش چاک گوشه لب آزار دهنده و غیر قابل تحمل باشد، برای التیام آن مصرف پماد استروئیدی میتواند موثر باشد.
درمان زخم ناشی از افتادگی پوست
اگر این عارضه التهابی به دلیل افتادگی پوست ایجاد شده باشد، پزشک ممکن است برای درمان از روش تزریق پرکننده برای از بین بردن چین و چروک صورت در نواحی اطراف لب استفاده کند.
درمان ترک گوشه لب ناشی از ابزارهای ارتودنسی و دندانپزشکی
اگر زخم گوشه لب به دلیل وجود بریسهای ارتودنسی در دهان باشد، دندانپزشک استفاده از تکنیک و مراقبتهای مناسب در طول درمان ارتودنسی را پیشنهاد میکند.
همچنین چرب و مرطوب کردن لبها با ژل یا بالم لب بر پایه آب در حین درمان، به کاهش خشکی و اصطکاک آنها کمک میکند.
درمان بیماریهای دهان و دندان
اگر زخم و پارگی گوشه لب به دلیل سرایت عفونت از داخل دهان باشد، ابتدا باید نسبت به درمان بیماریهای دهان و دندان اقدام کرد. بیماریهای دهان معمولا با عفونت و خونریزی لثه یا عفونت دندان همراه هستند. گاهی با اقدامی که برای درمان درد لثه صورت میگیرد زخم موجود در گوشه لب نیز بهبود مییابد.
درمان خانگی زخم گوشه لب
اگر زخم ایجاد شده در گوشه لب خفیف باشد، میتوان با کمک روشهای خانگی زیر آن را درمان کرد:
- رعایت بهداشت دهان و دندان
- تمیز و خشک نگه داشتن محل زخم
- خودداری از مرطوب کردن لبها و محل زخم با بزاق
- استفاده از بالم لب و نرم کنندهها برای پیشگیری از ترک خوردن لبها
- استفاده از وازلین، روغن درخت چای یا روغن نارگیل برای جلوگیری از تجمع بزاق در گوشه لب
- مکیدن آبنبات سخت برای خشکی دهان
- قرار دادن برشهای خیار روی زخم التهابی گوشه لب
- گذاشتن عسل روی زخم برای استفاده از خواص ضدعفونی کنندگی و ضدباکتریایی آن
- استفاده از ژل آلوئهورا برای التیام سوزش و خارش زخم
در اغلب موارد زخم گوشه دهان بدون نیاز به مراجعه به پزشک طی چند روز خود به خود بهبود پیدا میکند. اما در صورتی که زخم به مرور وخیمتر شده و با علائمی مانند بروز لکههای قرمز یا بنفش در گوشه لب، درد لب، خشکی و سوزش لب همراه بود بهتر است برای پماد برای ترک گوشه لب به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
زخم شدن گوشه لب یک بیماری التهابی است. لذا با مراجعه زود هنگام به پزشک از گسترش و افزایش عفونت و عوارض ناشی از آن مانند سرایت عفونت به سایر نقاط بدن جلوگیری کنید.
