آفت دهان کودکان به زخم‌های سطحی و دردناکی گفته می‌شود که درون دهان ایجاد می‌شوند. این زخم‌ها ممکن است بر روی لثه، زبان، پشت گونه و قسمت‌های داخلی لب ایجاد شوند. آفت دهان کودک با درد و ناراحتی همراه است و چالش‌های زیادی را برای والدین ایجاد می‌کند.
کودکان ممکن است در سنین مختلف با این مشکل روبرو شوند. وجود آفت باعث می‌شود کودک نتواند به درستی غذا بخورد و باعث ناراحتی و بیقراری آن‌ها می‌شود. در این مقاله قصد داریم به بررسی کامل علت آفت دهان در کودکان بپردازیم و بهترین درمان خانگی آفت دهان کودکان آن را بررسی کنیم.
فهرست مطالب
علائم آفت دهان کودک
در این بخش نشانه های آفت دهان کودک را بیشتر مرور میکنیم:
- آفت یک زخم باز به شکل گرد و با رنگی سفید یا زرد است
- اطراف آفت دهان کودک با هاله قرمز رنگی احاطه شده است
- گاهی اوقات به صورت تکی مشاهده شده اما در برخی مواقع به صورت خوشه‌ای نیز ظاهر می‌شوند.
- زخم‌های گردی که معمولا کمتر از 6 میلی‌متر هستند
- معمولا در کودکان در هر نوبت تنها یک آفت ظاهر می‌شود.
- آفت‌ها هیچگونه علائم بالینی یا تب به همراه ندارند.
- در هنگام غذا خوردن و یا غیر از آن نیز با درد همراه هستند.
- یک تا دو هفته در دهان کودک باقی می‌مانند.
آفت‌ها بیماری جدی نیستند اما وجود آن‌ها در دهان باعث ایجاد اختلال در خوردن غذا و نوشیدنی می‌شود. آفت‌ها برخلاف تبخال ویروسی نیستند و از فردی به فرد دیگر سرایت نمی‌کنند. آفت های دهان کودکان معمولا در بافت‌های نرم دهان بروز می‌کنند.
انواع آفت های دهانی کودکان
آفت های دهان کودکان را میتوان به 3 دسته اصلی تقسیم کرد:
- آفت های کوچک: این مدل از آفت ها معمولا سایزی تا حدود 5 میلی‌متر دارند و حدود 2 هفته زمان می‌برد تا بهبود یابند. اما پس از خوب شدن کودک، مجدد تکرار می‌شوند.
- آفت های بزرگ: این مدل از آفت های دهانی در کودکان قطری به اندازه حدودا 10 میلی‌متر دارند. میتوان گفت که درمان سریعی برای این آفت‌ها وجود ندارد و ممکن است بهبود آن‌ها تا چندین ماه نیز زمان‌بر باشد.
- آفت تبخالی: آفت های تبخالی، به نوعی از زخم های ریز اما با تعداد زیاد گفته می‌شود که معمولا روی سطح زبان کودک را میپوشانند. طول درمان این زخم‌ها، تقریبا یک ماهه است. آفت های تبخالی منشا ویروسی دارند و در صورت تماس نزدیک با مایعات بدن فرد آلود، می‌تواند به فرد دیگری منتقل شود.
درمان های خانگی آفت دهان کودک
کودکان در مقابل بزرگسالان آستانه تحمل پایین‌تری دارند و معمولا با بروز آفت بیشتر اذیت می‌شوند. به همین دلیل بهتر است بیشتر از نوشیدنی‌های خنک برای آن‌ها استفاده کنید. تماس مواد غذایی و هرگونه چاشنی ممکن است باعث تشدید درد شود. غذا نخوردن نیز باعث ضعیف‌تر شدن کودک می‌شود و ممکن است این روند همچنان ادامه داشته باشد.
- استفاده از کمپرس یخ روشی بسیار عالی برای بی حس کردن دهان کودک در مناطقی است که دچار افت شده است.
- از خمیر دندان و دهانشویه حاوی لوریل سولفات استفاده نکنید.
- مسواک نرم و مخصوص برای کودک خود استفاده کنید.
- غذاهای شور، تند و داغ برای کودک استفاده نکنید.
- مصرف غذاهای سرد و نوشیدنی‌های خنک برای درمان آفت دهان کودک توصیه می‌شود.
- غذاهای اسیدی مانند گوجه فرنگی یا لیمو استفاده نکنید.
- به صورت مرتب دهان کودک را با آب نمک یا دهانشویه معمولی تمیز کنید.
- از ژل‌های بی حسی با دستور پزشک استفاده کنید تا درد کودک آرام شود.
دهانشویه
مصرف دهانشویه ضد باکتری بعد از مسواک زدن دندان‌ها، یکی از روش های درمان خانگی آفت دهان کودکان است. دهانشویه ها با خاصیت ضد باکتریایی که دارند به بهبود آفت های دهانی ویروسی و باکتریایی کمک می‌کنند.
استفاده از یخ
همانطور که بالاتر نیز اشاره کردیم، یخ یک درمان موثر در درمان آفت دهان کودک است. با قرار دادن یخ روی آفت، به کاهش سریع التهاب و درد آن کمک می‌کنید.
سرکه سیب
محلول یک قاشق سرکه سیب با یک فنجان آب، یکی از در دسترس‌ترین روش‌های درمان آفت دهان کودکان است. طریقه مصرف محلول سرکه سیب و آب به این صورت است که به مدت 30 الی 60 ثانیه این محلول در دهان کودک می‌ماند و سپس آن را دور می‌ریزد.
می‌توانید سپس دهان کودک را با آب بشویید.
ژل آلوئه‌ورا
همانطور که میدانید ژل آلوئه‌ورا خواص بیشماری دارد. برای تسکین و درمان آفت دهان کودکان نیز میتوان از خاصیت ضد باکتریایی برگ آلوئه‌ورا استفاده کرد. میتوان به صورت مستقیم ژل آن را روی زخم قرار داد یا ژل آلوئه‌ورا را با آب مخلوط کرد و ناحیه آفت زده را با این محلول شست.
شربت دیفن هیدرامین
شربت دیفن هیدرامین یکی از داروهای موثر در درمان زخم های دهانی ناشی از آفت است؛ اما به خاطر داشته باشید که مصرف این دارو باید حتما طبق دوز تجویزی پزشک استفاده شود.
معمولا یک تا دو هفته روند درمان آفت دهان طول می‌کشد. اگر پس از این مدت و با رعایت موارد گفته شده، آفت دهان بهبود نیافت حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
علت آفت دهان کودک
بسیاری از پزشکان اعتقاد دارند دلیل روشن و مشخصی برای علت افت دهان کودکان وجود ندارد. البته برخی موارد وجود دارد که احتمال ایجاد آفت را بیشتر می‌کند.
موارد زیر نیز توسط سایت webmd به عنوان علت آفت دهان کودکان معرفی شده است:
- عفونت ویروسی (Viral infection)
- یک وضعیت خودایمنی (Autoimmune condition)
- کمبود تغذیه ای (Nutritional deficiencies)
- حسیاست غذایی (Food sensitivities)
در ادامه به بررسی موارد بیشتری میپردازیم.
عفونت ویروسی
در صورت ابتلا کودک به عفونت ویروسی، آفت دهان از نوع تبخال ایجاد می‌شود که بالاتر بررسی کردیم. تبخال معمولا روی لب کودک ایجاد می‌شود اما می‌تواند روی زبان، داخل گونه ها و لثه ها نیز بروز کند. به خاطر داشته باشید که عفونت ویروسی می‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
برای درمان آفت دهان ناشی از عفونت ویروسی بهتر است برای مدیریت پیشرفت بیماری به پزشک مراجعه کنید. درمان این مدل از آفت ها می‌تواند کمی زمان‌بر باشد.
عفونت قارچی
بروز عفونت های قارچی در دهان به برفک دهان معروف است. این عفونت قارچی خود را به شکل لکه های سفید روی سطح زبان و دیگر بافت‌های نرم دهان نشان می‌دهد. از علائم آن، ایجاد درد هنگام خوردن و نوشیدن است.
برای درمان این مدل عفونت های قارچی استفاده از قطره یا ژل‌های ضد قارچ، طبق تجویز پزشک متخصص توصیه می‌شود.
عفونت باکتریایی
برخی از عفونت های باکتریایی علاوه بر ایجاد علائمی همچون گلو درد، تب و تورم غدد، سبب بروز آفت در دهان کودک نیز می‌شوند. نوع دیگری از عفونت باکتریایی وجود دارد که تنها علائم پوستی دارد و موجب ایجاد زخم و تاول در دهان کودک می‌شود.
برای درمان هر دو نوع این عفونت های باکتریایی، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها تحت نظر پزشک متخصص توصیه می‌شود.
استرس
کودکان بیشتر در معرض استرس و نگرانی وجود دارند و گاهی اوقات مشکلاتی که برای بزرگسال اصلا استرس زا نیستند برای کودکان بسیار پرتنش محسوب می‌شوند. به همین دلیل وجود استرس از مهم‌ترین علت‌های بروز آفت دهان کودکان است.
مشکلات مختلفی باعث بروز استرس در کودک می‌شوند، گاهی اوقات درگیری و مشاجره لفظی میان والدین، دورشدن از دوستان، بروز ناراحتی در محیط آموزشی و … می‌تواند علت آفت دهان کودک باشد.
وراثت
دومین علت آفت دهان کودک، وراثت است. گاهی اوقات در یک خانواده آفت دهان رایج است، در این مواقع شرایط ارثی تأثیرگذاری زیادی دارد. اگر سابقه آفت دهانی دارید ممکن است کودک شما نیز با این مشکل روبرو شود.
در پایین می‌توانید عکس آفت دهان کودک را ببنیید:
نقص رژیم غذایی
مشکلاتی که در تغذیه کودک وجود دارد، آلرژی‌های غذایی و کمبود برخی از ویتامین‌های ضروری مانند B12 و آهن و اسید فولیک نیز می‌تواند باعث ایجاد آفت دهان شود. بهتر است رژیم غذایی مناسبی برای کودک خود در نظر بگیرید و در صورت بروز آفت آزمایش‌های لازم را انجام دهید.
حساسیت های غذایی
وجود حساسیت به برخی مواد غذایی می‌تواند موجب بروز آفت دهان کودک شود. ممکن است تا پیش از بروز آفت در دهان کودک شما از حساسیت های غذایی او با خبر نشده باشید. مصرف خوراکی‌هایی مانند شکلات، قهوه، آجیل، برخی ادویه‌جات و یا مرکبات، می‌تواند با بروز آلرژی به شکل زخم‌های دهانی همراه باشد.
ضعف سیستم ایمنی بدن
کوکانی که دچار بدن ضعیف هستند و یا بر اثر بروز بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی، قدرت ایمنی بدنشان کاهش می‌یابد، در معرض آفت دهان هستند.
ایجاد تروما یا ضربه به بافت نرم دهان
زحم های دهانی به تنهایی در مدت زمان کوتاهی بهبود میابند اما در صورتی که این زخم‌ها دچار عفونت شوند، سبب بروز آفت در دهان کودک می‌شود. آفت ایجاد شده به مراقبت های پزشکی احتیاج دارد و بهتر است در اولین فرصت برای درمان به متخصص مراجعه فرمایید.
سوالات متداول
در ادامه به پرتکرارترین پرسش های شما در مورد آفت دهان کودکان پاسخ می‌دهیم.
برای آفت دهان کودک چی خوب است؟
بسیاری از والدین میخواهند بدانند علاوه‌بر روش‌های درمان خانگی برای آفت، چه مواد خوراکی برای بهبودی سریع‌تر خوب است. خوردن خوراکی های زیر در این دوره توصیه می‌شود:
- تخم‌مرغ آب پز شده
- برنج شفته شده
- پاستاهای نرم
- پوره سیب‌زمینی
- سبزیجات پخته و نرم
- لوبیا پخته
- لبنیات
علت آفت دهان کودکان چیست؟
علت بروز این عارضه در بخش‌های نرم دهانی کودکان به عوامل متفاتی ماننده وراثت، باکتری و ویروس‌ها، سطح استرس کودکان و غیره بستگی دارد.
آیا آفت دهان کودکان، موجب تب می‌شود؟
این مورد به علت آفت دهان کودکان بستگی دارد. در صورتی که آفت دهان کودک منشا ویروسی داشته باشد، ممکن است با تب نیز همراه باشد.
آفت دهان کودکان معمولا به دلیل مشکلات مختلفی به وجود می‌آید و سیستم غذا خوردن کودک را مختل می‌کند. درد و بیقراری آفت می‌تواند برای مدت زمان طولانی کودک را آزار دهد.
بهتر است بهداشت دهان و دندان کودک را رعایت کنید، به رژیم غذایی او توجه داشته باشید و در صورت این مشکل، به سرعت درمان خانگی آفت دهان کودکان را پیگیری کنید.
در صورتی که سوالات بیشتری در مورد علت بروز آفت دهان کودک یا شیوه های درمان داشتید، می‌توانید از طریق کامنت‌ها با ما درمیان بگذارید؛ متخصصین کلینیک ایده آل در اسرع وقت پاسخگوی شما هستند.
