پلاک دندان ارتودنسی یکی از وسایل دندانپزشکی است که به نوعی تکمیل کننده درمان ارتودنسی بوده و در طول درمان یا بعد از آن استفاده می شود. این وسیله از جنس مواد مختلف و در اشکال گوناگون ساخته می‌شود و هر کدام، تحت شرایط خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در ادامه مراحل گذاشتن پلاک دندان، انواع پلاک دندان ارتودنسی، قیمت پلاک ارتودنسی و همه نکات مربوط به این وسیله و شرایط استفاده از آن را برای شما توضیح می‌دهیم.
فهرست مطالب
پلاک ارتودنسی چیست؟
در منابع مختلف، عبارت «پلاک ارتودنسی» یا Orthodontic Plates به دستگاه‌های مختلفی اطلاق می‌شود. پلاک یا پلاکت یک دستگاه ارتوپدیِ دندانپزشکی است، که معمولا به صورت سفارشی برای هر بیمار ساخته می‌شود. این دستگاه‌های ثابت و متحرک به گونه‌ای طراحی شده‌اند که اطراف دندان‌های فک بالا، اطراف دندان‌های فک پایین یا (گاهی) اطراف دندان‌های هر دو فک قرار می‌گیرند.
کاربرد پلاک ارتودنسی
نصب پلاکت دندان ارتودنسی اکثرا در بیماران کودک و نوجوان، با یک یا چند مورد از اهداف زیر انجام می‌شود:
- اصلاح فرم فک پایین، بالا یا هردو
- تسریع یا آهسته‌سازی روند شکل‌گیری فک و رشد دندان‌ها
- تثبیت دندان‌ها در موقعیت آناتومیک صحیح
- جابه‌جایی دندان‌ها برای دستیابی تراز مناسب‌شان در ردیف دندان‌های
- وسیع کردن کام
- تحریک رشد بخش خاصی از فک
- تثبیت نتایج درمان با انواع ارتودنسی از جمله بریس‌ها (که در این حالت از پلاک‌های نگهدارنده یا ریتینر استفاده می‌شود)
دقت داشته باشید که میزان تاثیرگذاری انواع پلاک دندان به عوامل گوناگونی بستگی دارد، از جمله: شدت مال‌اکلوژن، میزان حساسیت مینا دندان‌ها و لثه‌ها، نسبت دندان‌های شیری و دائمی، همکاری بیمار و توجه او به دستورالعمل‌های استفاده از پلاک دندان ارتودنسی.
انواع پلاک ارتودنسی
در ساده‌ترین حالت، انواع پلاک دندان را به دو گروهِ ثابت و متحرک یا قابل جابه‌جایی تقسیم می‌کنند. از طرف دیگر، پلاک‌ها به صورت فعال (Active Plate) و غیر فعال (Passive Plates) هم گروه‌بندی می‌شوند:
- پلاک‌های فعال قابلیت تنظیم دارند، و دندان‌ها را به صورت جزئی حرکت می‌دهند.
- پلاک‌های غیر فعال یا نگهدارنده ارتودنسی که به جای حرکت دادن دندان‌ها، آنها را در موقعیت فعلی‌شان نگه می‌دارند.
لازم به ذکر است که پلاک دندان ارتودنسی متحرک پیچیده تری وجود دارند که از آنها در شیوه ارتودنسی فانکشنال استفاده می‌شود. پلاک های فانکشنال مخصوصا در کودکانی که جلوزدگی فک بالا دارند کاربر بیشتری دارد.
مزایای استفاده از پلاک دندان ارتودنسی
استفاده از پلاک دندان ارتودنسی مزایای بسیاری را برای افراد به دنبال دارد. در ادامه به بررسی مزایای استفاده از پلاک های ارتودنسی می‌پردازیم.
اصلاح ناهنجاری‌های دندانی
پلاک ارتودنسی به طور موثری در اصلاح تراکم، تراز و جهت غیرطبیعی دندان‌ها مفید است. پلاک دندان ارتودنسی با اعمال فشار و کشش متناوب، به آرامی و به صورت تدریجی دندان‌ها را به وضعیت صحیح هدایت می‌کند.
بهبود ظاهر و زیبایی
استفاده از پلاک ارتودنسی متحرک یا ثابت می‌تواند بهبود قابل توجهی در ظاهر و زیبایی دندان‌ها و لبخند شما ایجاد کند. با اصلاح ناهنجاری‌های دندانی، لبخندتان بهتر و جذاب‌تر خواهد بود. به این ترتیب، اگر قصد بهبود ظاهر و زیبایی دندان‌ها و لبخند خود را دارید، می‌توانید به کلینیک دندانپزشکی ایده آل مراجعه کنید.
بهبود عملکرد دهان و فک
پلاک دندان ارتودنسی با اصلاح مشکلات دندان و برقراری امکان تماس صحیح بین دندان‌ها در هنگام بستن دهان، می‌تواند بهبود قابل توجهی در عملکرد دهان و فک شما ایجاد کند. به این ترتیب، مشکلات مربوط به تلفظ کلمات، جویدن غذا و … برطرف می‌شوند.
بهبود بهداشت دهان و دندان
با توجه به اینکه پلاک ارتودنسی قابل تمیز کردن است و امکان تجمع باکتری‌ها و رسوبات را کاهش می‌دهد، در زمان نصب و استفاده از آن، می‌توانید بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت کنید.
راحتی و سهولت استفاده
استفاده از پلاک دندان ارتودنسی (به ویژه پلاک متحرک) به طور کلی راحت است. طراحی شفاف و قابل انعطاف پلاک، باعث می‌شود که فرد به آسانی از آن استفاده کند و در زمان استفاده احساس راحتی کند.
مهم است بدانید که شرایط و وضعیت دندان‌های افراد با یکدیگر متفاوت است و به همین دلیل، مزایای استفاده از پلاک دندان ارتودنسی نیز برای افراد متفاوت خواهد بود. بنابراین بهتر است با متخصص ارتودنسی مشورت کنید تا ببینید که استفاده از پلاک های ارتودنسی برای دندان‌های شما چه مزایایی را فراهم می‌کند.
معایب و چالش های استفاده از پلاک ارتودنسی
پلاک ارتودنسی علی رغم میزایای بسیاری که دارد، استفاده از آن بدون چالش نیست؛ در این بخش با عمده معایب پلاک های ارتودنسی بیشتر آشنا می‌شویم:
- اولین استفاده از این پلاک ها ممکن است با کمی احساس ناراحتی یا درد خفیف همراه باشد که جای نگرانی نیست چراکه در عرض چند روز از بین می‌رود.
- در اوایل استفاده از پلاک های ارتودنسی ممکن است بیمار مشکلات جزئی در تلفظ صحیح برخی حروف داشته باشد یا جویدن غذا برایش دشوار باشد.
- حفظ بهداشت دهان و دندان با وجود پلاک دندان ارتودنسی، دشوارتر از گذشته خواهد شد.
- در برخی موارد ممکن است بیماربه جنس پلاک استفاده شده حساسیت داشته باشد و به دلیل واکنش های آلرژیک دچار زخم دهان شود.
- در صورتی که گذاشتن و برداشتن پلاک دندان ارتودنسی به درستی انجام نشود امکان دارد که به دندان های آسیب وارد شود.
- در صورتی که تنظیمات پلاک دندان برای بیمار به درستی انجام نشده باشد، احتمال تحلیل ریشه دندان بیمار در طول زمان وجود دارد.
مدت زمان استفاده از پلاک دندان ارتودنسی چقدر است؟
مدت زمان استفاده از پلاک ارتودنسی بستگی به شرایط دندان‌ها و فک‌های هر فرد دارد. معمولا پلاک های متحرک را به مدت 9 ماه برای بیمار تجویز می‌کنند که باید حداقل 22 ساعت در روز در دهان بیمار باشد. پلاک های ارتودنسی ثابت نیز پیشنهاد می‌شود حداقل تا یک سال پس از برداشتن بریس ها پشت دندان‌ها باقی بماند.
نکات مهم هنگام استفاده از پلاک دندان ارتودنسی
هنگام استفاده از پلاکت دندان ارتودنسی، این نکات را هم به خاطر بسپارید:
- روزهای ابتدایی: انواع پلاک دندان «فعال» در روزهای اول باعث می‌شوند احساس سفتی و فشار داشته باشید. این کاملا طبیعی‌ست؛ چون گفتیم این پلاک‌ها دندان‌ها را حرکت می‌دهند تا مشکلات را اصلاح کنند. در صورت تجویز متخصص می‌توان ابتدا از برخی پلاک‌ها به صورت محدود، و کمی بعد به اندازه توصیه‌شده از آنها استفاده کرد.
- تسکین درد: در صورت احساس درد، می‌توان از مسکن مخصوص کودکان با دوز مناسب (پس از مشورت با متخصص) استفاده کرد. معمولا درد پس از دو-سه روز برطرف می‌شود. برای کاهش هرگونه ناراحتی نیز حتما به خوردن غذاهای نرم پایبند باشید.
- تغییرات زودگذر: پلاک دندان ارتودنسی ممکن است روی نحوه گفتارتان تاثیر بگذارد. اما این وضعیت به زودی بهبود می‌یابد؛ در واقع هرچه بیشتر صحبت کنید، این مشکل سریع‌تر برطرف می‌شود.
- غذا خوردن و مسواک زدن: اگر از پلاک دندان ارتودنسی متحرک استفاده می‌کند، باید آن را هنگام غذا خوردن، نوشیدن مایعات داغ، شنا، ورزش یا مسواک زدن از دهان خارج کنید. به این ترتیب، پلاک دچار آسیب نمی‌شود و تمیز کردن آن هم ساده‌تر خواهد بود. اینکار همچنین به شما اجازه می‌دهد تا دندان‌ها را با دقت بیشتری مسواک بزنید.
قیمت پلاک ارتودنسی چقدر است؟
قیمت پلاک های ارتودنسی به عوامل مختلفی بستگی دارد و می‌تواند برای افراد مختلف متفاوت باشد. در ادامه مهم‌ترین عوامل موثر در قیمت پلاک های ارتودنسی را به طور خلاصه بررسی می‌کنیم:
- نوع پلاک: اولین عاملی که می‌توانند بر قیمت پلاک های ارتودنسی تأثیر بگذارد، نوع پلاک است. در بیشتر موارد، پلاک‌های ثابت معمولا گران‌تر از پلاک‌های متحرک هستند.
- مدت زمان ارتودنسی: مدت زمان استفاده از پلاک ارتودنسی نیز می‌تواند در قیمت آن تاثیرگذار باشد. معمولا هر چه مدت زمان استفاده از تجهیزات بیشتر باشد، قیمت بیشتری نیز دارند. تجهیزات گران‌قیمت‌تر، استحکام بیشتری دارند و مدت بیشتری دوام می‌آورند.
- شدت مشکلات دندان: شدت و پیچیدگی ناهنجاری‌های دندانی و فکی نیز می‌تواند در قیمت پلاک های ارتودنسی موثر باشد. ناهنجاری‌های پیچیده‌تر معمولا نیاز به درمان بیشتر و در نتیجه، هزینه بیشتری دارند.
- منطقه و کلینیک: قیمت پلاک ارتودنسی ممکن است در شهرهای مختلف و کلینیک‌های مختلف، با یکدیگر متفاوت باشد. در برخی مناطق، هزینه‌های خدمات درمانی، دندانپزشکی و ارتودنسی معمولا بیشتر از سایر مناطق است.
- هزینه‌های جانبی: گاهی قیمت پلاک ارتودنسی شامل هزینه تجهیزات جانبی و خدمات دیگری مثل تصویربرداری رادیوگرافی و … نیز می‌شود. این هزینه‌ها می‌توانند هزینه کلی خدمات نصب پلاک ارتودنسی را افزایش دهند.
برای تعیین قیمت دقیق پلاک و هزینه ارتودنسی، بهتر است با متخصص ارتودنسی مشورت کنید. متخصصان کلینیک ایده آل می‌توانند بر اساس شرایط و نیازهای شما، قیمت مناسب را تعیین کنند و اطلاعات دقیق‌تری در این خصوص به شما ارائه دهند.
در این مقاله به بررسی پلاک دندان ارتودنسی، مراحل ارتودنسی با استفاده از پلاک، انواع پلاک ارتودنسی و نکات دیگری درباره این وسیله پرکاربرد پرداختیم. شما می‌توانید با مراجعه به کلینیک دندانپزشکی ایده آل، ضمن دریافت مشاوره درباره وضعیت دندان‌ها، امکان و شرایط استفاده از پلاک ارتودنسی برای خود را بررسی کنید. متخصصان کلینیک ایده آل، در صورت نیاز بهترین انواع پلاک ارتودنسی را برای بهبود وضعیت دندان‌های شما ارائه می‌دهند.
