سن درآوردن دندان آسیاب در کودکان، یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های والدین در کودکی فرزندشان محسوب می‌شود. درآوردن دندانهای شیری، افتادن آن‌ها و سپس رشد دندانهای دائمی، از برهه‌های مهم زندگی کودکان هستند که برای والدین استرس و اضطراب زیادی را به دنبال دارند.
دندانهای آسیاب کودکان از مهم‌ترین دندانهای آن‌ها حساب می‌شوند که در امر غذا خوردن، کمک بسیار شایانی می‌کنند. در ادامه توضیحات بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان درباره علائم و سن درآوردن دندان آسیاب در کودکان را با هم مرور می کنیم.
فهرست مطالب
دندان کودک از چه سنی جوانه می زند؟
شاید برایتان جالب باشد که بدانید جوانه‌های دندانهای کودکان، حتی پیش از تولد آن‌ها، در لثه‌ها و فکشان وجود دارد. سپس بعد از تولد و رشد کودک، دندانهای او نیز رشد کرده و از لثه‌ها بیرون می‌آیند. سرعت رشد کودکان مختلف با یکدیگر متفاوت بوده و مقدار ثابتی نیست؛ به همین دلیل نمی‌توان ادعا کرد که تمام کودکان در سن خاصی شروع به دندان درآوردن می‌کنند. توجه داشته باشید که جدول‌های زمانی و چارچوب‌های خاصی در این زمینه وجود دارند؛ اما نمی‌توان به صورت صد درصدی به آن‌ها استناد کرد.
سن رشد دندانهای شیری
اولین دندان‌هایی که دهان کودک درمی‌آیند، دندانهای شیری هستند. این دندان‌ها در اغلب کودکان، با بروز علائم دندان درآوردن نوزاد و در بازه سنی خاصی رشد می‌کنند؛ اما ممکن است در برخی از موارد، به هر دلیلی، زودتر یا دیرتر بیرون بزنند. از این میان معمولا سن درآوردن دندان آسیاب در کودکان در مقایسه با دیگر دندان‌ها بیشتر است. در جدول زیر، سن طبیعی رشد دندانهای شیری در کودکان را بیان کرده‌ایم.
| نام دندان | سن رویش |
| دندانهای وسطی فک پایین | 6 تا 10 ماهگی |
| دندانهای وسطی در فک بالا | 8 تا 12 ماهگی |
| دندانهای کناری در فک بالا | 9 تا 13 ماهگی |
| دندانهای کناری فک پایین | 10 تا 16 ماهگی |
| دندانهای آسیاب فک بالایی | 13 تا 19 ماهگی |
| دندانهای آسیاب فک پایینی | 14 تا 18 ماهگی |
| دندانهای نیش بالایی | 16 تا 22 ماهگی |
| دندانهای نیش پایینی | 17 تا 23 ماهگی |
| دندانهای آسیاب دوم پایینی | 23 تا 31 ماهگی |
| دندانهای آسیاب دوم بالایی | 25 تا 33 ماهگی |
همان‌طور که گفته شد، در اغلب مواقع روند رویش دندانهای کودکان مطابق با این چارچوب بوده و تا 3 سالگی تمام 20 دندان شیری آن‌ها به‌صورت کامل رشد می‌کنند.
دندانهای آسیاب کودکان در دو مرحله رشد می‌کنند؛ اولین دندانهای آسیاب شیری، بین 13 تا 19 ماهگی کودک رشد کرده و بعد از آن کودک می‌تواند به صورت کامل غذا بخورد. دندانهای آسیاب دوم نیز بین 23 تا 33 ماهگی کودک به صورت کامل درآمده و غذا خوردن را برای او بسیار راحت‌تر می‌کنند.
بعد از رشد کامل دندانهای آسیاب در کودکان و تکامل دندانهای شیری، کودک وارد فاز جدید لق شدن دندان‌ها و افتادن آن‌ها می‌شود که در ادامه به آن می‌پردازیم. در صورتی که در این برهه یا بعد از آن، مشکلی برای دندانهای فرزند شما پیش آید، می‌توانید به کلینیک دندانپزشکی ایده ال مراجعه کرده و از خدمات آن‌ها استفاده کنید.
افتادن دندانهای شیری
اغلب کودکان بین سنین 6 تا 12 سالگی، دندانهای شیری خود را از دست می‌دهند و دندانهای دائمی جایگزین آن‌ها می‌شوند. دندانهای وسطی که اولین دندانهای شیری درآمده هستند، در این برهه نیز به عنوان اولین دندان‌ها لق شده و می‌افتند. این اتفاق به نوبت برای سایر دندانهای کودک نیز رخ می‌دهد تا اینکه به‌صورت کامل، جای خود را به دندانهای دائمی بدهند. نهایتا در 13 سالگی، تمام 28 دندان کودکان درآمده و تکمیل می‌شوند.
دوره دندانی مختلط
بعد از 5 یا 6 سالگی، رویش دندانهای دائمی درون فک کودکان شروع شده و ریشه دندانهای شیری نیز تحلیل می‌رود. سپس به مرور، دندانهای شیری افتاده و جای خود را به دندانهای دائمی می‌دهند. در یک بازه زمانی چندساله، معمولا بین 6 تا 13 سالگی کودکان، درون فک آن‌ها هم دندانهای شیری وجود دارد و هم دندانهای دائمی.
در همین راستا این بازه را دوره دندانی مختلط می‌نامند. قبل از این بازه، دوره دندانی شیری است؛ چراکه تنها دندانهای شیری در دهان وجود دارند و بعد از آن را دوره دندان‌ها دائمی می‌گویند که هر 28 دندان دائمی کودک به صورت کامل رشد کرده‌اند.
سن درآوردن دندان آسیاب در کودکان
باید توجه داشته باشید که هشت عدد از دندانهای دائمی کودکان، بدون نیاز به دندان شیری و به صورت مستقیم رشد می‌کنند. یکی از این دندان‌ها، دندان آسیاب شماره 6 است. از آنجایی که برای رویش این دندان، هیچ دندان شیری نمی‌افتد، بسیاری از والدین، آن را با دندانهای شیری اشتباه گرفته و توجه لازم را نسبت به آن ندارند. این دندان درواقع اولین دندان دائمی کودکان است.
سن درآوردن دندان آسیاب در کودکان متفاوت است؛ اما به صورت معمول این دندان بین 5 تا 7 سالگی در دهان کودکان رشد می‌کند. در صورتی که توجه لازم به این دندان نشود ممکن است در اثر مسواک نزدن و عدم رعایت بهداشت لازم، دچار پوسیدگی شده و از بین برود. توجه داشته باشید که این دندان‌ها دائمی هستند و باید از آن‌ها به‌خوبی محافظت شود.
در این دندان کودکان 7 ساله، به علت وجود شیارهایی بر روی سطح، مواد غذایی گیر می‌کنند؛ به همین خاطر نظافت و بهداشت دندان آسیاب 6 باید به صورت کامل و دقیق انجام شود. در برخی از موارد ممکن است لکه‌های زرد یا سفید بر روی این دندان ظاهر شوند که نشان از ساختار ضعیف آن دارد؛ این موضوع می‌تواند احتمال پوسیدگی دندان را افزایش دهد.
پس از پوسیدگی آسیاب شماره 6، والدین با این تفکر که این دندان شیری است، اقدام به کشیدن آن می‌کنند. باید اطلاع داشته باشید که در صورت کشیدن این دندان شماره 6، هیچ چیزی جایگزین آن نخواهد شد.
علاوه نزدیک شدن سن درآوردن دندان آسیاب در کودکان
در زمان رویش دندانهای شیری در دهان کودکان، علائم و نشانه‌های مختلفی در آن‌ها بروز پیدا می‌کند که ممکن است باعث اذیت شدن آن‌ها در این دوره شود. فرقی نمی‌کند دندانهای آسیاب کودکان در حال رویش باشند یا اینکه سایر دندان‌ها، این علائم در زمان رویش هرکدام از آن‌ها ممکن است نمایان شوند.
- فروبردن دست و انگشت در دهان
- خستگی یا نخوابیدن به علت درد ناحیه لثه
- نخوردن غذا و پس از زدن آن به خاطر درد لثه
- افزایش بیرون ریزی آب دهان
- برآمدگی و التهاب
- خارش اطراف دهان
- تب
برای دندان آسیاب درآوردن کودکان در سن 5 تا 7 سالگی، علائم و نشانه‌های خاصی ذکر نشده است. ممکن است درد لثه و التهاب در این برهه نیز رخ دهد. به‌صورت کلی به خاطر عدم وجود علائم خاص، رویش این دندان نادیده گرفته شده و توجه زیادی به آن نمی‌شود.
دندانهای آسیاب
دو تا از دندانهای آسیاب کودکان در دوره دندانهای شیری رشد کرده و سپس با دندانهای دائمی جایگزین می‌شوند. بعد از آن در سن 5 تا 7 سالگی دندان آسیاب بزرگ اول که همان دندان شماره 6 است، به صورت دائمی در فک کودک رشد کرده و روند تکامل دندان‌ها را در پیش می‌گیرد.
دندان آسیاب بزرگ دوم، دومین دندان دائمی در دهان کودک است که بدون نیاز به دندان شیری رشد می‌کند. سن درآوردن دندان آسیاب در کودکان از این نوع، معمولا بین 11 تا 13 سالگی است. درنهایت نوبت به آخرین دندان، یعنی همان دندان عقل می‌رسد که در بازه بین 17 تا 21 سالگی جوانه‌زده و رشد می‌کند. نهایتا تا پایان 23 سالگی، تمام 32 دندان فرد رشد کرده و به تکامل رسیده‌اند.
| نام دندان | زمان رویش |
| دندانهای آسیاب بزرگ اول | 5 تا 7 سالگی |
| دندانهای آسیاب بزرگ دوم | 11 تا 13 سالگی |
| دندانهای آسیاب بزرگ سوم (عقل) | 17 تا 22 سالگی |
جمع‌بندی
رویش دندان‌ها، یکی از حساس‌ترین و درعین‌حال جالب‌ترین دوره‌ها از زندگی هر فردی محسوب می‌شود. این دوره معمولا در نوزادی با درد و علائم دیگر همراه است؛ اما برای علائم دندان آسیاب درآوردن کودکان بعد از 5 سالگی که مربوط به دندانهای دائمی می‌شود، مورد خاصی ذکر نشده است. سن درآوردن دندان آسیاب در کودکان متفاوت است؛ اما در یک چارچوب خاص رخ می‌دهد.
دندانهای آسیاب کودکان معمولا طی 4 دوره به تکامل می‌رسند. دو دندان آسیاب کوچک آن‌ها تا سه سالگی به‌صورت کامل رشد می‌کنند. سه دندان آسیاب بعدی نیز به ترتیب در 7، 13 و 22 سالگی رشد کرده و به تکامل می‌رسند. کلینیک دندانپزشکی ایده آل، می‌تواند در صورت بروز هرگونه اختلال در روند رشد دندان‌ها، خرابی و همچنین زیباسازی آن‌ها، خدمات لازم را ارائه دهد.
